تاریخ های محلی ایران
حبیب اله سعیدی نیا؛ مجتبی محمدی
چکیده
نظمیه بوشهر یکی از نهادهای جدید در دولت پهلوی اول بود که دولت وقت از این نهاد به منظور تثبیت سلطه و نفوذ خود در بوشهر بهره می‌برد. این پژوهش درپی آنست تا به نقش و تأثیرگذاری نظمیه بوشهر در برقراری نظم و امنیت بپردازد. پژوهش با روش تاریخی و رویکرد توصیفی-تحلیلی و با تکیه بر منابع کتابخانه‌ای و اسناد آرشیوی و متکی بر گزارش‌های رسمی دولتی ...
بیشتر
نظمیه بوشهر یکی از نهادهای جدید در دولت پهلوی اول بود که دولت وقت از این نهاد به منظور تثبیت سلطه و نفوذ خود در بوشهر بهره می‌برد. این پژوهش درپی آنست تا به نقش و تأثیرگذاری نظمیه بوشهر در برقراری نظم و امنیت بپردازد. پژوهش با روش تاریخی و رویکرد توصیفی-تحلیلی و با تکیه بر منابع کتابخانه‌ای و اسناد آرشیوی و متکی بر گزارش‌های رسمی دولتی انجام گرفته است. گزارش‌های رسمی نشان می‌دهد که نظمیه بوشهر و رؤسای نخستین آن در سال‌های آغازین فعالیت با مشکلات و معضلات گوناگونی چون عدم بودجه و منابع مالی مناسب جهت تامین نیروی نظامی و همچنین ناتوانی در هماهنگی با کلانتران بوشهر و سایر ارگانهای همسو در نظارت بر شهر روبه رو بودند اما به مرور با تثبیت و تعریف جایگاه نظمیه در امور انتظامی بوشهر توانستند امنیت نسبی را در بوشهر برقرار سازند. با اینحال گزارش‌های غیر رسمی در مواردی در تعارض با گزارش‌های رسمی است.
حسین هژبریان؛ سید صاحب برزین
چکیده
جنوب ایران پس از پیروزی انقلاب مشروطیت تحولات سیاسی زیادی را پشت سر نهاد که اوج آن در جنگ جهانی اول رقم خورد. بازرگانان بوشهر که از ابتدای قرن نوزدهم توان اقتصادی بیشتری یافته و بهتدریج به فعالیتهای اجتماعی و سیاسی علاقه‌مند شده بودند، در این جنبش، مخالف انگلستان و متحد روحانیت مشروطهخواه بودند و به عنوان یک گروه اجتماعی ...
بیشتر
جنوب ایران پس از پیروزی انقلاب مشروطیت تحولات سیاسی زیادی را پشت سر نهاد که اوج آن در جنگ جهانی اول رقم خورد. بازرگانان بوشهر که از ابتدای قرن نوزدهم توان اقتصادی بیشتری یافته و بهتدریج به فعالیتهای اجتماعی و سیاسی علاقه‌مند شده بودند، در این جنبش، مخالف انگلستان و متحد روحانیت مشروطهخواه بودند و به عنوان یک گروه اجتماعی متنفذ، علائق مذهبی، ملی و اقتصادی داشتند. در طی حوادث جنبش جنوب، بازرگانان بوشهر همواره در کشاکش این علائق قرار داشتند و معمولا با پشت کردن به منافع اقتصادی، از مواضع روحانیان مشروطهخواه حمایت و در جهت منافع ملی عمل می‌نمودند. با طولانی شدن روند مبارزات جنبش و زیانهای اقتصادی فزایندهای که به سبب ناامنی مسیرهای تجاری و توقف جریان تجارت به بازرگانان وارد شد، آنها اندک اندک در تداوم حمایت از این جنبش مردد شدند و در نهایت از آن کناره گرفتند.نوشتار حاضر، با روش تحلیل کیفی، میکوشد به این سؤال پاسخ دهد که رویکرد اقتصادی بازرگانان بوشهر چه تأثیری در جهتگیری آنها برای همراهی یا عدم همراهی با جنبش جنوب داشت؟ چگونگی و چرایی مواضع دوگانه بازرگانان بوشهر هدف این پژوهش است و دستاورد تحقیق حاکی است که بازرگانان بوشهر با انگیزه برقراری نظم و امنیت و برخورداری از منافع اقتصادی و سیاسی آن، به همگرایی و همراهی با جنبش جنوب پرداختند، اما پس از ناامیدی از دستیابی به اهداف خود و تحمل هزینههای اقتصادی، از همراهی با جنبش کناره گرفتند.
خدیجه حسین زاده؛ منیژه صدری؛ سیمین فصیحی؛ منیره کاظمی راشد
چکیده
فرد، گروه و جامعه موضوع بهداشت عمومی است و مؤلفه‌هایی چون بهداشت فردی، اجتماعی ، بهداشت محیط و آب را دربرمی‌گیرد و از اهمیت به‌سزایی برخوردار است. سلامت جامعه، بهداشت فردی و اجتماعی و محیط با وجود آب سالم و قابل دسترس تأمین می‌شود. این پژوهش در پی پاسخ به این سؤال است که با توجه به جایگاه آب در بهداشت عمومی، آب آشامیدنی شهر بوشهر ...
بیشتر
فرد، گروه و جامعه موضوع بهداشت عمومی است و مؤلفه‌هایی چون بهداشت فردی، اجتماعی ، بهداشت محیط و آب را دربرمی‌گیرد و از اهمیت به‌سزایی برخوردار است. سلامت جامعه، بهداشت فردی و اجتماعی و محیط با وجود آب سالم و قابل دسترس تأمین می‌شود. این پژوهش در پی پاسخ به این سؤال است که با توجه به جایگاه آب در بهداشت عمومی، آب آشامیدنی شهر بوشهر از نظر بهداشتی و نحوة دستیابی به آن، چه روندی را از دورة قاجار به دورة پهلوی طی نموده است؟ این پژوهش به روش توصیفی و تحلیلی به کمک دادههای تاریخی از نوشتههای سیاحان داخلی و خارجی، منابع تحقیقاتی، گزارش‌های اداری نهادهای دولتی و روزنامههای محلی بر پایة تحقیقات تاریخی به پاسخ این سؤال پرداخته شده است. یافته پژوهش نشان می دهد با تلاشهای دولت قاجار و پهلوی در روند توسعه و رعایت بهداشت عمومی، مسئله آب آشامیدنی از اهمیت برخوردار شد و از دورة قاجار به بعد توجه دولتها به این امر جلب شد. در دورة پهلوی به دنبال برنامههای توسعه کشور رعایت بهداشت عمومی شتاب بیشتری یافت و با تأسیس نهادهای بهداشتی و تلاشهای مردمی، سازوکارهایی در جهت توسعه آب لولهکشی و تصفیه آب آشامیدنی بوشهر، با وجود موانع موجود، صورت گرفت.
علی شهوند؛ مهدی اسدی
چکیده
تجارت اسلحه طی سال‌های قبل از جنگ جهانی اول در خلیج فارس رونق و رواج فراوانی یافت. دسترسی آسان نیروهای مخالف سیاست‌های بریتانیا در هندوستان به این سلاح‌ها، تلاش مقامات بریتانیایی را برای ممنوعیت این تجارت در خلیج فارس به دنبال داشت. در همین راستا به اشاره بریتانیایی‌ها، تجارت اسلحه در ایران در سال‌های 1298ق/ 1881م و 1314ق/ 1897م از سوی ...
بیشتر
تجارت اسلحه طی سال‌های قبل از جنگ جهانی اول در خلیج فارس رونق و رواج فراوانی یافت. دسترسی آسان نیروهای مخالف سیاست‌های بریتانیا در هندوستان به این سلاح‌ها، تلاش مقامات بریتانیایی را برای ممنوعیت این تجارت در خلیج فارس به دنبال داشت. در همین راستا به اشاره بریتانیایی‌ها، تجارت اسلحه در ایران در سال‌های 1298ق/ 1881م و 1314ق/ 1897م از سوی مقامات ایران ممنوع گردید. بندر بوشهر که در دورة قاجار بندر اصلی خلیجفارس و ایران به‌حساب می‌آمد، یکی از مراکز اصلی تجارت اسلحه به شمار می‌رفت. شرایط اجتماعی و قبیله‌ای نواحی جنوبی ایران، رونق این تجارت را در بندر بوشهر موجب شده بود. پژوهش حاضر به روش تاریخی و با رویکرد تحلیلی- تبیینی، بر پایه منابع کتابخانه‌ای و اسناد نویافته، با طرح این سؤال که: به دنبال ممنوعیت تجارت اسلحه در خلیج فارس و ایران، چه عواملی موجب استمرار ورود اسلحه در قالب قاچاق به بوشهر، به‌عنوان کانون توزیع اسلحه در نواحی جنوبی ایران، گردید؟ فرضیه سود سرشار تجارت اسلحه و شرایط اجتماعی و ساختار قبیله‌ای نواحی جنوبی موجب استمرار ورود اسلحه به بوشهر از طریق قاچاق گردید؛ را مورد تحلیل و ارزیابی قرار می‌دهد. یافته‌ها و شواهد تاریخی نشان می‌دهد که تجارت اسلحه در بوشهر به عنوان یکی از مراکز دادوستد اسلحه منقطع نشد و به شکل قاچاق تداوم یافت.
عبدالرسول خیراندیش؛ سکینه ذاکری
دوره 3، سال سوم-شماره دوم-پیاپی 6 بهار و تابستان 94 ، مهر 1394، ، صفحه 193-207
چکیده
در سراسر سال‌های جنگ جهانی اول گسترۀجغرافیایی ایران عرصه مقاومت ملیون در برابر نیروهای بیگانه بوده است؛ اما در این میان تنگستان و تنگستانی ها آوازه ای بلند یافته اند. یکی از دلایل این امر پیوستگی خاک تنگستان به بوشهر، مهم‌ترین بندر تجاری ایران در دوره قاجاریه بود . دلیل دیگر، پیشقدمی تنگستانی ها در مقابله با متجاوزانی بود که بی ...
بیشتر
در سراسر سال‌های جنگ جهانی اول گسترۀجغرافیایی ایران عرصه مقاومت ملیون در برابر نیروهای بیگانه بوده است؛ اما در این میان تنگستان و تنگستانی ها آوازه ای بلند یافته اند. یکی از دلایل این امر پیوستگی خاک تنگستان به بوشهر، مهم‌ترین بندر تجاری ایران در دوره قاجاریه بود . دلیل دیگر، پیشقدمی تنگستانی ها در مقابله با متجاوزانی بود که بی طرفی ایران را در جنگ نقض کرده بودند. در این روستای کوچک تنگک و کدخدای آن، حاج علی تنگکی، از یک سو، و باریکۀ ساحلی تنگستان با ضابطی رئیسعلی دلواری نقش خاصی در آغاز شکلگیری مقاومت عمومی مردم جنوب ایران طی ماه های اول جنگ جهانی اول داشته اند ، به طوریکه این ناحیه کوچک و رویدادهای آن، که ابعادی محلی داشت، در کانون تحولات ملی ایران آن روزگار قرار گرفت. نقض بی طرفی ایران در جنگ جهانی اول در مقیاس های ملی و بین المللی بررسی شده است؛ اما هدف این تحقیق آن است تا با روش استنادی نشان دهد ، رخدادهایی هرچند در مقیاس محلی چگونه آغازگر نقض بی طرفی ایران شده اند و، بدین ترتیب، ابعاد جدیدی از ظرفیت های تحقیق در تاریخ محلی مورد بررسی قرار گیرد. چنانکه در این تحقیق، نخستین بار، مستند و مبسوط، نقش حاج علی تنگکی بازشناسی و معرفی شده است.
دوره 1، شماره دوم-بهار و تابستان 92 ، فروردین 1392، ، صفحه 129-146
چکیده
از تحولات مهم اواخر دوره صفویه در جنوب ایران، به‌ویژه بعد از سقوط این سلسله، مهاجرت و قدرتگیری قبایل متعدد عرب در این منطقه بود. این گروه‌های قبیله‌ایِ ساکن سواحل جنوبی خلیجفارس، به دلایل مختلف تمایل داشتند در سواحل شمالی مستقر شوند. در شرایطی که در جنوب کشور، به خصوص در نواحی بندری و ساحلی خلیجفارس، خلأ قدرت وجود داشت ...
بیشتر
از تحولات مهم اواخر دوره صفویه در جنوب ایران، به‌ویژه بعد از سقوط این سلسله، مهاجرت و قدرتگیری قبایل متعدد عرب در این منطقه بود. این گروه‌های قبیله‌ایِ ساکن سواحل جنوبی خلیجفارس، به دلایل مختلف تمایل داشتند در سواحل شمالی مستقر شوند. در شرایطی که در جنوب کشور، به خصوص در نواحی بندری و ساحلی خلیجفارس، خلأ قدرت وجود داشت و بر اثر آن ثبات سیاسی در این حوزه حاکم نبود، زمینه برای مهاجرت و رشد این گروهها فراهم گردید. این قبایل که از مدت‌ها پیش در اندیشه حضور و نفوذ در سواحل شمالی خلیجفارس بودند، از وضعیت به وجود آمده استفاده کردند. یکی از این قبایل، آلمذکور بود که از موقعیت حوزۀ خلیجفارس و مناطق داخلی ایران استفاده کرده و به بندر بوشهر مهاجرت کردند و در آنجا حکومتی محلی تشکیل دادند. در این مقاله فرایند مهاجرت و قدرتگیری آل مذکور در بوشهر در دو محور ارزیابی شده است: شرایط و بسترهای عمومی در جنوب کشور که منجر به مهاجرت آنان شد. این مرحله از اواخر دوره صفویه آغاز و تا دوره زندیه ادامه یافت. در این دوران اوضاع سیاسی در مناطق داخلی ایران و سواحل به گونه‌ای رقم خورد تا مهاجرت و استقرار قبایل مختلف، از جمله آلمذکور را تسهیل نماید. در محور دوم زمینه‌های خاص جغرافیایی، معیشتی و سیاسی، که در بوشهر وجود داشت و با شرایط آلمذکور هم‌خوانی داشته و زمینه قدرتگیری نهایی این خاندان را فراهم آورد، مورد بررسی و تحلیل قرار میگیرد. بنابراین، خاندان آلمذکور با استفاده از موقعیت پدید آمده در کرانه‌های جنوبی کشور و با بهره‌گیری به موقع از قابلیت‌های خود و ظرفیت‌های بندربوشهر، اسباب نفوذ و قدرت‌یابی خود را فراهم آوردند
