نوع مقاله : pajoheshi

نویسندگان

• منصور رهنورد ¹
• محمّدامیر شیخ نوری ²
• نظام‌علی دهنوی ³

¹ دانشجوی دکترای تاریخ ایران دورة اسلامی، دانشگاه پیام نور

² استادگروه تاریخ، دانشگاه الزهرا

³ استادیار گروه تاریخ، دانشگاه پیام نور

چکیده

والیان لرستان و طوایف تحت تابعیت آنها رابطه­ای عمدتاً ستیزه­جویانه با فرمانروایان زندیه داشتند. اسماعیل­خان فیلی، قدرتمندترین والی لرستان در دورة مذکور، به­شدت با قدرت­گیری کریم خان زند مخالف بود و در تمام دورة­ حکومت خود جنگ­های زیادی را با خان زند انجام داد. در دورة پیش و پس از به قدرت رسیدن کریم‌خان، بسیاری از ایلات لرستان از حکمران خود، اسماعیل­خان، تبعیت کردند و در حمایت از وی، با کریم­خان وارد جنگ شدند. پس از کناره­گیری اسماعیل­خان از قدرت و در دورة جانشینی پسرانش، محمّدخان و اسدخان، روابط این حکام و ایلات تحت تابعیت آنها با جانشینان کریم­خان تا حدودی بهبود یافت و دورة کشمکش آنان به دوره­ای از روابط حسنه و آشتی­جویانه تبدیل شد.  هدف اصلی این پژوهش، واکاوی رابطه حکام فیلی لرستان با فرمانروایان زندیه است که به روش توصیفی- تحلیلی صورت گرفته است. یافته­های پژوهش نشان داده است که وجه غالب رابطه والیان فیلی لرستان با کریم­خان زند رابطه­ای نظامی و توأم با کشمکش و درگیری بود و منازعه بر سر کسب قدرت در خلأ ناشی از مرگ نادرشاه در شکل­یابی این رابطه مؤثر بوده است. هرچند ناکامی اسماعیل­خان فیلی در برابر کریم­خان موجب شد که این رابطه به دوره­ای مسالمت­آمیز در اواخر زندیه، اما کوتاه، تغییر یابد.

کلیدواژه‌ها

• زندیه
• کریم‌خان زند
• لرستان
• والیان
• اسماعیل‌خان فیلی

عنوان مقاله [English]

The Relationship Between the Governors of Fieli of Lorestan and the Rulers of Zandieh

نویسندگان [English]

• Mansuor Rahnavard ¹
• Mohammad Amir Sheikh Nouri ²
• Nezam Ali Dehnavi ³

¹ PhD Student of Islamic History, Payam-e Noor University

² Professor of History Department, Al-Zahra University

³ Assistant Professor of History Department, Payam-e Noor University

چکیده [English]

The Governors of Lorestan and their subordinate tribes had a largely militant relationship with Zandieh rulers. Ismail Khan Feili, the most powerful governor of Lorestan during this period, was strongly opposed to the power of Karim Khan Zand And during his entire period of rule, he carried out many wars with Khan Zand. In the period before and after Karim khancame to power, many of Lorestan elites obeyed their ruler, Ismail Khan, and in support of him, they entered the war with Karim Khan. After Ismail Khan's withdrawal from power and in the succession of his sons, Mohammad Khan and Assad Khan, the relations between these rulers and elites under their citizenship with the successors of Karim Khan were somewhat improved and their period of struggle changed  to a period of good relations and reconciliation. The main purpose of this research is to investigate the relationship between the rulers of the Philistines of Lorestan and the Zandieh rulers, which has been done through descriptive-analytical method. Findings of the research show that the dominant aspect of the relationship between the governorates of Fieli of Lorestan and Karim Khan Zand was a military and controversial conflict, and the struggle for power in the vacuum caused by Nadir Shah's death was effective in shaping this relationship.  Although the failure of Ismail Khan Fieli against Karim Khan led to a change in the relationship to the peaceful period of late in Zandieh, but it did not last a long time.

کلیدواژه‌ها [English]

• Zandieh
• Karim Khan Zand
• Lorestan
• Valians
• Ismail Khan Fieli