نوع مقاله : pajoheshi

نویسنده

• پرویز حسین طلایی

استادیار تاریخ ایران باستان، دانشگاه شهید باهنر کرمان

چکیده

بررسی جغرافیای تاریخی شهرهایی که در دوره‌هایی از تاریخ، اهمیت سیاسی، نظامی، اقتصادی و مذهبی ویژه‌ای داشته‌اند، باعث می‌شود که تحلیل و تعلیل دقیق‌تری از رویدادهای آن دوران صورت گیرد. از جمله این شهرها بایستی به شهر مرزی دوین اشاره کرد که به لحاظ موقعیت جغرافیایی از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است؛ گرچه قدمت این شهر به هزاره سوم پیش از میلاد می‌رسد، اما رشد و گسترش آن به اواسط قرن چهارم میلادی باز می‌گردد. به‌صورتی‌که در همین زمان جایگزین پایتخت قبلی ارمنستان یعنی آرتاشات شد و پس از انقراض سلسه اشکانیان ارمنستان، به عنوان مرزبان نشین انتخاب گردید. در واقع این پژوهش در پی آن است تا به موقعیت جغرافیایی این شهر پرداخته و به چرایی اهمیت آن در دایره رقابت‌های ایران و بیزانس بپردازد. برای نیل به این هدف تلاش شده است از شیوه پژوهش‌های تاریخی (توصیفی ـ تحلیلی) و بر اساس شواهد موجود و نظریات پژوهشگران، استفاده شود. یافته‌های این پژوهش حاکی از این است که اهمیت سیاسی- نظامی، اقتصادی- تجاری و مذهبی این شهر، برخاسته از موقعیت ژئوپلیتکی آن بود؛ چنان‌که تصرف این شهر توسط ایران و بیزانس به منزله تسلط بر مناطق ‌بین‌النهرین و مناطق ساحلی دریای سیاه به شمار می‌رفت و از این مناطق می‌توانستند به راحتی مرکز حکومت یکدیگر را مورد تهدید قرار دهند. از لحاظ اقتصادی و مذهبی نیز به عنوان یکی از مراکزی بود که تبادلات تجاری دو کشور در آنجا صورت می‌گرفت و در مواقع خاص شوراهای دینی در آنجا تشکیل می‌شد.

کلیدواژه‌ها

• ارمنستان
• دوین
• آرشاکونی
• ساسانیان
• بیزانس

عنوان مقاله [English]

Historical geography of the city Devin and its place in the relations of Iran and Byzantine in the Sassanid era

نویسنده [English]

• . .

چکیده [English]

To determine the historical geography of cities that, over a period of history, have had a special significance from  political, military, economic and religious perspectives , makes it possible to analyze more precisely the events of that era. Among these cities, it should be noted that the border town of Devin, which has a special position in terms of its  geographical location , although the city dates back to  the third millennium BC, its growth and development dates back to the mid-fourth century. At the same time as replacing the former capital of Armenia, the Armenian artashat and after the extinction of the Parthian dynasty, was selected as a border settlement. In fact, this research seeks to address the geographical location of the city and the reasons for its importance in Iran and Byzantium's circle competition. To achieve this purpose, the methods of historical research (descriptive-analytical) and based on the evidence and the views of researchers, have been used. The findings of this study suggest the importance of politico-military, economic, commercial and religious city, due to its geographical location. As the takeover of the city by Iran and Byzantium as Mesopotamia and dominate the coastal areas of the Black Sea region was considered. And from these areas could easily threaten each other's administrative center. Economically and religiously, it was also was one of the centers where trade exchanges between the two countries took place, and in certain cases, special religious councils were formed.

کلیدواژه‌ها [English]

• Armenia
• Devin
• Arshakuni
• Sassanian
• Byzantine