با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن ایرانی تاریخ

نوع مقاله : pajoheshi

نویسنده

استادیار دانشگاه یاسوج

چکیده

بیگلربیگی کهگیلویه و بهبهان در عصر صفوی از موقعیت و جایگاه سیاسی ـ اجتماعی بالایی برخوردار بود. البته این جایگاه، پس از سقوط صفویه و نابسامانی کشور در دوره‌های افشاریه و زندیه، متزلزل شد؛ بنابراین، به دنبال درگیری و تقابل مدعیان زند و قاجار، منطقة مذکور سیاست تمایل و جانبداری قاجارها را پیشه کرد. با این حال، حدود دو دهه بعد از روی کار آمدن قاجار و شیوة رفتار و عملکرد آنها، ولایت مزبور به‌تدریج از ثبات و امنیت دور شد و شورش‌هایی علیه حکمرانان جدید صورت گرفت. بیشتر این شورش‌ها، به دلیل تحصیل مالیات و جبایت آن بود. با وجودی که ولایت مذکور بافت ایلی و عشیره‌ای داشت و اتحاد آنان می‌توانست موجب دردسر حاکمان قاجاری شود؛ تصمیم‌گیران حکومت قاجار، با سیاست هوشمندانه ــ و دیپلماسی درست ــ موفق به ادارة طولانی مدت منطقه گشتند. این مقاله، با رویکردی توصیفی ـ تحلیلی، موقعیت و جایگاه سیاسی ولایت بهبهان و کهگیلویه را در ارتباط با حکومت قاجار مورد مداقه قرار داده است. یافته‌ها نشان می‌دهد، حاکمان قاجار در اعمال سیاست‌های خویش، موفق بودند و این روند را تا پایان حفظ و تداوم بخشیدند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Political situation of the Cities of Behbahan and Kohgiluye From the Collapse of Zand Dynasty to the Rise of the Naseri Era

نویسنده [English]

  • . .

.

چکیده [English]

The biglarbeigi of the Kohgiluye and Behbahan enjoyed a high political and social status in the Safavid era. Undoubtedly, this position became unstable after the fall of the Safavid dynasty and the countries disturbances during the Afsharid and Zand periods, therefore, following the involvement and confronting of the pretenders to the throne of the Zand and Qajar reigns, the aforesaid region employed the policy of advocacy of the Qajar reign. However, about two decades after the Qajar came to power and their way of acting, the province gradually moving away from stability and some riots against new rulers occurred. Most of these revolts were due to the tax-taking. Although this state had a tribal context and their alliance could have caused the Qajar rulers trouble, the decision-makers of the Qajar rule succeeded in long-term management of the region with clever policy and diplomacy.The current paper, through application the descriptive-analytical approach, examines the political situation of Behbahan and Kohgiluyeh provinces in relation to the Qajar rule. The findings indicate that the Qajar rulers succeeded in implementing their policies and continued to maintain this process until the end.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Kuhgiloyeh
  • Behbahan
  • Zand dynasty
  • the Qajar dynasty
  • policy
  • tax
اعتمادالسلطنه، محمدحسن (1367). تاریخ منتظم ناصری. جلد 3. تصحیح رضوانی. تهران: دنیای کتاب.##بهبهانی، علیرضا بن محب علی (1388). «سال‌شمار کهگیلویه و بهبهان». به کوشش محمد طباطبایی. مجله میراث بهارستان. تهران: مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی.##خاوری شیرازی (1380). تاریخ ذوالقرنین. جلد 1 و 2. تهران:  مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی.##خورموجی(1380). نزهت‌الاخبار. تصحیح آل داود. تهران: مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی.##عبدالرزاق دنبلی (1383). مآثر سلطانیه. تهران: اطلاعات.##دوبد، بارون (1371). سفرنامة لرستان و خوزستان. ترجمة آریا. تهران: علمی ـ فرهنگی.##ساروی، محمد فتح‌الله بن محمدتقی (1371). تاریخ محمدی (احسن‌التواریخ). به اهتمام غلامرضا طباطبایی مجد. تهران: امیرکبیر.##سپهر (1377)، ناسخ‌التواریخ. جلد 1 و 2. به اهتمام کیانفر. تهران: اساطیر.##سیاهپور، کشواد (1386). «حکومت احتشام‌الدوله در کهگیلویه و بهبهان». تاریخ معاصر ایران. س 11. ش 47.##غفاری کاشانی (1369). گلشن مراد. به اهتمام طباطبایی مجد. تهران: زرین.فرصت‌الدوله شیرازی، محمدنصیر (1377). آثار عجم. ج دوم. تصحیح رستگار فسایی. تهران:  امیرکبیر.##فرهاد میرزا (1272ق). جام جم. چاپ سنگی.##فسایی، میرزا حسن (1378). فارسنامه ناصری. جلد 1 و 2. تصحیح رستگار فسایی. تهران: امیرکبیر.##گرمرودی، میرزافتاح (1370). سفرنامه ممسنی. تهران: مستوفی.##گلستانه (1344). مجمل‌التواریخ. به اهتمام مدرس رضوی. تهران: ابن‎‌سینا.##موسوی اصفهانی( نامی)، میرزا محمدصادق (1368). تاریخ گیتی‌گشا. تهران: اقبال.##هدایت، رضاقلی (1373). فهرس‌التواریخ. تصحیح نوایی و محدث. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی.##