نوع مقاله : pajoheshi
نویسنده
استادیار گروه تاریخ، دانشگاه پیام نور
چکیده
بعد از قتل نادرشاه افشار و ایجاد خلاء قدرت مرکزی در ایران هر یک از سرداران وی و سرکردگان محلی در گوشه کناری به فکر تشکیل حکومت افتادند. در این دوران شرایط مطلوبی برای تشکیل خاانات مقتدر محلی فراهم شد که خان‌نشین قراباغ یکی از مهمترین این خان‌نشینها بود و از بدو تأسیس همواره با تهدیدات داخلی و خارجی گوناگونی مواجه بود. این خان‌نشین برای رفع این مخاطرات در بعد داخلی و خارجی سیاست‌ها و برنامه‌های مختلفی را اجرا کرد.
هدف این بررسی شناسایی عوامل و محورهای موجود در مواضع و مناسبات خان‌نشین قراباغ با دولت عثمانی با اتکا به اسناد آرشیوی عثمانی و گزارش‌های تاریخی است.
دستاوردهای این بررسی نشان می‌دهد که عثمانی‌ها با از دست دادن خانات کریمه و الحاق گرجستان به روسیه، طبق پیمان «گیورگیوسک» 1193ق/ 1784م (بین ارایکلی دوم و کاترین)، تلاش داشتند به منظور جلوگیری از توسعهطلبی روس‌ها، با خوانین آذربایجان و داغستان یک اتفاق نظامی، علیه روس‌ها ایجاد کنند. منطقة قراباغ، از لحاظ جغرافیایی دروازة ایران و قفقاز تلقی می‌شد، از این رو سیاستمداران عثمانی، خانات قراباغ را برای پیشبرد مقاصد سیاسی خویش مناسب تشخیص داده و به فکر برقراری روابط با خان‌نشین قراباغ برآمدند. خوانین قراباغ نیز در فکر حفظ حاکمیت محلی خود به هر قیمت ممکن و خنثیساختن تهدیدات دشمنان داخلی و خارجی بودند و این امر همواره مهمترین اصل در موضعگیری خان‌های قراباغ بود. بر این اساس، اصل «تهدید مشترک»، موجب نزدیکی خانات قراباغ و امپراتوری عثمانی به یکدیگر شد.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Investigation of Lodgment and Relations of Gharabagh Khanate Against the Policies of Ottoman Government
نویسنده [English]
- Mir Samad Mousavi
Assistant Professor in History, Payam-e Noor University
چکیده [English]
After the assassination of Nadir Shah Afshar, each of his commanders and local leaders planned to form a government in different areas. At this time, favorable conditions were prepared for the establishment of khanates with local authority. At this time in Azerbaijan and in Caucasus region, a number of khanates and sultanates were established. Gharabagh khanate was one the most important ones that always been faced with a variety of internal and external threats from the beginning of its establishment. This khanate implemented various policies and programs to eliminate these dangers on domestic and foreign dimensions. In this period, the most important foreign presence in the region was the presence of Russia and Ottoman Empire.
The purpose of this study is to identify the factors that were dominant in the lodgment and relations of Gharabagh khanate with Ottomans based on historical documents and reports. The results of this study show that the Ottomans, after the loss of Crimean Khanate and after joinder of Georgia to Russia according to Giyorgiyosk Treaty of 1193 AH / 1784 AD (between Ariquel II and Catherine), tried to initiate a military battle with khans of Azerbaijan and Dagestan to prevent the development of Russians. Gharabagh region was geographically considered as gateway of Iran and the Caucasus, therefore, the Ottoman politicians recognized Gharabagh khanate suitable for their political purposes and sought to establish relations with Gharabagh khanate. Khans of Gharabagh also intended to preserve their local sovereignty and to neutralize the threats of internal and external enemies at all costs, and this was always the most important principle in the lodgment of Gharabagh khans. Accordingly, the principle of "common threat" led to the close proximity of Gharabagh khans and Ottoman Empire.
کلیدواژه‌ها [English]
- Iran
- Gharabagh khanate
- Russia
- Ottoman
)