سیامند خلیلی*؛ عثمان یوسفی
دوره 5، شماره اول-پیاپی9-پاییز و زمستان95 ، اسفند 1395، ، صفحه 175-204
چکیده
شکلگیری امارت موکری، قبل از تأسیس دولت صفویه، در شمال غرب ایران، نقطة عطفی در تاریخ منطقة موکریان محسوب میشود. حاکمان محلی این امارت، هر کدام در زمان خود، بیشترین تلاش و کوشش را برای توسعه و آبادانی آن متحمل گردیدهاند. در این میان، بوداق سلطان، معروف به بزرگ، حوادث و وقایع اواسط حکومت شاه عباس اوّل تا اوایل پادشاهی شاه سلطان ...
بیشتر
شکلگیری امارت موکری، قبل از تأسیس دولت صفویه، در شمال غرب ایران، نقطة عطفی در تاریخ منطقة موکریان محسوب میشود. حاکمان محلی این امارت، هر کدام در زمان خود، بیشترین تلاش و کوشش را برای توسعه و آبادانی آن متحمل گردیدهاند. در این میان، بوداق سلطان، معروف به بزرگ، حوادث و وقایع اواسط حکومت شاه عباس اوّل تا اوایل پادشاهی شاه سلطان حسین صفوی را درک نموده که دوران حکومت شاه سلیمان صفوی دارای جایگاه ویژهای برای امارت موکری است. در این پژوهش، تحولات ولایت موکری در عصر بوداق سلطان، در چهارچوب یک پژوهش توصیفی ـ تحلیلی و بر اساس منابع کتابخانهای و اسنادی بررسی میگردد. و بر اساس آن نشان داده میشود که بوداق سلطان از یک سو، با درایت و دوراندیشی خویش و از سوی دیگر، به علّت وجود امنیت و آرامشی که در دوران شاه سلیمان صفوی در ایران وجود داشت، توانست اقدامات مهمی را در زمینههای مختلفی انجام دهد. بوداق سلطان در جریان ارتباط با پادشاهان صفوی همعصر خویش، بهویژه شاه سلیمان، سیاست نزدیکی با قدرت برتر را انتخاب کرد، به طوری که توانست نام خود را در تاریخ موکریان، هم از لحاظ دگرگونی اساسی در شیوة معماری و بناسازی و هم در نهادینه کردن فرهنگ وقف این منطقه ثبت کند.
مصطفی ندیم؛ تقی لطیفی شیردار
دوره 4، شماره اول- پیاپی 7-پاییز و زمستان 94 ، بهمن 1394، ، صفحه 108-118
چکیده
پژوهش در تاریخ اجتماعی برای کاربردی کردن پژوهشهای تاریخی اهمیت شایانی یافته است. تاریخهای محلی در این مطالعات اجتماعی، به روشن نمودن حیات مدنی و میراثهای فرهنگی و تمدنی کمک شایانی کردهاند. حمامهای عمومی، به عنوان یکی از میراثهای معماری ایران، و دستاوردهای اجتماعی و فرهنگی آن، برای پژوهش در تاریخ اجتماعی و محلی ایران، ...
بیشتر
پژوهش در تاریخ اجتماعی برای کاربردی کردن پژوهشهای تاریخی اهمیت شایانی یافته است. تاریخهای محلی در این مطالعات اجتماعی، به روشن نمودن حیات مدنی و میراثهای فرهنگی و تمدنی کمک شایانی کردهاند. حمامهای عمومی، به عنوان یکی از میراثهای معماری ایران، و دستاوردهای اجتماعی و فرهنگی آن، برای پژوهش در تاریخ اجتماعی و محلی ایران، و یافتن آداب و سنن فرهنگی و اخلاقی ایرانیان، بسیار مهم است. این پژوهش به روش توصیفی- تحلیلی و با تکیه بر منابع کتابخانهای و با بهرهگیری از شیوه میدانی و روایات شفاهی، در پییافتن پاسخی برای این پرسش است که معماری و آداب و کارکردهای اجتماعی حمامهای عمومی در سوادکوه چگونه بوده است؟ یافتههای پژوهش حاکی از آن است که علاوه بر تأمین بهداشت و سلامت عمومی، حمامها در تعاون، معاشرت مردم، تبادل اطلاعات و افزایش آگاهیهای اقشار روستایی، جامعهپذیری، آشنایی با شکافهای طبقاتی و اجتماعی، توجه به فرایض دینی مانند نماز، بروز اختلافات ملکی و ارضی و ارثی، خاطرهگویی و انتقال تجربیات به نسلهای پسین روستا، ارائه موسیقی اصیل سنتی منطقه و آوازخوانی، و تداوم سنتها و آداب اجتماعی و فرهنگی منطقه تأثیر به سزایی داشته است. در حوزه معماری، حمام ها، تحت تأثیر جغرافیا و اقلیم منطقه قرار داشته است هم از جهت سبک معماری، و هم از جهت مصالح و مواد اولیه. در آغاز دوره پهلوی، حمامهای خانگی جای خود را به حمامهای بزرگ و عمومی داد. این تغییر، موجب کارکرد اجتماعی حمامها در حیات روستایی سواد کوه شد.