با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن ایرانی تاریخ

نوع مقاله : pajoheshi

نویسنده

دانشیار، گروه تاریخ، دانشگاه بین‌المللی امام خمینی (ره)، قزوین، ایران

چکیده

مفهوم «کودکی» ازجمله مفاهیم نسبتاً مغفول در علم تاریخ است و حوزه «مجازات کودکان» بیش از «کودکی» مورد بی‌‌مهری واقع شده است. در حقوق کیفری مدرن، کودکان بزهکار واجد حقوقی انکارناپذیر همچون زیست در مکانی مجزا از زندانیان بالغ شدند. در مقاله حاضر تکوین اندیشه‌های نوین در خصوص مجازات کودکان مطمح‌نظر است و سؤال اصلی از این قرار است که چرا باوجود تکوین و تأسیس «دارالتأدیب»‌‌های تهران بازهم به‌طور مکرر شاهد نادیده گرفتن حقوق اولیه آن‌ها هستیم؟ فرضیه تحقیق کنونی متضمن این ایده است که علت عمده‌‌ رفتارهای خشونت‌آمیز و تجاوزکارانه نسبت به کودکان، قرارگیری دارالتأدیب‌های تهران در محوطه‌‌ زندان اصلی پایتخت یعنی زندان قصر بوده است و به نظر می‌رسد نزدیکی و مجاورت این دو نهاد یکی از علل اصلی تجاوز به حقوق کودکان بوده است. یکی از دستاوردهای مهم پژوهش حاضر برای دست‌اندرکاران دارالتأدیب‌ها یا کانون‌‌های اصلاح و تربیت کنونی این است که نزدیکی مکان زندان افراد بالغ با دارالتأدیب‌ها یکی از علل عمده آزار و اذیت کودکان توسط زندانیان بزرگسال بوده است و حتی‌‌‌‌الامکان باید مکان دارالتأدیب‌ها به‌دوراز زندان‌ها باشد.

کلیدواژه‌ها

آگامبن، جورجیو (1395). کودکی و تاریخ، درباره‌‌ ویرانی تجربه. ترجمه پویا ایمانی، تهران: نشر مرکز، چاپ سوم
اباذری فومشی، منصور (1378). مبسوط در ترمینولوژی اصطلاحات کیفری. تهران: اندیشه عصر
انجمن روان‌پزشکی آمریکا (1398). راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی DSM-5. آپدیت 2019، ترجمه مهدی گنجی، تهران: انتشارات ساوالان
احمد، احمد (1386). خاطرات احمد احمد. به کوشش محسن کاظمی، تهران: سوره مهر، چاپ هشتم
بامداد، بدرالملوک (1329). تعلیم و تربیت دموکراسی در ایران. تهران: بی‌نا
بهار، محمدتقی (1380). دیوان اشعار. جلد اول، به کوشش مهرداد بهار، تهران: توس
بهرامی، فضل‌الله (1307). «دارالتأدیب». پلیس، سال سوم، شماره یک
پلیس ایران (2535). بی‌جا: روابط عمومی شهربانی کشور
حسینی، محمدعلی (1394). «فصلی از رنج راه». حلقه گمشده سیروس نهاوندی. آلمان، کلن: چاپ دوم
حکیم الهی، هدایت‌‌اله (1325). با من به زندان بیائید، تهران: م پاریزی، چاپ سوم
خامه‌ای، انور (1371). خاطرات سیاسی، تهران: نشر گفتار
خاطرات حبیب‌الله عسکراولادی (1391). تدوین سید محمد کیمیافر، مصاحبه‌گر مرتضی میردار، تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی، چاپ دوم
خواجه نصیرالدین طوسی (1360). اخلاق ناصری. به تصحیح مجتبی مینوی، علیرضا حیدری، تهران: انتشارات خوارزمی
خطیبی، پرویز(1333). خاطرات زندان حاجی‌بابا، تهران: بی‌نا
دروویل، گاسپار (1364). سفر در ایران. ترجمه جواد محبی، تهران: شباویر
دشتی، علی (1380). ایام محبس. تهران: اساطیر
دفاعیات هوشنگ تره‌‌گل، مسعود رجوی محمد بازرگانی و شکرالله پاک‌نژاد (1356). بی‌جا: انتشارات کنفدراسیون جهانی محصلین و دانشجویان ایرانی
روسو، ژان ژاک (بی‌تا). امیل یا کتاب آموزش‌وپرورش. ترجمه ع. سبحانی، تهران: موسسه مطبوعاتی فرخی
رووت، مایکل (1389). فلسفه علوم اجتماعی. ترجمه محمد شجاعیان، تهران: پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی
شفا، شجاع‌الدین (بی‌تا). گاهنامه پنجاه سال شاهنشاهی پهلوی، جلد 1، پاریس: انتشارات سهیل
سحاب، ابوالقاسم (1394). تاریخ خجسته (زندگی، زمانه و آثار استاد ابوالقاسم سحاب 1335 ـ 1275). به کوشش غلامرضا سحاب، تهران: دنیای جغرافیایی سحاب
شهرام، محمدتقی (1390). دفترهای زندان، فرانکفورت: انتشارات اندیشه و پیکار، چاپ دوم
عبده، جلال (1368). چهل سال در صحنه قضایی، سیاسی و دیپلماسی ایران و جهان. جلد اول، تهران: موسسه خدمات فرهنگی رسا
عمویی،‌ محمدعلی (1377). درد زمانه (خاطرات محمدعلی عمویی «1357 ـ 1320»). تهران: آنزان
عنصرالمعالی، کیکاووس بن اسکندر(1335). کتاب نصیحت‌نامه قابوس‌نامه، به تصحیح امین عبدالمجید بدوی، تهران: ابن‌سینا
صفایی، ابراهیم (1383). دکتر احمد متین دفتری، تهران: نشر قطره
فربد (1338). «تاریخ پیدایش زندان‌های فعلی»، شهربانی، شماره 282
قدیمی، ذبیح‌الله (1326). تاریخ 25 ساله ارتش شاهنشاهی ایران. تهران: چاپخانه مجلس شورای ملی
قهرمان لو، ایرج (2015). گذر از آتش. سوئد: ناشر مؤلف
کراو، لستر و آلیس کراو (1357). روانشناسی کودک. ترجمه مشفق همدانی، تهران، امیرکبیر، چاپ چهارم
کورسارو، ویلیام.ای (1386). تاریخ کودکی کودکی مطلوب. ترجمه علیرضا کرمانی، پژوهش‌نامه ادبیات کودک و نوجوان، شماره 50
کی‌‌منش، تقی (2019). خاطرات تقی کی‌‌منش 1357 ـ 1301. به اهتمام بهروز مطلب‌‌زاده، آلمان ـ بوخوم: آیدا
گودرزی بروجردی، محمدرضا و لیلا مقدادی (1383). تاریخ تحولات زندان. تهران: ‌میزان
گیدنز، آنتونی (1374). جامعه‌شناسی. ترجمه منوچهر صبوری، تهران: نشر نی، چاپ دوم
مایال، بری(1395) تاریخچۀ جامعه‌شناسی کودکی. ترجمه حسام حسین‌‌زاده، تهران: نشر اینترنتی رهایی
مجموعه قوانین و مقررات سال‌های 1312-1300(1388). بخش اول، تهران: روزنامه رسمی جمهوری اسلامی ایران
مرامنامه‌ها و نظامنامه‌های احزاب سیاسی ایران در دومین دورۀ مجلس شورای ملی (1361). به کوشش منصوره اتحادیه، تهران: نشر تاریخ ایران
مستوفی، عبدالله (1384). شرح زندگانی من یا تاریخ اجتماعی اداری قاجاریه. ج 1، تهران: زوار، چاپ پنجم
ملکی، خلیل (1368). خاطرات سیاسی، چاپ دوم، تهران: شرکت سهامی انتشار
میثمی، لطف‌الله(1398). تولدی دوباره خاطرات لطف‌الله میثمی. ج 3، تهران: انتشارات صمدیه
ناگفته‌ها‌ (خاطرات شهید حاج مهدی عراقی، پاریس، پاییز 1978 ـ 1357) (1370). به کوشش محمود مقدسی، مسعود دهشور، حمیدرضا شیرازی، تهران: موسسه خدمات فرهنگی رسا
نصرت الدوله (فیروز میرزا فیروز) (1375). خاطرات محبس. به کوشش منصوره اتحادیه و سیروس سعدوندیان، تهران: نشر تاریخ ایران
هومن، احمد (1339). زندان و زندانی‌ها یا رژیم پنی‌تانسیر. تهران: دانشگاه تهران
-روزنامه‌ها و مجلات
اطلاعات، سال سوم، شماره 788، 22 خرداد 1308
مجله پلیس، 1304
نامه شهربانی، شماره اول، سال چهارم، دی 1317
نامه شهربانی، «در آموزشگاه دارالتأدیب زندان مرکزی چه می‌گذرد» شماره 17 سالنامه پارس، سال 7، 1311
Ariés, Philippe, (1962). Centuries of childhood, translated from the French by Robert Baldick, NewYork: Alferd A. knopf
Lemert, E. M. (1951). Social pathology; A systematic approach to the theory of sociopathic behavior, New York, Toronto, London: McGRAW- HILL BOOK COMPANY, INC.