با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن ایرانی تاریخ
pajoheshi
تحلیل چالش‌های اقتصادی و فرهنگی استقرار نظام مشروطه در کاشان

سید محمود سادات بیدگلی

دوره 5، شماره دوم-پیاپی 10- بهارو تابستان 96 ، فروردین 1396، صفحه 9-26

چکیده
  این مقاله به بررسی چالش اقتصادی و چالش دینی که در کاشان بر سر راه ایجاد ساختار مشروطه وجود داشت، می‌پردازد. بستر اقتصادی کاشان میراث‌دار وضعیت نابسامان اقتصادی ایران دورة قاجار بود که پذیرش نظام نوین را با مشکل مواجه می‌کرد. جامعة کاشان در دورة قاجار جامعه‌ای ایستاست با عقاید سخت مذهبی که در آن مشروطه و نظام نوین پذیرش نداشت. نوشتن ...  بیشتر

pajoheshi
نقش علی‌رضا خان گروسی در همراهی و تقابل با حکومت مشروطه

محمد مریوانی

دوره 5، شماره دوم-پیاپی 10- بهارو تابستان 96 ، فروردین 1396، صفحه 27-46

چکیده
  علی‌رضاخان گروسی در سال 1260ق، در بیجار گروس، به دنیا آمد. در سن 15 سالگی وارد خدمت دولت شد و 54 سال در مشاغل مختلف نظامی و حکومتی به خدمت پرداخت. در سن 18 سالگی به حکومت گروس رسید اما به دلیل تجربة کم، از حکومت معزول شد و از آن پس به مشاغل نظامی پرداخت. از سال 1300 تا سال 1329ق بارها حاکم گروس شد و در طی این سال‌ها با جدیت در جهت ارتقای گروس تلاش ...  بیشتر

pajoheshi
مروری بر آراء پیشین و ارائة چند پیشنهاد تازه دربارة وجه تسمیه، پیشینة استقرار و تاریخ بنای شهر کرمانشاه

ایرج رضایی

دوره 5، شماره دوم-پیاپی 10- بهارو تابستان 96 ، فروردین 1396، صفحه 47-66

چکیده
  شواهد متعدد و آثارارزشمندِ برجای مانده نشان از اهمیت شهر کرمانشاه در دوران پیش از اسلام به‌ویژه در دورة ساسانی­دارد، با این­حال­هنوزدرباره بسیاری از موضوعات مرتبط با این شهر از جمله پیشینة استقرار، زمان دقیق ساخت، صورت اصلیِ نام شهر در دوران ساسانی یا پیش از آن و نیز وجه تسمیة این نام ابهامات زیادی وجود دارد. کاوش‌های باستان‌شناسیِ ...  بیشتر

pajoheshi
مطالعه‌ای در چگونگیِ برقراری امنیت و بازسازیِ کرمان پس از حملة آقامحمدخان قاجار

شمس الدین نجمی

دوره 5، شماره دوم-پیاپی 10- بهارو تابستان 96 ، فروردین 1396، صفحه 67-80

چکیده
  حملة آقا محمدخان قاجار به کرمان پیامدهای گستردة امنیتی و سیاسی در بر داشت. افزایشِ تکاپوهای هسته‌های محلی، در جنوب شرقِ ایران، وضعیتِ پرمخاطره‌ای به وجود آورده بود، به گونه‌ای که احتمالِ انتزاعِ سیستان از ایران منتفی نبود. این وضعیت موجب شد تا قدرتِ مرکزی، برای برقراری امنیت در ایالتِ کرمان و بازسازی شهر کرمان که بخش عمده‌ای از ...  بیشتر

pajoheshi
نقش شیوخ اورامان در تحولات سیاسی تاریخ معاصر، با تکیه بر جنگ جهانی اول

علیه جوانمردی؛ نصرالله پور محمدی املشی

دوره 5، شماره دوم-پیاپی 10- بهارو تابستان 96 ، فروردین 1396، صفحه 81-96

چکیده
  خاستگاه نقشبندیه، ماوراءالنهر و خراسان بود و از این مراکز  به سایر مناطق، از جمله کردستان نفوذ پیدا کرد؛ که این مهم در کردستان توسط مولانا خالد شهرزوری بود. چرایی و چگونگی نفوذ شیوخ اورامان بین مردم و نقش آنها در تحولات سیاسی قرن بیستم مسئلة محوری این پژوهش می‌باشد. مشایخ و بزرگان طریقت‌ها در کردستان به ویژه نقشبندیه، به واسطة ...  بیشتر

pajoheshi
از طبرستان تا مازندران؛ تأملی بر دگرگونی مفهومی و جغرافیایی طبرستان از آغاز تا قرن هشتم هجری

نبی اله باقری زاد گنجی؛ سید ابوالفضل رضوی

دوره 5، شماره دوم-پیاپی 10- بهارو تابستان 96 ، فروردین 1396، صفحه 97-110

چکیده
  سرزمین طبرستان از جمله مناطقی است که وجه تسمیه و حدود جغرافیایی آن مورد مناقشة بسیاری بوده است. این عنوان به طور رسمی در دوران قبل از اسلام و بخشی از دوران اسلامی (تا پایان سدة هشتم هجری) کاربرد عام داشته است. از این زمان به عللی نه چندان مشخص جای آن را کلمة مازندران گرفت. دگرگونی در نام و نشان این منطقة راهبردی از حیث اهمیت تاریخ و هویت ...  بیشتر

pajoheshi
مؤلفه‌ها و شاخصه‌های تاریخ‌نگاری محلی آذربایجان از شکل‌گیری تا پایان عصر مظفری

محمد رضایی

دوره 5، شماره دوم-پیاپی 10- بهارو تابستان 96 ، فروردین 1396، صفحه 111-122

چکیده
  بر خلاف دیدگاه رایج، که ایالت آذربایجان را فاقد تاریخ‌نگاری محلی در قرون اولیه می‌داند و شروع آن را به ادوار متأخرتر نسبت می‌دهد، آغاز تاریخ‌نگاری محلی آذربایجان هم‌زمان با سایر مناطق روی داده است. در فهرست‌های موجود اشاره‌های گذرا و پراکنده‌ای به تواریخ محلی آذربایجان شده است. تاریخ‌نگاری محلی این ایالت از اخبار فتوحات ...  بیشتر

pajoheshi
موقعیت و جایگاه سیاسی ولایت بهبهان و کهگیلویه از سقوط زندیه تا آغاز عصر ناصری

کشواد سیاهپور

دوره 5، شماره دوم-پیاپی 10- بهارو تابستان 96 ، فروردین 1396، صفحه 123-136

چکیده
  بیگلربیگی کهگیلویه و بهبهان در عصر صفوی از موقعیت و جایگاه سیاسی ـ اجتماعی بالایی برخوردار بود. البته این جایگاه، پس از سقوط صفویه و نابسامانی کشور در دوره‌های افشاریه و زندیه، متزلزل شد؛ بنابراین، به دنبال درگیری و تقابل مدعیان زند و قاجار، منطقة مذکور سیاست تمایل و جانبداری قاجارها را پیشه کرد. با این حال، حدود دو دهه بعد از ...  بیشتر

pajoheshi
تاریخ سلاطین هورامان تداوم یا تحول تاریخ‌نگاری محلی در کردستان

جهانبخش ثواقب؛ مهدی صلاح؛ پرستو مظفری

دوره 5، شماره دوم-پیاپی 10- بهارو تابستان 96 ، فروردین 1396، صفحه 137-156

چکیده
  ایالت کردستان، مقارن دورة قاجار،در زمینة تألیف تاریخ‌های محلی حیات بالنده‌ای داشته است. تواریخ محلی تواریخی هستند که گرایش‌های زیست‌بوم‌نگاری پررنگی دارند. این تاریخ‌ها، به دلیل نگاه مورخان از پایین به بالا، محتوایی متنوع دارند؛ لذا در بررسی تاریخ اجتماعی حائز اهمیت هستند.یکی از مهم‌ترین نمونه‌های این تواریخ، تاریخ سلاطین ...  بیشتر

pajoheshi
بررسی وضعیت اقتصادی و تجاری اصفهان در دورۀ سلجوقی

بدرالسادت علیزاده مقدم؛ ملیحه زمانی

دوره 5، شماره دوم-پیاپی 10- بهارو تابستان 96 ، فروردین 1396، صفحه 137-152

چکیده
  یکی از درخشان‌ترین دوره‌های تاریخ شهر اصفهان، دورة حکمرانی سلجوقیان است. چنان‌که مورخین این دوره از این شهر با نام "خیر البلاد" یاد کرده‌اند. بدون‌تردید از جمله عوامل مؤثر در اهمیت اصفهان دورة سلجوقی، وضعیت اقتصادی و تجاری این شهر بوده است. این پژوهش برآن است که، با تکیه بر داده‌های تاریخی و به شیوۀ توصیفی ـ تحلیلی، به تبیین عوامل ...  بیشتر

pajoheshi
خاندان اسحاقیه در گیلان عصر صفوی

محمد شورمیج

دوره 5، شماره دوم-پیاپی 10- بهارو تابستان 96 ، فروردین 1396، صفحه 153-168

چکیده
  خاندان اسحاقیه در غرب گیلان، به‌خصوص منطقة فومن، سالیان زیادی (از قرن هفتم تا دهم هجری) دارای قدرت و فرمانروایی بودند.این خاندان از دورة مغول، با حکومت‌های گوناگونی در ایران مواجه شدند و غالباً، به استقلال، در منطقه فرمانروایی می‌کردند؛ ولی در زمان حکومت صفویه، به‌ویژه از اواخر دورة شاه اسماعیل اول، قدرت سیاسی آنها زوال یافت و ...  بیشتر

pajoheshi
جایگاه سیاسی شهر شوش و دلایل افت سیاسی ـ اقتصادی آن در دورة ساسانیان

طهمورث مهرابی؛ هاشم آقاجانی

دوره 5، شماره دوم-پیاپی 10- بهارو تابستان 96 ، فروردین 1396، صفحه 169-180

چکیده
  شهر  شوش یکی از شهرهایی است که به دلیل قرار گرفتن در یک موقعیت جغرافیایی خاص، دارای اهمیت ویژه‌ای در تاریخ ایران بوده ‌است. این شهر، به دلیل داشتن پیشینة تاریخی، به‌خصوص در دورة ایلامیان و هخامنشیان، از جایگاه و اهمیت ویژه‌ای برخوردار بود و یکی از مناطق کلیدی و سرنوشت‌ساز در تاریخ این دوران به شمار می‌رفت. در عهد ساسانیان، ...  بیشتر