با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن ایرانی تاریخ
pajoheshi تاریخ های محلی ایران
راهبرد تجارت طریقت‌ مرشدیه در کازرون

یداله ارسلانی؛ ابوالفضل رضوی؛ بدرالسادات علیزاده مقدم؛ یزدان فرخی

دوره 12، شماره دوم، پیاپی 24، بهار و تابستان 1403 ، آذر 1403، صفحه 1-10

https://doi.org/10.30473/lhst.2024.67507.2824

چکیده
  طریقت مرشدیه در سده چهارم هجری در کازرون توسط شیخ ابو اسحاق (د. 426 هـ.ق) بنیان گذاشته شد. این طریقه حسب آموزه‌ها، نگرش حاکم بر مراکز خانقاهی و موقعیت راهبردی و جغرافیایی زیست-بوم خویش، به تجارت اهتمام ویژه‌ای داشتند. نوشتار حاضر با هدف تبیین ماهیت و راهبرد فعالیت‌های تجاری مرشدیه در دوره تیموریان، زمینه‌ها و پیامدهای حیات تجاری پیروان ...  بیشتر

pajoheshi تاریخ های محلی ایران
کاخ‌ها و باغ‌های اصفهان در قرون اولیة اسلامی به استنادِ مکتوبات تاریخی

عباسعلی احمدی؛ علیرضا انتشاری نجف آبادی

دوره 12، شماره دوم، پیاپی 24، بهار و تابستان 1403 ، آذر 1403، صفحه 11-19

https://doi.org/10.30473/lhst.2024.68873.2859

چکیده
  بیشتر کاخ‌های دورة اسلامی ایران به دوره‌هایی متأخر تعلق داشت و از کاخ‌های قرون اولیة اسلامی، آثار اندکی برجای مانده است. با در نظر گرفتن این کاستی و در غیاب ‌کاوش‌های باستان‌شناختی، در این پژوهش بازیایی و بازشناسی کاخ‌ها و باغ‌های قرون اولیه اسلامی اصفهان، به‌عنوان یکی از مراکز مهم تمدن ایرانی در فاصلة قرون 1 تا 5 هجری، مورد توجه ...  بیشتر

pajoheshi تاریخ های محلی ایران
ابنیه تاریخی شهر رامسر و نقش آن در گردشگری پایدار

محمد شورمیج؛ فاطمه رحمت پور

دوره 12، شماره دوم، پیاپی 24، بهار و تابستان 1403 ، آذر 1403، صفحه 20-35

https://doi.org/10.30473/lhst.2024.69381.2868

چکیده
  پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر آثار تاریخی دوره پهلوی شهر رامسر در رشد و توسعه پایدار گردشگری و با استفاده از منابع تاریخی و روش میدانی و پرسشنامه‌ای، انجام شده است. با توجه به اطلاعات و آمار به دست آمده از پرسشنامه‌های توزیع شده میان جامعه بومی در نیم سال دوم 1401 و مصاحبه با اشخاص ذی‌صلاح، می‌توان نتیجه گرفت که در کنار جاذبه‌های طبیعی ...  بیشتر

pajoheshi تاریخ های محلی ایران
از اگده تا ملوخّه؛ شکوفایی اقتصادی سرزمین های پیرامون خلیج فارس در اواخر هزارۀ‌ سوم ق.م.

حمیدرضا پیغمبری؛ حسین بادامچی

دوره 12، شماره دوم، پیاپی 24، بهار و تابستان 1403 ، آذر 1403، صفحه 36-48

https://doi.org/10.30473/lhst.2024.69678.2871

چکیده
  کتیبه‌‌های شاهی و متون اقتصادی و حتی ادبی بین‌‌النهرین در اواخر هزارۀ سوم ق.م. بیش از هر زمان دیگری به خلیج‌‌فارس و سرزمین‌‌های این منطقه، به‌‌ویژه دیلمون، مَرخشی، مَگن و مِلوخَّه، اشاره دارند. این متون از ثروت و گاه قدرت مردمان ابن سرزمین‌‌ها سخن می‌‌گویند و بر برقراری رابطۀ بازرگانی پویا یا اقداماتی در جهت تسلط بر این مناطق ...  بیشتر

pajoheshi تاریخ های محلی ایران
تحولات فرهنگی-اجتماعی زندگی زنان رشت در دوران حکومت رضاشاه پهلوی (با تکیه بر اسناد و نشریه پیک سعادت نسوان)

معصومه حنیفه؛ محمدامیر شیخ نوری

دوره 12، شماره دوم، پیاپی 24، بهار و تابستان 1403 ، آذر 1403، صفحه 51-63

https://doi.org/10.30473/lhst.2024.69763.2875

چکیده
  چکیدهپس از نوگرایی‌های اساسی در اوایل عصر پهلوی، زندگی زنان ایرانی دستخوش دگرگونی‌های زیادی شد. در این میان منطقه گیلان، که به‌عنوان پل ارتباطی ایران و کشورهای همسایه شمالی همواره تحت ‌تأثیر جریان نوگرایی قرار داشت، به یکی از مناطق مهم در نهضت نوگرایی بانوان تبدیل گشت. اگرچه روند نوگرایی زنان پس از مشروطیت و به‌دنبال احداث مؤسسات ...  بیشتر

pajoheshi تاریخ های محلی ایران
بررسی قدیمی‌ترین سند تاریخی در رابطه با مشهد امام‌زاده علی ‌بن ‌باقر(ع)

صادقی علوی محمود

دوره 12، شماره دوم، پیاپی 24، بهار و تابستان 1403 ، آذر 1403، صفحه 65-74

https://doi.org/10.30473/lhst.2024.70136.2883

چکیده
  امام‌زاده علی‌بن‌باقر یکی از مشهورترین امام‌زاده‌های منطقه کاشان است که علیرغم شهرت و اهمیت، پژوهش‌های تاریخی علمی چندانی در رابطه با وی انجام نشده است. دیوان ابوالرضا راوندی از قدیمی‌ترین منابع مکتوبی است که در رابطه با مشهد این امام‌زاده اطلاعات مفیدی در اختیار پژوهشگران قرار می‌دهد و به‌عنوان یک سند تاریخی قابل بررسی است. ...  بیشتر

pajoheshi تاریخ های محلی ایران
بازشناسی و مکان‌یابی «برزه» و انطباق آن با شهرستان سقز

صالح امین پور؛ عبدالله ساجدی؛ جمال خسروی

دوره 12، شماره دوم، پیاپی 24، بهار و تابستان 1403 ، آذر 1403، صفحه 75-83

https://doi.org/10.30473/lhst.2024.70280.2885

چکیده
  در قرون اولیه اسلامی، برزه؛ ناحیه، منزل و مرحله‌ای در مسیر دینور به مراغه بوده و در ایالت آذربایجان قرار داشته است. نظر به اهمیت فراوان ایالت آذربایجان، منابع متعدد به معرفی نواحی مختلف آن پرداخته‌ و به بعضی از نواحی اشاره‌های مختصری نموده‌اند. یکی از این نواحی برزه است. این ناحیه ابتدا جزو کوره‌های مجاور بوده و سپس با اضافه شدن ...  بیشتر

pajoheshi تاریخ های محلی ایران
تغییرات جمعیّتی قزوین از صفویّه تا پایان عصر ناصری

امیرحسین حاتمی

دوره 12، شماره دوم، پیاپی 24، بهار و تابستان 1403 ، آذر 1403، صفحه 84-96

https://doi.org/10.30473/lhst.2024.70689.2895

چکیده
  قزوین در چند سده اخیر بویژه از دوره صفوی به بعد به دلیل موقعیت خاص جغرافیایی و تاریخی خود، همواره متأثر از تحولات مهم سیاسی، اجتماعی و اقتصادی بوده است. این تحولات همه جنبه‌های زندگی شهری بویژه جمعیّت قزوین را تحت تأثیر قرار داده است. از این رو، در این پژوهش تلاش می‌گردد با روش تحلیلی ـ تطبیقی و با هدف توضیح مهمترین مؤلفه‌های تأثیرگذار ...  بیشتر

pajoheshi تاریخ های محلی ایران
زمینه‌ها و پیامدهای قیام علیمرادخان مَمیوند بختیاری(1149-1148.ق) در زمان نادرشاه افشار

محمدرضا علم؛ سجاد پاپی

دوره 12، شماره دوم، پیاپی 24، بهار و تابستان 1403 ، آذر 1403، صفحه 97-108

https://doi.org/10.30473/lhst.2024.68261.2847

چکیده
  ایل بختیاری و خوانین آن در دوره‎های افشاریه و زندیه برای دستیابی به قدرت سیاسی، تحرکات سیاسی- نظامی فراوانی انجام دادند. یکی از نخستین تحرکات، قیام علیمرادخان مَمیوند بختیاری است. این نخستین قیامی است که بعد از تاجگذاری نادرشاه افشار در ایران به وقوع پیوست. علیمرادخان در سال 1148ق. قیام بزرگی را در منطقۀ زاگرس میانی با هدف خلع نادرشاه ...  بیشتر

pajoheshi تاریخ های محلی ایران
بررسی عوامل فراز و فرودهای فعالیت مدرسة آصفیه بارفروش در روزگار قاجار با تکیه بر اسناد

یوسف الهی؛ محمدرضا نصیری(دکتر)؛ حسین هژبریان

دوره 12، شماره دوم، پیاپی 24، بهار و تابستان 1403 ، آذر 1403، صفحه 109-122

https://doi.org/10.30473/lhst.2024.70600.2893

چکیده
  تعلیم و تربیت یکی از عناصر مهم تکوین و توسعة تمدن‌ها و انتقال آموزه‌ها و مفاهیم فرهنگی می‌باشد که عوامل متعددی در فراز و فرود آن دخیل است. در عصر قاجاریه، شاهد گسترش نهادهای آموزشی و مدرسه‌های علوم دینی در کشور، به‌ویژه مازندران هستیم که نمونة بارز آن مدرسة آصفیه شهر بارفروش (بابل کنونی) است. هدف از این پژوهش، شناخت عـوامل تأثیرگذار ...  بیشتر

pajoheshi تاریخ های محلی ایران
بررسی اوضاع اقتصادی خراسان بزرگ در دورة حکومت شاه اسماعیل اول بر مبنای تغییرات وزن سکه‌ها‌ (مطالعه موردی: سکه‌های موزه آستان قدس رضوی)

مهلا نجاریان طوسی؛ حسن هاشمی زرج آباد؛ عابد تقوی

دوره 12، شماره دوم، پیاپی 24، بهار و تابستان 1403 ، آذر 1403، صفحه 123-138

https://doi.org/10.30473/lhst.2024.71053.2901

چکیده
  با توجه به اینکه سکه‌ها به‌عنوان وسیله‌ای برای تبادلات تجاری و اقتصادی در دسترس عموم قرار دارند، تحلیل و مقایسه آن‌ها می‌تواند به ما در درک بهتری از برخی ابهامات تاریخی در دوره حکومت شاه اسماعیل و نقش خراسان بزرگ به‌عنوان یکی از ایالت‌های مهم با پراکنش بالای ضراب‌خانه‌ها کمک کند. ضراب‌خانه‌ها که نمایانگر قدرت اقتصادی حکومت ...  بیشتر