نوع مقاله : pajoheshi

نویسندگان

• پرستو مظفری ¹
• کورش هادیان ²

¹ دانشجوی دکتری تاریخ ایران بعداز اسلام، دانشگاه لرستان

² دکترای تاریخ ایران بعد از اسلام، دانشگاه اصفهان

چکیده

یکی از مهم­ترین وقایع کردستان در اواخر حکومت اردلان، ناآرامی‌های منطقة اورامان است. حفظ امنیت این منطقه، با توجه به هم­جواری با مرزهای عثمانی، از دغدغه‌های حکمرانان محلی کردستان و دولت مرکزی در دورة قاجار بود؛ با اینحال، در فاصلة سال‌های 1268تا 1287ق مواردی از ناآرامی در منطقة اورامان، در منابع تاریخی بازتاب یافته است. این پژوهش، به‌روش اسنادی و با رویکرد توصیفی ـ تحلیلی، بر پایة منابع کتابخانه‌ای، در پی پاسخ‌گویی به این دو پرسش است: مهم‌ترین عوامل بحران اورامان کدام است؟ دولت مرکزی برای مدیریت این بحران، چه سیاستی در پیش گرفت؟
یافتة این پژوهش، نشان می­دهد که بحران اورامان در مجموع متأثر از مؤلفه‌های چندگانة قدرت‌‌طلبی‌های محلی برخی حکام اورامان، سیاست‌های نادرست و ضعف حکومت محلی اردلان و تمرکزگرایی دولت مرکزی در دورة ناصری بوده است و برخلاف برخی تحلیل‌ها، نمی‌توان انگیزه‌های براندازانه یا ابعاد قوم‌مدارانه برای آن متصور شد. انتصاب فرهادمیرزا معتمدالدوله به‌عنوان حاکم کردستان نیز با هدف مهار بحران در اورامان بوده است. معتمدالدوله با همراهی نیروهای اعزامی از سوی دولت مرکزی، توانست در کوتاه‌مدت و به‌روش قهرآمیز، بر این بحران غلبه کند. این امر به‌معنای برطرف شدن زمینه‌ها و پیامدهای بحران و موفقیت دولت مرکزی در مهار بحران در بلندمدت نیست.

کلیدواژه‌ها

• اورامان
• کردستان
• ناصرالدین‌شاه
• فرهادمیرزا معتمدالدوله
• والی اردلان

عنوان مقاله [English]

Potentials and Dimensions of Uraman Crisis in the Nasseri’s Era (1268-1287 AH)

نویسندگان [English]

• Parastou Mozaffari ¹
• Kourosh Hadian ²

¹ PhD Student of Iranian Post-Islamic History, University of Lorestan

² PhD in Iranian Post-Islamic History, Esfahan University

چکیده [English]

At the end of Bani Ardalan's government, one of the most important events of Kurdistan was Uraman regional unrests. Due to the importance of this region in the neighborhood of the Ottoman borders, the security of the region in the Qajars era was one of the concerns of Kurdistan rulers and the central government. However, between1268 to 1287 AH some cases of unrest in Uraman region have been reflected in historical sources.These insecurities occurred coincidently with the late years of the Ardalans' local government and the appointment of Farhad Mirza Motamedoddoleh as the governor of Kurdistan. It seems Uraman crisis and its management and its restraining has been totally affected by multiple factors such as Uraman governors' local authoritarianism, misguided policies and infirmity of the Ardalans' local government, and finally exerting centralization by central government in the Naseris era. And unlike some analysis, it couldn't be true to expect there were Subversive motives or ethnocentric dimensions or even a link between the crisis and the Constitutional Movement.
Motamedoddoleh was appointed as the governor of Kurdistan to manage and control the crisis in Uraman and to accomplish security based policies of central government in the Naseri’s era. Motamedoddoleh accompanied by expeditionary forces from the central government could overcome and control the crisis by a violent manner over a short period of time. This didn't necessarily mean fading potentials and consequences of the crisis, and it couldn't even mean the central government would be able to control the crisis in a long term period.

کلیدواژه‌ها [English]

• Uraman
• crisis
• Ardalan
• Nasereddin Shah Qajar
• Farhad Mirza Motamedaddoleh