با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن ایرانی تاریخ

نوع مقاله : pajoheshi

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای تاریخ دانشگاه شهید چمران اهواز

2 دانشیار گروه تاریخ دانشگاه شهید چمران اهواز

چکیده

اجرای قانون اصلاحات ارضی در سال 1341، علی‌رغم نقائص فراوان، در نخستین گام، لغو نظام زمین‌داری سنتی و روابط ارباب ـ رعیتی را به دنبال داشت. تقسیم اجباری زمین و، به تبع آن، از دست رفتنِ منابع قدرت سیاسی، اجتماعی و اقتصادیِ مالک و رئیس ایل باعث شد تا در برخی از مناطق جنوب، از جمله منطقة بویراحمد، که همچنان مناسبات کهن ایلی حکمفرما بود، مالکان سنتی اقدام به شورش کنند. مقالة حاضر بر آن است، که با روش اسنادی ـ کتابخانه‌ای و با رویکرد توصیفی ـ تحلیلی، شورش دو تن از مالکان سنتی، در منطقة بویراحمد، به نام‌های عبدالله ضرغامپور و ناصر طاهری، را بررسی و ماهیت شورش آنها را اثبات کند. یافته‌های تحقیق حاکی از آن است که دلیل این شورش‌ها از ابتدا مقاومت خوانین در برابر اصلاحات ارضی بوده که در مراحل آخر، اشخاصی با رویکرد مذهبی نیز در این جریان شرکت کردند.

کلیدواژه‌ها

کتاب‌ها
آریانا، بهرام (1343). تاریخچة عملیات نظامی جنوب. تهران: چاپخانة ارتش.
آذرپیوند، الله‌بخش (1384). تحولات سیاسی کشور و جنگ گجستان. یاسوج: انتشارات چویل.
ارسنجانی، حسن (1340). اصلاحات ارضی در ایران. تهران: اطلاعات و روابط عمومی وزارت کشاورزی.
اشرف، احمد و علی بنوعزیزی (1386). طبقات اجتماعی دولت و انقلاب در ایران. ترجمة سهیلا ترابی فارسانی. تهران: نیلوفر.
بیل، جیمز (1371). شیر و عقاب. ترجمة فروزنده برلیان. تهران: فاخته.
دورنر، پیتر (1356). اصلاحات ارضی و توسعة اقتصادی. احمد کریمی. تهران: امیرکبیر.
تابان سیرت، کاووس (1380). دلاوران کوهستان بویراحمد دلیران تنگ تامرادی و پژوهشی در طایفة گودسرابی. قم: مؤسسه فرهنگی طیبین قم.
تقوی‌مقدم، مصطفی (1377). تاریخ سیاسی کهگیلویه و بویراحمد. چاپ اول. تهران: مؤسسة مطالعات و پژوهش‌های سیاسی.
حسینی، ساعد (1373). گوشه‌های ناگفته‌ای از تاریخ معاصر ایران. چاپ اول. شیراز: انتشارات نوید.
زیبایی، علی (1343). کمونیزم در ایران. تهران: بی‌جا.
سوداگر، .م (1358). بررسی اصلاحات ارضی (50-1340). تهران: مؤسسه تحقیقات اجتماعی و اقتصادی پازند.
سیاهپور، کشواد (1388). قیام عشایر جنوب (1343-1341). تهران: مؤسسة مطالعات و پژوهش‌های سیاسی.
عمید، محمدجواد (1381). کشاورزی فقر و اصلاحات ارضی در ایران. چاپ اول. سید رامین امینی‌نژاد. تهران: نشر نی.
عطاری، عباس (1386). تاریخ شهرهای ایران. تهران: نشر آذین.
غفاری، یعقوب (1374). شناسنامه ایلات و عشایر استان کهگیلویه و بویراحمد. تهران: نشر روایت.
لمبتون، ا. ک. س (1339). مالک و زارع در ایران. ترجمة منوچهر امیری. تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
مجیدی، نورمحمد (1358). تاریخ و جغرافیای کهگیلویه و بویراحمد. چاپ اول .تهران: علمی.
منصوری، جواد (1377). تاریخ قیام پانزده خرداد به روایت اسناد. جلد 1. تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
مؤمنی، باقر (1359). مسئله ارضی و جنگ طبقاتی در ایران. تهران: پیوند.
هوگلاند، اریک ج (1381). زمین و انقلاب در ایران 1360-1340. ترجمة فیروزه مهاجر. تهران: شیرازه.
 اسناد
آرشیو اسناد و کتابخانة ملی ایران (1341-1342). اجرای قانون اصلاحات ارضی و جلوگیری از ناامنی‌های مربوطه در منطقة کهگیلویه و بویراحمد. 2564390. 150.