نوع مقاله : pajoheshi
نویسندگان
1 استادیار تاریخ دانشگاه شیراز
2 دانشجوی دکتری تاریخ دانشگاه شیراز
چکیده
همزمان با نهضت ملی شدن صنعت نفت در حدود سال‌های 1329- 1330 شمسی و ، واقعه و پدیده‌ای در مناطق نفت‌خیز خوزستان و در میان دو ایل بختیاری و بویراحمدی به وقوع پیوست که مشهور به سال طلوعی یا سروشی است. این جریان شبه مذهبی که بیش از هرچیز بر انکار دنیا و ترک آن، کناره‌گیری از امور دنیوی و بی‌ارزش بودن مال دنیا و خاک و نفت تاکید داشت، در میان ایل بختیاری به شخصی انگلیسی بنام جیکاک نسبت داده شده که آن را طراحی و ترویج کرده‌است. در میان بویراحمدی‌ها، شخصی عارف مسلک به‌نام آقا بابا نقش رهبری را به‌عهده داشت؛ اما در هر دو مورد برنامه‌ها و شعارها یکسان بود. طلوع به معنای برآمدن خورشید است. اما در واقعة یادشده، به معنای ظهور یک پدیدة غیرمعمول بود که عده‌ای، با اهداف خاص، طراحی و ترویج و به مردم عامی و ساده‌دل القاء کردند. چنین به تودة مردم وانمود و تلقین کردند که نور ایمان ، صداقت ، راستی و حقیقت‌بینی در وجود آنها سر زده و طلوع کرده است؛ از این رو، به طلوعیان معروف شدند. مهم‌ترین وعدۀ آنها ظهور قریب‌الوقوع امام زمان (عج) بود.
کلیدواژه‌ها
افشار سیستانی، ایرج. (1368). مقدمه ای بر شناخت ایلها، چادرنشینان و طوایف و عشایر ایران. ج 1. تهران: مؤسسة آموزشی و انتشاراتی نسل دانش.
احمدی ، نصر. (1361). مرفولوژی کرانه گمنام. تهران : چاپخانة ندا.
اکبری، قدرت الله. (1385). بویراحمد در گذرگاه تاریخ. چاپ دوم. شیراز: مصطفوی .
اولیاء.(مرداد 1330 ه.ش). مجلة آسیاسی جوان. شمارة 50.
ایران ما. (1325/7/25). شماره 652.
تابان سیرت، کاوس. (1380). دلاوران کوهستان بویراحمد. چاپ اول. قم: مؤسسة فرهنگی طیبین.
تفرشی، مجید و محمود طاهری احمدی. (1371). سازمان اسناد و کتاب خانة ملی گزارش های محرمانة شهربانی (1326-1324 ه.ش).
جامی. (1377). گذشته چرا راه آینده(تاریخ ایران در فاصلة دو کودتا). تهران: ققنوس.
حسینی، ساعد. (1373). گوشه های ناگفته ای از تاریخ معاصر. شیراز: نوید.
زرین کلک، بهناز: سازمان اسناد و کتاب خانة ملی.
(1382). اسنادی از روابط ایران و انگلیس (1325-1320 ه.ش). تهران: سازمان اسناد ملی.
صدری، اسحاق.(1376). تاریخ و تحولات بویراحمد در دورة پهلوی. پایان نامة کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد دهاقان.
طاهری بویراحمدی، عطا. (1388). کوچ کوچ. چاپ اول. تهران: انتشارات سخن.
غفاری، یعقوب. (1378). تاریخ اجتماعی کهگیلویه و بویراحمد. چاپ اول. اصفهان: انتشارات گل ها. گارثویت، جن. راف. (1373). تاریخ سیاسی اجتماعی بختیاری با استفاده از اسناد منتشرنشدة وزارت خارجة انگلیس. (ترجمة مهراب امیری). تهران: نشر سهند.
گرانتوسکی، ا. آ. و دیگران. (1359). تاریخ ایران اسلامی. (ترجمة کیخسرو کشاورز). تهران: انتشارات پویش.
مکی، حسین. (1368). خاطرات سیاسی حسین مکی. چاپ اول. تهران: انتشارات علمی.
آزم، علی داد. (متولد 1306 ش). از گرویدگان به آیین طلوعی که در آن زمان حدود 24 سال سن داشت. تاریخ مصاحبه: 1390/10/30 یاسوج.
جهان بین، میرزا سیف الله. (متولد 1316 ش). تاریخ مصاحبه: 1393/4/18 بخش لوداب از توابع شهرستان بویراحمد.
رضایی، منوچهر. نوة آقابابا. تاریخ مصاحبه: 1390/10/26.
شاهبازپور، نورمحمد. (متولد 1315 ش). از مطلعین و شاهدان جریان طلوعی. تاریخ مصاحبه: 1390/10/15. شهر یاسوج.
نظام زاده (تبرسنگ)، علی محمد. (متولد 1286 ش).از شاهدان جریان طلوعی. تاریخ مصاحبه:1393/5/5 بخش لوداب از توابع شهرستان بویر احمد.
)