نوع مقاله : pajoheshi

نویسندگان

• مرتضی میردار ¹
• جواد عربانی ²
• مجتبی سلطانی احمدی ³

¹ دکترای تاریخ ایران اسلامی، دانشگاه خوارزمی

² کارشناس ارشد تاریخ ایران اسلامی

³ استادیار گروه تاریخ و تمدن اسلامی، دانشگاه پیام نور

چکیده

رضاشاه حدود شانزده سال در ایران سلطنت کرد (1304- 1320). در این دوران تغییراتی در سیستم مالکیت اراضی در برخی مناطق کشور، خصوصاً در مازندران پدید آمد و باعث شد تا به‌تدریج رضاشاه علاوه بر مقام سلطنت در جایگاه بزرگ مالک نیز قرار گیرد. پژوهش حاضر در پی پاسخ به این سؤالات است که رضاشاه با چه انگیزه‌ها و شیوه‌هایی توانست املاک گسترده‌ای را درمازندران به تصاحب خود درآورد؟ در مقام پاسخگویی به این سؤالات می‌توان انگیزه‌های متعددی را برشمرد اما شاید بتوان مهم‌ترین انگیزه را به‌واسطة اهمّیت مالکیت زمین و طبقۀ ملاکین در مناسبات سیاسی ـ اجتماعی ایران و عدم بهره‌مندی رضاشاه و خاندانش از این امتیاز جستجو نمود. همچنین تملک‌خواهی رضاشاه به شیوه‌های گوناگونی از جمله فروش خالصه‌جات، تعویض علاقجات، فروش املاک وقفی و ... در شمال ایران انجام می‌گرفت.

کلیدواژه‌ها

• رضاشاه
• تملک‌خواهی
• ادارة اختصاصی املاک
• مازندران

عنوان مقاله [English]

Reza Shah’s Thirst for Land Ownership in Mazandaran; Motivations and Methods

نویسندگان [English]

• Morteza Mirdar ¹
• Javad Arabani ²
• Mojtaba Soltani Ahmadi ³

¹ Ph.D. of Islamic History of Iran from Kharazmi University

² MA graduate of History of Islamic Iran

³ Associate professor, Department of Islamic History and Civilization, Payam-e Nour University

چکیده [English]

Reza Shah ruled over Iran for 16 years (1925- 1941). The fundamental shift in the status of land ownership system was, in comparison with previous eras, the most important feature of the era of his reign. Such an extensive shift was unprecedented before Reza Shah’s reign. As a matter of fact, land, land ownership, and landlord classes played very important roles in sociopolitical developments of previous eras. However, Reza Shah did not have landlord ancestors. Due to the extensiveness of Reza Shah’s lands and properties, the Office of Royal Properties was established in order to handle the affairs of these properties. Initiatives associated with the activities of Office of Royal Properties resulted in some modernizations in northern regions of Iran, especially in Mazandaran Province; nevertheless, these initiatives led to severe violation of people’s rights in those regions. The present research is focused on specifying Reza Shah’s motivations and methodologies which enabled him to seize and register extensive properties in Mazandaran for himself during his reign.

کلیدواژه‌ها [English]

• Reza Shah
• thirst for land ownership
• Office of Royal Properties
• Mazandaran