با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن ایرانی تاریخ
pajoheshi
مواجهة عمده مالکان با مرحلة اول اصلاحات ارضی در کردستان ایران

شهین* رعنایی؛ علی بیگدلی

دوره 5، شماره اول-پیاپی9-پاییز و زمستان95 ، اسفند 1395، صفحه 5-22

چکیده
  مرحلة اول برنامة اصلاحات ارضی فقط عمده‌مالکان را شامل می‌شد، این پروژه در سراسر کشور دارای اهداف واحدی بود، اما در مناطق مختلف با واکنش‌های متفاوتی روبه رو شد. مالکان، با توجه به امکانات و شرایط موجود، به اقدامات گوناگونی برای ممانعت از اجرای برنامه و مخالفت با سیاست‌های دولت دست زدند. مسئله‌ای که در مقالة حاضر مورد پژوهش قرار ...  بیشتر

pajoheshi
اصلاحات ارضی ایران و پیامدهای منطقه‌ای آن (مطالعة موردی شورش خوانین بویراحمد در منطقة کهگیلویه و بویراحمد، از زمستان 1341 تا بهار 1342)

فاطمه زینلی*؛ محمدرضا علم

دوره 5، شماره اول-پیاپی9-پاییز و زمستان95 ، اسفند 1395، صفحه 23-41

چکیده
  اجرای قانون اصلاحات ارضی در سال 1341، علی‌رغم نقائص فراوان، در نخستین گام، لغو نظام زمین‌داری سنتی و روابط ارباب ـ رعیتی را به دنبال داشت. تقسیم اجباری زمین و، به تبع آن، از دست رفتنِ منابع قدرت سیاسی، اجتماعی و اقتصادیِ مالک و رئیس ایل باعث شد تا در برخی از مناطق جنوب، از جمله منطقة بویراحمد، که همچنان مناسبات کهن ایلی حکمفرما بود، ...  بیشتر

pajoheshi
بررسی وضعیت کشاورزی خراسان و ماورالنهر در دوره تیموریان

شهرام فرحناکی*؛ جمشید نوروزی؛ هوشنگ خسروبیگی؛ شهرام یوسفی فر

دوره 5، شماره اول-پیاپی9-پاییز و زمستان95 ، اسفند 1395، صفحه 42-75

چکیده
  نوشتار حاضر به بررسی جنبه‌هایی از کشاورزی خراسان و ماوراءالنهر در دورة تیموریان ـ از ظهور تیمور تا انتهای حکمرانی سلطان حسین بایقرا ـ می‌پردازد. مقاله، با رویکردی توصیفی ـ تحلیلی و با اتکاء به داده‌های موجود در منابع، این مسئله را مورد توجه قرار می‌دهد که تحولات کشاورزی خراسان و ماوراءالنهر تا چه میزان از تحولات سیاسی دورة ...  بیشتر

pajoheshi
وعاظ و جنبش مقاومت تبریز

جواد* سخا؛ غلامحسین زرگری نژاد؛ عطالله حسنی؛ سهراب یزدانی

دوره 5، شماره اول-پیاپی9-پاییز و زمستان95 ، اسفند 1395، صفحه 76-92

چکیده
  با شروع حرکت مشروطه‌خواهی مردم تبریز، تعدادی از واعظان آن شهر به آن حرکت تاریخی پیوستند و در ردیف رهبران مشروطیت قرار گرفتند و در بسیاری از مسائل مرتبط با مشروطیت تبریز، حضور مؤثر یافتند که از مهم‌ترین آنها ایجاد نیروی نظامی مجاهد بود. با شروع استبداد صغیر ویورش گستردة مخالفان مشروطیت به تبریز و ایستادگی مجاهدان در برابر آنان، وعاظ ...  بیشتر

pajoheshi
اوضاع اقتصادی و تجاری قزوین عصر صفوی (در دورة پس از پایتختی)

باقرعلی عادلفر؛ زهرا علی محمدی

دوره 5، شماره اول-پیاپی9-پاییز و زمستان95 ، اسفند 1395، صفحه 93-106

چکیده
  قزوین، به‌عنوان یکی از مهم‌ترین شهرهای ایران عصر صفوی، در دورة پایتختی به اوج توسعه، رونق و آبادانی خود دست یافت. اما پس از حدود چهار دهه، پایتخت از قزوین به اصفهان منتقل شد و بدون تردید این انتقال پیامدهای مهمی برای شهر قزوین به‌همراه داشت. در واقع انتظار می‌رفت، رونق و آبادانی این شهر به‌زودی از میان برود. چرا که بدیهی بود مرکزیت ...  بیشتر

pajoheshi
تحلیلی بر حکومت بنی عناز کُزد و مناسبات آن با حکومت های همجوار

لیدا مودت*؛ جواد موسوی دالینی

دوره 5، شماره اول-پیاپی9-پاییز و زمستان95 ، اسفند 1395، صفحه 107-124

چکیده
  ضعف و سستی خلافت عباسی و بروز اختلافات درونی حکومت آل­بویه به تأسیس حکومت‌های محلی در منطقه غرب ایران منجر گردید. حکومت بنی‌عناز از جمله حکومت‌های محلی کُرد بود، که در فاصله زمانی 381تا511ق بر مناطق قابل توجهی از غرب ایران حکومت کرد. مسئله پژوهش زمینه‌های شکل‌گیری و گسترش حکومت بنی‌عناز و مناسبات آن با حکومت همجوار و سرانجام عوامل ...  بیشتر

pajoheshi
مبارزات ایلات لرستان در برابر سیاست های ضد ایلی رضاشاه با تکیه بر ایل بیرانوند

ثریا کرنوکر*؛ ظریفه کاظمی

دوره 5، شماره اول-پیاپی9-پاییز و زمستان95 ، اسفند 1395، صفحه 125-138

چکیده
  رضاشاه در شرایطی روی کار آمد که حکومت ایران دچار ضعف و بازیچة قدرت‌ها‌ی شمال و جنوب کشور، یعنی روسیه و انگلیس، بود. از طرفی ایلات در منطقة خود دارای قدرت و نفوذ بودند. رضاخان از همان زمان وزارت جنگ، با توجه به این مسائل، برای تشکیل حکومت مقتدر مرکزی تلاش می‌کرد و برای رسیدن به این هدف، باید قدرت ایلات را کاهش می‌داد. این مسئله با اجرای ...  بیشتر

pajoheshi
پژوهشی بر شهر باستانی فسا در دوران اولیه اسلامی بااستناد به مطالعات باستان شناسی و قرائن تاریخی

محمد صادق روستایی*؛ رضا مهرآفرین؛ سید رسول موسوی حاجی

دوره 5، شماره اول-پیاپی9-پاییز و زمستان95 ، اسفند 1395، صفحه 139-154

چکیده
  با هدف بازسازی ساختار کالبدی شهر فسا در سده‌های نخستین اسلامی، تمامی منابع مکتوب اعم از منابع جغرافیایی و تاریخی که مربوط به آن دوره و یا اندک زمانی پس از آن بودند و از فسا و ویژگی‌های شهری آن سخن گفته بودند، به دقت مورد مطالعه قرار گرفت. اهمیت منابع مکتوب در آن است که به دلیل هم‌زمانی و قرابت زمانی مؤلفشان با حیات شهر، اطلاعات ارزشمندی ...  بیشتر

pajoheshi
بررسی تاثیرات اقتصادی و اجتماعی شرکت حمل و نقل یو کی سی سی بر خراسان در جنگ جهانی دوم

مجتبی خلیفه*؛ علی نجف زاده

دوره 5، شماره اول-پیاپی9-پاییز و زمستان95 ، اسفند 1395، صفحه 155-174

چکیده
  متفقین در شهریور1320 به ایران حمله کردند و یکی از اقدامات مهم روس‌ها و انگلیسی‌ها مصادرة کامیون‌های فعال در سیستم حمل و نقل ایران بود تا از آنها برای اهداف نظامی خود بهره ببرند. انگلیسی‌ها ابتدا شرکت اپاتز را برای حمل و نقل از مسیر هندوستان تا خراسان به‌وجود آوردند؛ ولی با مشاهدة ناکامی آن، متفقین توافق کردند که با همکاری آمریکا، ...  بیشتر

pajoheshi
بررسی نقش بوداق سلطان موکری(1017-1111ق/1608-1699م) در تاریخ ولایت موکری در دوره پایانی صفویه

سیامند خلیلی*؛ عثمان یوسفی

دوره 5، شماره اول-پیاپی9-پاییز و زمستان95 ، اسفند 1395، صفحه 175-204

چکیده
  شکل­گیری امارت موکری، قبل از تأسیس دولت صفویه، در شمال غرب ایران، نقطة عطفی در تاریخ منطقة موکریان محسوب می­شود. حاکمان محلی این امارت، هر کدام در زمان خود، بیشترین تلاش و کوشش را برای توسعه و آبادانی آن متحمل گردیده­اند. در این میان، بوداق سلطان، معروف به بزرگ، حوادث و وقایع اواسط حکومت شاه عباس اوّل تا اوایل پادشاهی شاه سلطان ...  بیشتر

pajoheshi
جنبش دهقانی گیلان در عصر مشروطه

اعظم اسماعیل زاده؛ علیرضا علی صوفی

دوره 5، شماره اول-پیاپی9-پاییز و زمستان95 ، اسفند 1395، صفحه 205-218

چکیده
  مشخص نبودن منابع دهقانان در سطح ملی و مشکلات سازماندهی آنان در روستاهای جدا و پراکندة ایران مانع از آن شد که دهقانان به عنوان یک طبقه در جریان انقلاب مشروطیت شرکت داشته باشند اما در عصر مشروطه، جنبش‌های دهقانی چندی در برخی از مناطق کشور رخ داد. سرزمین گیلان یکی از مناطقی بود که دهقانان آن، به‌طور جدی، تقریباً در سراسر منطقه، درگیر ...  بیشتر