نوع مقاله : pajoheshi

نویسندگان

• فریدون الهیاری ¹
• زهرا اعلامی زواره ²
• ابوالحسن فیاض انوش ³

¹ استاد گروه تاریخ، دانشگاه اصفهان

² دانشجوی دکترای تاریخ ایران دورة اسلامی، دانشگاه اصفهان

³ دانشیار گروه تاریخ، دانشگاه اصفهان

چکیده

حمله مغول به ایران در سال 616ق و مرگ سلطان محمد خوارزمشاه در 617ق به یکپارچگی سیاسی ایران در چارچوب قلمرو خوارزمشاهیان پایان داد و دوره‌ای از بی‌ثباتی و رقابت‌های سیاسی را در پی آورد. بنابراین بخش‌های مختلف ایران تحت نفوذ حکومت‌های محلی قرار گرفت. حکومت اتابکان لر کوچک (580-1006ق) از جملۀ این حکومت‌های محلی است که در دوران ضعف سلجوقیان تشکیل شده بود. حد فاصل بین تهاجم مغول تا تشکیل سلسلة ایلخانی، دوره‌ای سخت و بحرانی برای این حکومت محلی به شمار می‌رفت. بحران مشروعیت و سردرگمی آنان در پیوند با بازماندگان سلطنت خوارزمشاهی، خلافت عباسی و دربار مرکزی مغول، مهم‌ترین ابعاد تکاپوهای سیاسی ایشان بود. هدف مقاله حاضر با استفاده از روش توصیفی و تحلیلی و بر پایۀ منابع کتابخانه‌ای، ارزیابی تکاپوهای مشروعیت‌یابی اتابکان لر کوچک و تبیین مناسبات آنان با نهادهای مشروعیت‌بخش به منظور گذار از این دوران و حفظ موجودیت است. این پژوهش، پس از بیان مقدمه‌ای از بحث و مروری بر این حکومت محلی نشان می‌دهد که اتابکان لر کوچک از زمان شجاع‌الدّین، مؤسس این حکومت، در روند مشروعیت‌یابی خود، به جایگاه مشروعیت‌بخش نهاد سلطنت و خلافت توجه داشتند، اما سقوط خوارزمشاهیان، ضعف خلافت و جدی‌شدن تهدید مغولان به‌تدریج در زمان جانشینان وی به تحوّل در مناسبات با خلافت در دوران حسام‌الدّین تا نفوذ فزایندة مغول در زمان بدرالدّین منجر گردید و ادامة مشروعیت و حفظ موجودیت اتابکان لر را به تأیید مغولان وابسته نمود.

کلیدواژه‌ها

• اتابکان لر کوچک
• مشروعیت
• سلطنت
• خلافت
• مغولان

عنوان مقاله [English]

An Analytical Study on Legitimacy-Oriented Endeavors in Atabakan Lor the Small from the Mongols Invasion to the Establishment of Ilkhanid Dynasty (1220- 1260 AH)

نویسندگان [English]

• Fereydoun Allahyari ¹
• Zahra Elami Zavareh ²
• Abolhassan Fayaz Anoush ³

¹ Profssor of History Department, Esfahan University

² Ph.D Student of History of Islamic Iran, Esfahan University

³ Associate Professor at History Department, Esfahan University

چکیده [English]

The Mongol invasion of Iran in 616 AH. And the death of Sultan Mohammad Kharazmshah in 617 AH. ended the political unity of Iran within the framework of the Kharazm area and led to a period of instability and political competition. Therefore, various parts of Iran were influenced by local governments. The rule of Atabakan Lor the Small (580-1006 AH) is among these local governments formed during the Seljuk weakness. The interval between the Mongol invasion and the formation of the Ilkhanid dynasty was a difficult and critical period for the local governments of Iran. The crisis of their legitimacy and their head confrontation with the remnants of the Kharazmshahi monarchy, the Abbasid Caliphate, the Mongol central court were the most important dimensions of their political advancement. The purpose of this article, through a descriptive and analytical method and based on library resources, is evaluating legitimate efforts of Atabakan Lor and explaining their relationship with the legitimizing institutions in order to pass through this period and and to preserve their existence. The study, after giving an introduction to the discussion of this local government, shows that Atabakan, since the time of Shojaaddin,, the founder of this government, in their legitimation process, had been focusing on the legitimacy of the monarchy and the caliphate, but the fall of Kharazmshahian, the weakness of the caliphate and the seriousness of the Mongol threat led to a change in relations with the caliphate during the Hesam al-Din era until the increasing Mogol influence during Badr al-Din's time and continued the legitimacy of  Atabakan Lor to the confirmation of the Mongols.

کلیدواژه‌ها [English]

• Atabakan Lor the Small
• Legitimacy
• monarchy
• caliphate
• Mongols