احمد بادکوبه هزاوه؛ طیبه رحیمدل میبدی؛ محمّدرضا ابوئی مهریزی
چکیده
بیگمان تحقیق در وضع علم و عالمان یکی از ارکان شناخت فرهنگها و تمدنها از جمله تمدن اسلامی است. در نواحی گوناگون ایران پس از اسلام نیز وضع علمی و نقش عالمان با فراز و فرودهایی روبهرو بوده است. در این میان ولایت یزد همزمان با تأسیس سلسله آل مظفر (حک: 718-795ق) و ثبات و امنیت نسبی و نیز عنایت بیشتر حاکمان مظفری به فعالیتهای فرهنگی ...
بیشتر
بیگمان تحقیق در وضع علم و عالمان یکی از ارکان شناخت فرهنگها و تمدنها از جمله تمدن اسلامی است. در نواحی گوناگون ایران پس از اسلام نیز وضع علمی و نقش عالمان با فراز و فرودهایی روبهرو بوده است. در این میان ولایت یزد همزمان با تأسیس سلسله آل مظفر (حک: 718-795ق) و ثبات و امنیت نسبی و نیز عنایت بیشتر حاکمان مظفری به فعالیتهای فرهنگی و علمی، شاهد دگرگونیهایی در محیط علمی و فرهنگی بود. پژوهش حاضر بر آن است تا با روش توصیفی ـ تحلیلی و مبتنی بر منابع کتابخانهای جایگاه علوم دینی و ادبی و علوم عقلی و طبیعی را در یزد دورة مظفری بررسی کرده و دستاوردهای عالمان این خطّه، چون حلقات درس و خدمات علمی عالمان از قبیل تألیف، ترجمه، تحشیه و استنساخ را تبیین کند. یافتههای این پژوهش نشان میدهد که سیاستهای حمایتی حکومت آل مظفر مبنی بر ترویج مکتب فقه شافعی و ایجاد مراکز علمی و آموزشی و مساجد و موقوفهها از سویی و نیز کوششهای جدی علمای دینی، نقش تعیین کنندهای در گسترش و برتری علم فقه و سپس عرفان ، تفسیر و حدیث، نسبت به سایر علوم، داشته است.
هوشنگ خسروبیگی؛ مژگان صادقی فرد؛ جمشید نوروزی
چکیده
ورود مغولها به ایران، نه تنها یک رویداد نظامی بود، بلکه بهتدریج حضور این اقوام و مهاجرت آنان به فلات ایران، تأثیرات خود را بر نظام اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی و نیز تشکیلات اداری بر جای نهاد. تشکیلات اداری یکی از اولین بخشهایی بود که در همان سالهای آغازین تحت تأثیر حضور این اقوام قرار گرفت. این تأثیر بهتدریج ـ و نه یکباره ـ ...
بیشتر
ورود مغولها به ایران، نه تنها یک رویداد نظامی بود، بلکه بهتدریج حضور این اقوام و مهاجرت آنان به فلات ایران، تأثیرات خود را بر نظام اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی و نیز تشکیلات اداری بر جای نهاد. تشکیلات اداری یکی از اولین بخشهایی بود که در همان سالهای آغازین تحت تأثیر حضور این اقوام قرار گرفت. این تأثیر بهتدریج ـ و نه یکباره ـ کمرنگتر شد؛ با اینحال برخی عناصر پایدار آن برای سالها و برای سلالههای پسین باقی ماند. هدف پیش روی این تحقیق، شناخت این تأثیرات در بخشی از تشکیلات اداری یعنی در حوزة نظام قضایی در حکومت آل مظفر (795-713ق) – و شناخت مبانی شکلگیری نظام قضایی این حکومت و با مسئله ارزیابی چگونگی فرآیند استمرار یا تضعیف نمادهای مغولی در نظام قضایی آل مظفر است. این پژوهش با روش توصیفی ـ تحلیلی و در حوزة مطالعات کتابخانهای انجام شده است. یافتههای پژوهش حاکی از آن است که تشکیلات قضایی آل مظفر بر سه رکن استوار بوده است: اقتباس از تشکیلات قضایی مخدومان اولیه آل مظفر یعنی حکومت ایلخانان؛ تشکیلات اداری در حکومتهای مسلمان ایران پیش از ایلخانان؛ و سنتهای محلی قلمرو آل مظفر در یزد و فارس. همچنین این بررسی نشان داد که عناصر و نمادهای مغولی، علیرغم حضور در تشکیلات قضایی آل مظفر، بهتدریج در محاق قرار گرفته است و سنتهای ایرانی ـ اسلامی حضور و بروز پررنگتری یافتهاند
بهمن زینلی؛ مصطفی پیرمرادیان
دوره 3، شماره پنجم-پاییز و زمستان 93 ، اسفند 1393، ، صفحه 104-121
چکیده
شهر یزد از زمان تیموریان شاهد ظهور مورخان بزرگی در عرصه تاریخنگاری محلی بودهاست. تاریخنگاری محلی یزد با حاشیه گرفتن از تاریخ نگاری محلی فارس رشد کرد و همزمان با توسعه یک قدرت سیاسی، که تقریباً برای اولین بار در تاریخ آن بروز کرد، نخستین کتاب در تاریخ محلی یزد نیز تدوین شد . در آغاز سده نهم سنت تاریخ نویسی در یزد رشد بیشتری کرد ...
بیشتر
شهر یزد از زمان تیموریان شاهد ظهور مورخان بزرگی در عرصه تاریخنگاری محلی بودهاست. تاریخنگاری محلی یزد با حاشیه گرفتن از تاریخ نگاری محلی فارس رشد کرد و همزمان با توسعه یک قدرت سیاسی، که تقریباً برای اولین بار در تاریخ آن بروز کرد، نخستین کتاب در تاریخ محلی یزد نیز تدوین شد . در آغاز سده نهم سنت تاریخ نویسی در یزد رشد بیشتری کرد و آثار ارزنده ای در تاریخ نگاری محلی آن پدید آمد. این آثار تمام ویژگی های کلی تاریخ نگاری محلی ایران را داشت با این تفاوت که حس استقلال طلبی در آنها پررنگ تر بوده و توجه اصلی نویسندگان تاریخ محلی به بناهای یزد و سازندگان آنها بوده است . هرچند در کنار آن به تاریخ سیاسی هم پرداخته اند. در این مقاله، با استفاده از منابع اصلی و به شیوه تحلیلی و توصیفی به این پرسشها پاسخ داده میشود که علل اصلی رشد تاریخ نگاری محلی در این دوره چه بوده است؟ نویسندگان و مخاطبین این آثار چه کسانی بوده اند؟ در پاسخ باید گفت که به نظر میرسد ،استقلال سیاسی و تاسیس سلسله های محلی نقش اساسی داشته و حمایت حاکمان سیاسی از نویسندگان زمینه تدوین این آثار را فراهم کرده است . از سویی، رونق اقتصادی زمینه را برای کسب معارف فراهم کرده و نویسندگان بسیاری در عرصه تولید متون تاریخی ظهور کرده و به دنبال آن اشتیاق به خواندن آثارشان در بین طبقه متوسط گسترش یافته است.