نوع مقاله : pajoheshi
نویسندگان
1 گروه تاریخ؛ دانشکده علوم انسانی؛ دانشگاه آزاد اسلامی؛ نجف آباد؛ ایران
2 دانشیارگروه تاریخ، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران.
3 دانشجو دکتری تخصصی تاریخ اسلام دانشکده علوم انسانی دانشگاه آزاد واحد نجف آباد اصفهان ایران
چکیده
کرمان در دوره باستان از زمان هخامنشیان تا پایان ساسانیان همواره ساتراپی، استان و ولایتی مستقل بوده که گاه توسط شاهزادگان ساسانی اداره می‌شد. این ولایت پس از فتح توسط اعراب مسلمان تا دهه 50 ولایت مستقلی نبود چراکه از نیمه دوم قرن اول هجری تا حدود سال 129 ه.ق (یا 156 ه.ق/ 779 م) ضمیمه خراسان شد. موقعیت جغرافیایی کرمان و دوری این منطقه از مرکز خلافت موجب شد تا این ولایت کانون چالش‌های متعدد سیاسی، اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی گردد. در این بررسی که به روش توصیفی– تحلیلی و با اتکا به منابع کتابخانه‌ای انجام یافته است، کوشش شده تا با واکاوی مشکلات و چالش‌های پیش روی والیان اموی در اداره کرمان، سیاست‌ها و اقدامات آنان مورد بررسی قرار داده شود. نتایج تحقیق حاضر نشان می‌دهد که فعالیت گروه‌های مخالف خلافت مانند خوارج، نارضایتی مردم، فشارهای مالیاتی و استقلال والیان و عاملان حکومتی، اداره کرمان را با چالش‌های متعدد مواجه ساخته بود. امویان با اعزام والیان متعدد کوشیدند تا با اعمال سیاست‌های خشونت‌آمیز و سخت‌گیرانه شرایط را تحت کنترل خویش درآورند؛ با این‌حال عدم مدارای آنان با اهالی کرمان موجب از دست رفتن امنیت و موقعیت اقتصادی این ولایت شد و کرمان را هرچه بیشتر به کانون شورش‌ها تبدیل کرد.
کلیدواژه‌ها
- ابن اثیر، عزالدین ابوالحسن علی بن محمد (1370). الکامل فی التاریخ. محمدحسین روحانی، ج 4-5 تهران: اساطیر.
- ابن‌‌‌‌حوقل، ابوالقاسم محمد (1366). صوره‌‌‌‌الارض، جعفر شعار، تهران: امیرکبیر.
- ابن خردادبه، عبیدالله بن عبدالله (1370). المسالک و الممالک، سعید خاکوند، تهران: انتشارات میراث ملل
- ابن‌‌‌‌خلدون؛ عبدالرحمن (1383). العبر، محمد آیتی، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی
- ابن رسته، احمد بن عمر (1365). الاعلاق النفیسه، حسین قره چانلو، تهران: علمی و فرهنگی
- احمدی کرمانی، شیخ یحیی(1386). تاریخ یحیی، شمس‌الدین نجمی، کرمان: دانشگاه شهید باهنر
- اسدی زیدآبادی، محسن- باستانی‌‌‌‌راد، حسن (1394). بخشودگی مالیاتی و خدماتی طایفه بنی اسد سیرجان در اسناد دورة صفویه، تاریخ ایران: شماره 17 صفحات 66-86 زمستان 93 ـ بهار 1394
- اصطخری،ابواسحق ابراهیم (1340). المسالک و الممالک، ایرج افشار، تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
- باستانی پاریزی، محمدابراهیم (1394). وادی هفتواد، تهران: نشر علم.
- بارتلد، ولادیمیر(1372). تذکره جغرافیای تاریخی ایران، حمزه سردادور، تهران: توس.
- بلاذری، احمد بن یحیی (1346). فتوح‌‌‌‌البلدان، آذرتاش آذرنوش، تهران: بنیاد فرهنگ ایران.
- بلوردی، زهیرمصطفی(1396). تاریخ و فرهنگ منطقه بلورد، کرمان: مرکز کرمانشناسی
- بی‌نا (1381). تاریخ سیستان، محمدتقی بهار، تهران: انتشارات معین.
- بهرامی، مانی (1394). تاریخ جامع بم و ارگ بم، شهرداری و شورای اسلامی بم، دوره چهارم.
- پورداود، ابراهیم (1380). فرهنگ ایران باستان، تهران: اساطیر.
- پیرنیا، حسن (بیتا). تاریخ ایران باستان، جلد 1، تهران: ابن‌سینا و بنگاه دانش.
- حسینی فائی، میرزا حسن (1367). فارسنامه ناصری، جلد1، تهران: سپهر.
- خداوردی تاج‌آبادی، محمد (1386). تاریخ سیاسی، اجتماعی، کرمان از ورود اسلام تا پایان آل‌بویه، کرمان: مرکز کرمانشناسی
- خواندمیر، غیاث‌الدین محمود (1362). حبیب‌‌‌‌السیر، تهران: خیام، چاپ سوم.
- دریاگشت، محمدرسول (1370). سفرنامه بلوچستان (از ماهان تا بلوچستان)، کرمان: مرکز کرمانشناسی.
- دینوری، ابوحنیفه احمد بن داود (1368). الاخبارالطوال، محمد مهدوی دامغانی، تهران: نشر نی.
- دینوری، ابوحنیفه احمد بن داوود، (1371). اخبارالطوال، محمود مهدوی دامغانی، تهران: نشر نی
- دینوری، ابن‌‌‌‌قتیبه (بیتا). المعارف، نسخه الکترونیکی کتابخانه فقاهت
- ذوعلم، علی (1384). تأملی در مفهوم «چالش» در ادبیات اجتماعی فرهنگی ایران، زمانه، ش 34: 36
- رجبی، پرویز (1385). سده‌‌‌‌های گمشده (تاریخ دوره اسلامی)، تهران: پژواک کیوان
- زامباور، ادوارد (2536). نسب‌‌‌‌نامه خلفا و شهریاران و سیر تاریخی حوادث اسلام، محمدجواد مشکور، تهران: کتاب‌فروشی خیام
- سپهر، محمدتقی لسان‌‌‌‌الملک (1346). ناسخ التواریخ، محمدباقر بهبودی، جلد4، تهران: اسلامیه
- شمس اشراق، عبدالرزاق (1369). نخستین سکه‌های امپراطوری اسلامی، اصفهان: خدمات فرهنگی استاک
- شاپور شهبازی، علیرضا (1389). تاریخ ساسانیان، تهران: مرکز نشر دانشگاهی
- شهرســتانی، ابوالفتح محمد بن عبدالکریم (1362). الملل و النحل، محمدرضا جلالی نائینی، تهران: علمی و فرهنگی
- شیخ نوری، محمدامیر (1383). تاریخ تحولات سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی جهان اسلام از سال 40 تا 227 ه.ق، تهران: دانشگاه پیام نور
- شیخ نوری، محمدامیر(1383). تاریخ تحولات سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی ایران از ورود اسلام تا پایان حکومت علویان طبرستان، تهران: دانشگاه پیام نور
- شیخ نوری، محمدامیر (1387). تاریخ اسلام در آسیای مرکزی تا حمله مغول، تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی
- طبری؛ محمد بن جریر (1375). تاریخ الرسل و الملوک، ابوالقاسم پاینده ، تهران: اساطیر
- طقوش، محمد سهیل (1386). دولت امویان، حجت‌‌‌‌الله جودکی، تهران: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه
- فرای، ریچارد (1358). عصر زرین فرهنگ ایران مسعود رجب‌‌‌‌نیا، تهران: سروش
- قدیانی، عباس(بیتا). تاریخ فرهنگ و تمدن ایران در دوره ساسانیان، تهران: انتشارات فرهنگ مکتوب
- لسترنج، گای (1377). جغرافیای تاریخی سرزمین‌های خلافت شرقی، محمود عرفان، تهران: شرکت علمی و فرهنگی
- مایلز، ج.ک (1381). تاریخ ایران کمبریج ج4، حسن انوشه، تهران: امیرکبیر
- مسعودی، علی بن حسین (1374). مروج الذهب و معادن‌‌‌‌الجوهر، ابوالقاسم پاینده، جلد2، تهران: علمی فرهنگی
- مقدسی، ابوعبدالله محمد بن احمد (1361). احسن التقاسیم فی معرفه الاقالیم، علینقی منزوی، تهران: شرکت مولفان و مترجمان ایران
- منشی کرمانی، ناصرالدین (1394). سمط العلی للحضره العلیا، مریم میرشمسی تهران: انتشارات محمود افشار با همکاری نشر سخن
- منهاج سراج، قاضی (1389). طبقات ناصری، عبدالحی حبیبی، تهران: اساطیر
- میرزارضی، رضا (1389). حیات سیاسی، اجتماعی، فرهنگی شیعه در کرمان تا پایان صفویه، کرمان: مرکز کرمانشناسی
- نجم مصلح، فائق (1404) ساکنین عرب در سرزمین کرمان در خلال قرن اول هجری، عبدالرسول میرزائی گیسکی
- نجم مصلح، فائق(1404). السکان العرب فی اقلیم کرمان خلال قرن الاول الهجری، مجله مورخ العربی، دوره 47 : 166-157
- نجمی، شمس‌الدین (1381). گاه‌شمار تاریخ کرمان، مرکز کرمانشناسی
- نمیریان، کتایون (1386). زرتشتیان ایران بعد از اسلام تا امروز، کرمان: مرکز کرمانشناسی
- وزیری، احمدعلی خان (بیتا). تاریخ کرمان، استانی پاریزی، تهران: علمی و فرهنگی
- وزیری کرمانی، احمدعلی خان، (1353). حواشی و توضیحات بر جغرافیای وزیری، تهران: ابن‌سینا
- همت (متدین) کرمانی، محمود (1340). تاریخ کرمان به انضمام رویدادهای صدسال اخیر ،تهران: مالک اشتر
- یعقوبی، احمد بن ابی یعقوب (1378). تاریخ یعقوبی، محمدابراهیم آیتی، جلد2، تهران: علمی و فرهنگی
- ــــــــــ (1356). البلدان، محمدابراهیم آیتی، تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب
)