با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن ایرانی تاریخ

نوع مقاله : pajoheshi

نویسندگان

1 دانشگاه پیام نور استان گیلان

2 دانشیارگروه تاریخ دانشگاه پیام نور، ایران، تهران

3 دانشیار گروه تاریخ دانشگاه پیام نور

چکیده

توسعه و رونق آموزش و پرورش گیلان در عصر پهلوی با ساختار آموزشی و سرنوشت تاریخی مدرسه شاهپور رشت پیوند عمیقی داشت. از این روی بررسی وضعیت تاریخی آموزش و پرورش گیلان مستلزم شناخت از شرایط حاکم این مدرسه، به‌عنوان یک پارادایم آموزشی برای سایر مدارس گیلان است. تأسیس این مدرسه از مظاهر بارز آموزش نوین در این منطقه است. بررسی زوایای مختلف مدرسه شاهپور از نظر فضای کالبدی و ساختار و مقررات حاکم بر نظام آموزشی آن نشان می‌دهد که پایه‌گذاران و گردانندگان این مدرسه همواره سعی داشتند استانداردهای لازم را حفظ کنند که وضعیت فوق موجب هدایت و راهبری توسعه کمی و کیفی آموزش و پرورش رشت و به طور کلی گیلان گردید. نگارندگان مقاله ضمن بررسی عوامل مؤثر بر رونق مدرسه شاهپور، درصدد یافتن پاسخی مبتنی بر شواهد عینی و ادله ذهنی به سؤال بنیادین ذیل هستند. آموزش و پرورش گیلان و به‌ویژه شهر فرهنگ و ادب‌پرور رشت، چگونه و تا چه اندازه از سنت‌های آموزشی این مدرسه، که بزرگان و نخبگان بسیاری را در دامان خود پرورانده است، بهره مند گردید؟ یافته‌های این پژوهش که با بهره گیری از اسناد، شواهد و منابع تاریخی به شیوه توصیفی و تحلیل آماری صورت گرفته است، جایگاه و تاثیرگذاری مدرسه شاهپور را در آموزش و پرورش گیلان به‌خوبی آشکار می‌کند.

کلیدواژه‌ها

منابع
- ابوالقاسمی، محمدتقی. (1369). نهضت جنگل و اوضاع فرهنگی اجتماعی گیلان. رشت: نشر گیلان.
- اقبال آشتیانی، عباس. (1355). میرزا تقی خان امیر کبیر. تهران: انتشارات طوسی.
- آدمیت، فریدون. (1355). امیرکبیر و ایران. تهران: انتشارات خوارزمی.
- آقازاده، احمد. (1382). تاریخ آموزش و پرورش در ایران. تهران: انتشارات ارسباران.
- آمارنامه‌های سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان گیلان 1350 الی 1370.
- آصف،فضل الله(1388) مدرسه شاهپوررشت، ماهنامه دادگر،نشریه تحلیلی پژوهشی،ش6و7ص40
-بیات عزیزالله،(1367)کلیات جقرافیای طبیعی وتاریخی ایران،تهران:انتشارات امیرکبیر
- پندی، کیوان. (1384). سرزمین و مردم فومنات. رشت: انتشارات حق‌شناس.
-پندی،کیوان(1394)گیلان درآیینه زمان ،سیری درتاریخ گیلان وگیلان شهرها،رشت:انتشارات طاعتی
- حسنی، ملک. (1388). تاریخ آموزش و پرورش در ایران. تهران: انتشارات بین‌المللی الهدی.
-حسین زاده، بهمن(1388)به متاسبت نودسالگی دبیرستان شاهپور.ماهنامه دادگر.نشریه تحلیلی پژوهشی،ش10و11ص33
- حسینی، ثابت. (1376). راهنمایی تحصیلی حرفه‌ای. تهران: انتشارات محتشم.
- خاطرات  محمد باقر نوبخت(1392)، دانش آموخته مدرسه شاهپوررشت و معاون رئیس‌جمهور.
- خمامی‌زاده، جعفر. (1384). تاریخچه آموزش و پرورش گیلان. تهران: انتشارات سنا.
- درانی، کمال. (1393). تاریخ آموزش و پرورش ایران. تهران: انتشارات سمت.
- دهخدا، علی‌اکبر. (1377). لغت‌نامه. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
- خسروشاهی، حبیب صبوری. (1389). آموزش وپرورش در عصر جهانی شدن، فصلنامه مطالعات راهبردی سیاستگذاری عمومی، مرکز برسی های استراتژیک.
- روح‌الامین، فاطمه. (1384). آموزش و پرورش، کرمان درآینه تاریخ. جلد اول. کرمان: پژوهشکده تعلیم و تربیت.
- روزنامه‌ی ابرار، (1388مهر15)، شماره 5992.
- روشنی‌زعفران‌لو، قدرت‌الله. (1354). امیر کبیر و دارالفنون. تهران: دانشگاه تهران.
- ستاد اجرایی تغییر بنیادی نظام آموزش و پرورش، طرح کلیات نظام آموزش و پرورش خرداد (1367).
-سالنامه های دبیرستان شاهپوررشت .قم:کتابخانه ایت الله العظمی بروجردی.واقف:محمد رمضانی
-سازمان اسناد و کتابخا نه ملی ایران ( ساکما ) (1310)
درخواست کتبی رئیس وقت معارف گیلان از وزارت معارف ،شناسه سند: 29889/297
_ سازمان اسناد و کتابخا نه ملی ایران (ساکما) (1322) گزارش کتبی ومحرمانه به احمد قوام (نخست وزیر) شناسه سند :39933/310
_سازمان اسناد و کتابخا نه ملی ایران ( ساکما) (1332)
جشن روز معلم ،شناسه سند: 24241/297
_سازمان اسناد و کتابخا نه ملی ایران (ساکما) (1313)
درخواست کتبی رئیس وقت معارف و اوقاف گیلان از وزارت معارف ،شناسه سند : 26096/297
 
- شکوهی، غلامحسین. (1389). مبانی و اصول آموزش و پرورش. مشهد: انتشارات آستان قدس رضوی.
 -شمیسا ،سیروس(1388)دانشگاه شاهپور.ماهنامه دادگر.نشریه تحلیلی پژوهشی،ش10و11،ص33
- صافی، احمد. (1385). سازمان و قوانین آموزش و پرورش ایران. تهران: انتشارات سمت.
-صدیق،عیسی(1362) تاریخ فرهنگ درایران،تهران:انتشارات دانشگاه تهران
- عبدالفتاح، فومنی. (1314). تاریخ گیلان. انتشارات دبیرستان شاهپور. انجمن سالنامه.
- اصلاح. ابراهیم(1374).  کتاب گیلان. تهران: انتشارات گروه پژوهشگران ایران.
- علی‌صوفی، علی‌رضا. دهنوی.نظام علی(1389). مدرسه‌ اتفاق ایرانیان در تفلیس. نشریه‌ی مطالعات تاریخ فرهنگی، پژوهش‌نامه‌ی انجمن ایرانی تاریخ، ش 5، 172.
- قاسمی پویا، اقبال. (1369). پیدایش و گسترش مدارس جدید در دوره قاجار، نورالله کسایی. پایان نامه دکتری فلسفه تعلیم و تربیت. دانشگاه تهران. دانشکده علوم تربیتی.
-و.ف کانل. (1368 )تاریخ آموزش وپرورش قرن بیستم. ترجمه حسن افشار. تهران: نشر مرکز.
- مرجانی، بهناز. (1370). عوامل موثر در ایجاد مدارس فنی و حرفه‌ای در ایران از دارالفنون  تا به امروز. رساله کارشناسی ارشد علوم تربیتی.
-مکتوب مدرسه شاهپور رشت(1396)اذاره کل آموزش وپرورش گیلان.مدیریت آموزش وپرورش ناحیه 2رشت
-بایگانی کتابخانه مدرسه شاهپوررشت
- مروجی، سیدابراهیم. (1387). پیشگامان فرهنگ گیلان از 1325 تا امروز. رشت: نشر فرهنگ ایلیا.
-میرزانژاد، موحد. هادی(1399). یادواره سالنامه‌های دبیرستان شاهپور. (httt:;//moroor.org)
- مینویی، مجتبی. (1332). اولین کاروان معرفت. مجلة نیما، س 6، ش5.،ص183
-مرکز نگهداری اسناد ملی ایران،کتابخانه ملی
-مصاحبه نگارنده بارمضانعلی وقوعی(1400 ،فروردین) دانش آموخته عصر پهلوی مدرسه شاهپور رشت، مدیرانجمن نجوم گیلان
- هودشتیان، عطا. (1381). مدرنیته، جهانی شدن و ایران. تهران: انتشارات چاپخش.
- یوسفدهی، هومن. (1398). تحلیل سالنامه‌های دبیرستان شاهپور رشت. رشت: انتشارات ایلیا
.- سخنگوی دولت در مدرسه‌ی شهید بهشتی (https://www.esriren.com).
- قدیمی‌ترین مدرسه‌ی گیلان را بهتر بشناشیم ) https://guilanian.ir)  
- مبدا  آموزش گیلان (https://www.irna.ir/new)
- دبیرستان شهید بهشتی مدرسه‌ی ماندگار ایران (www.ghatreh.com/news)
De saint, Arroman,r., les missions franchises, 1894.
Szyliowicz, joseph, education and modernization in the Middle East, Cornell uni. press 1971.
 
م