با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن ایرانی تاریخ

نوع مقاله : pajoheshi

نویسندگان

1 استادیار گروه تاریخ، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه بین‌المللی امام خمینی (ره)، قزوین، ایران

2 دانشگاه اصفهان

چکیده

اشغال ایران توسط متفقین در جنگ جهانی دوم و مشکلات ناشی از آن همچون ناامنی، تورم، احتکار، قاچاق و مهاجرت روستاییان به شهرها، آسیب­های فراوانی به کشاورزی ایران، از جمله اصفهان وارد کرد. دولت برای مقابله با مشکلات موجود تدابیر مختلفی را به کار برد. هدف پژوهش حاضر بررسی میزان موفقیت تدابیر و اقدامات دولت برای حل مشکلات و بهبود شرایط زندگی کشاورزان در اصفهان است.برای بررسی این موضوع از رویکرد توصیفی- تحلیلی استفاده می­شود و روش گردآوری اطلاعات نیز کتابخانه­ای و اسنادی خواهد بود. یافته­های پژوهش حاضر نشان می­دهد اشغال کشور توسط متفقین تأثیر مخربی بر کشاورزی ایران که پایه اصلی اقتصاد کشور را تشکیل­می­داد، وارد کرد. دولت برای مقابله با مشکلات کشاورزان، سیاست­ها و اقداماتی همچون تعمیر قنوات و شبکه­های آبیاری، تشویق زارعان به کشت بهاره و پرداخت وام طولانی‌مدت به کشاورزان را در پیش گرفت. اما این سیاست­ها به دلیل بی­ثباتی­ دولت­ها، اختلاف و درگیری میان افراد و گروه­های مختلف سیاسی و قومی، حضور و کارشکنی نیروهای اشغالگر خارجی، خشکسالی و آفت­زدگی محصولات کشاورزی، چندان مفید و مؤثر واقع نشد و کشاورزی اصفهان همچون سایر نقاط ایران، شرایط بدتری را نسبت به قبل از اشغال کشور تجربه کرد.

کلیدواژه‌ها

اخگر، 1276، 17/8/1316: 3؛ 1319، 16/12/1316: 3؛ 1557، 18/6/1319: 3؛ 1567، 18/7/1319: 3؛ 1570، 5/8/1319: 3؛  1740، 17/1/1321: 3؛ 1745، 3/2/1321: 3.
اسکراین، کلارمونت (1363). جنگ‌های جهانی در ایران. ترجمة حسین فراهانی. تهران: نوین.
اسنادی از اشغال ایران در جنگ جهانی دوم (1389). زیر نظر فرهاد زیویار. به کوشش علیرضا روحانی و ابوالفضل ایزدی‌زاده. تهران: خانه کتاب.  
اصفهان، 101، 4/3/1323: 4؛ 107، 25/3/1323: 4؛ 172، 3/12/1323: 4.
اطلاعات، 4494، 15/1/1320: 1؛ 4503، 24/1/1320: 1؛ 4832، 8/1/1321: 1؛ 4841، 19/1/1321: 1؛ 4844، 22/1/1321: 1؛ 4886: 2/3/1321: 1؛ 4897، 13/3/1321: 1؛ 4915، 31/3/1321: 1؛ 4919، 4/4/1321: 1؛ 4927، 12/4/1321: 1؛ 4932، 17/4/1321: 1؛ 4940، 25/4/1321: 1؛ 5010، 6/7/1321: 1؛  5022، 22/7/1321: 1؛ 5080، 3/11/1321: 1؛ 5121، 22/12/1321: 1؛ 5129، 7/1/1322: 1؛ 5365، 18/10/1322: 1؛ 5393، 27/11/1322: 1؛ 5585، 17/7/1323، 1.
الول ساتن، ال پی (بی­تا). رضاشاه کبیر یا ایران نو. ترجمة عبدالعظیم صبوری. تهران: [بی­نا].
بولارد، سر ریدر؛ اسکراین، سر کلارمونت (1363). شترها باید بروند!. ترجمة حسین ابوترابیان. چاپ دوم. تهران: نشر نو.
بهرامی، تقی (1330). تاریخ کشاورزی ایران. تهران: دانشگاه تهران.
خان ملک یزدی، محمد (بی­تا). ارزش مساعی ایران در جنگ 1939- 1945. [بی­جا]. [بی­نا].
دهقان­نژاد، مرتضی و لطفی، الهام (1393). «کمبود مواد غذایی و شورش­های مردم ایران در سال‌های جنگ جهانی دوم 1320 تا 1324ش/ 1941 تا 1945م». پژوهش‌های تاریخی. دور جدید. سال ششم. شمارة 1 (پیاپی 21). ص 1- 16.
ذوقی، ایرج (1368). ایران و قدرت‌های بزرگ در جنگ‌جهانی‌دوم. چاپ دوم. تهران: پاژنگ.
سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران(ساکما): شماره 80298/293  و 3627/291 و 667/291 و 848/291 و  001339/291 و 00026/291  و 11917/293  و 11911/293/97 و 580/260/97 و 10250/293/97 و 10310/293/97 و 12034/293/97 و 11326/293/97 و 339/260/97 و  5095/320/97 و 683/291 و 1221/291 و  000314/290 و 2207/339/97 و  100002268 و 2831/310 و 45833/240 و  49890/240 و 173/260/97 و 2861/291 و 2162/339/97 و 8/291 و 289/260/97 و 580/260/97 و 3537/291 و 431/260/97 و 474/260/97 و 545/260/97 و 9438/293/97 و 1250/293/97 و 9447/293/97 و 11912/293/97 و 11728/293/97.
صدر نبوی، رامپور (1369). «سیاست کشاورزی ایران در جنگ جهانی دوم». تحقیقات جغرافیایی. شمارة 16. ص  65- 71.
طیرانی، بهروز (1372). «جنگ جهانی دوم، قحطی و واکنش‌های مردمی در قبال آن 1320-1324». گنجینه اسناد. ش 9. ص 20-31.
عظیمی، فخرالدین (1372). بحران دموکراسی در ایران. ترجمه عبدالرضا هوشنگ مهدوی و بیژن نوذری. تهران: البرز.
غلامی، شهرام (1396). اقتصاد کشاورزی ایران دورة پهلوی اول. تهران: دنیای اقتصاد.
فرخ، معتصم‌السلطنه (بی‌تا). خاطرات سیاسی فرخ (معتصم­السلطنه): تاریح پنجاه ساله معاصر ایران. بی‌جا: جاویدان.
فلاح زاده، حسین (1390). رضاخان و توسعه ایران. تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
کتابی، احمد (1377). «نابسامانی‌های اقتصادی، سیاسی ،اجتماعی و فرهنگی اصفهان در سال‌های 1320-1324ش». مجله دانشکده ادبیات و علوم‌انسانی اصفهان. شمارة 15. 141- 168.
کدی، نیکی آر (1367). ریشه‌های انقلاب ایران. ترجمة عبدالرحیم گواهی. تهران: قلم.
گزیده اسناد جنگ جهانی دوم در ایران (1382). به کوشش بهروز طیبی. چاپ دوم. تهران: اطلاعات.
گلشائیان، عباسقلی (1377). گذشته و اندیشه‌های زندگی یا خاطرات من. تهران: انیشتین.
گلشائیان، عباسقلی (1393). یادداشت­های شهرویر 1320. با مقدمه و اهتمام رامین کامران. حروفچینی و صفحه­بندی جدید از ایران لیبرال.
لسترنج فاوست، لوئیس (1374). ایران و جنگ سرد: بحران آذربایجان (1324- 1325). ترجمة کاوه بیات. تهران: مؤسسه چاپ و انتشارات وزارت امور خارجه.
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
لنزوسکی، جورج (2536). رقابت روسیه و غرب در ایران. ترجمه اسماعیل رائین. چاپ دوم. [بی­جا]: جاویدان. 
مکی، حسین (1363). تاریخ بیست‌ساله ایران. تهران: علمی و ایران.
میرحیدر، حسین و اسمعیل شهبازی(1355). از تیول تا انقلاب ارضی (مروری بر تحولات کشاورزی در پنجاه سال شاهنشاهی پهلوی). تهران: مرکز تحقیقات.
میلسپو، آرتور(1370). آمریکایی‌ها در ایران؛ خاطرات دوران جنگ‌جهانی‌دوم. ترجمة عبدالرضا هوشنگ مهدوی. تهران: البرز