با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن ایرانی تاریخ

نوع مقاله : pajoheshi

نویسندگان

1 استاد دانشگاه الزهرا

2 استادیار دانشگاه علوم انتظامی امین

3 دانشجوی دکتری دانشگاه پیام نور

چکیده

مقاله حاضر در چارچوب جنگ اول جهانی، برای نخستین بار به بررسی تحرکات و فعالیت­های سیاسی نظامی قوای مسلح مسیحی در آذربایجان و به­ویژه در ارومیه می­پردازد. و با تکیه بر معتبرترین منابع و شواهد و با روش تحلیلی توصیفی ضمن پرداختن به زمینه­ها و دلایل شکل­گیری این نیرو و اهداف آن، در تلاش است روشن سازد که تشکیلات مسیحی چه ماهیتی داشت.حامیان آنان کدام­ها بودند و با چه اهدافی به همکاری با مسیحیان می­پرداختند. این مقاله نشان می­دهد برخلاف ایده­ای که قوای مسیحی از سازماندهی قوا و اهداف مورد نظر خود داشتند، فعالیت­های آنان جزئی از دغدغه تاریخی بریتانیا درخصوص حفظ هندوستان بود. اگرچه آسوری­ها اهداف خاص خود را دنبال می­کردند اما با کشته شدن مارشیمون به­دست سمکو، برنامه­های آنها به­طور کامل دچار شکست شد. درواقع، انگلیسی­ها که با خروج روس­ها از جبهه­های جنگ درنتیجة انقلاب اکتبر تنها مانده بودند، می­بایست برای جلوگیری از پیشروی قوای ترک و آلمانی به سوی هند در شمال غرب ایران و قفقاز خطوط دفاعی تشکیل می­دادند. انگلیسی­ها دیگر کشورهای متفق را نیز درگیر برنامه­های خود کردند. کاپیتان گریسی به دنبال به­کارگیری قوای مسیحی در دفاع از مرزهای شمال غرب ایران باعث شد قوای انگلیسی خود را به قفقاز برسانند و به مقابله با پیشروی­های دشمن شتافتند. تلاش­های بریتانیا و مسیحیان برای جلوگیری از پیشروی عثمانی­ها اگرچه به پیروزی نینجامید اما با پایان یافتن جنگ، قوای عثمانی نیز بهره­ای از پیروزی­های خود نگرفتند. در این میان مسیحیان بودند که هزینة حفظ منافع انگلیس را پرداختند و برای همیشه آواره و بی خانمان شدند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

“Christian Political – military activities” and The Competition of Powers in the West Azarbaijan (1914-1918)

نویسندگان [English]

  • . . 1
  • . . 2
  • . . 3

1

2

3

چکیده [English]

This paper for the first time examines the Political - Military Activities of Christians forces in Azerbaijan, especially in Urmia in during the First World War. Paper to Relying on Reliable Sources and Documents and By adopting a Method Descriptive - Analytical want show What was the Nature of the Christian Organizations? What were their supporters? why  and for what purposes to work with Christians? However The Assyrians were pursuing their own goals, their activities were a part of the Great Britain concerns about the preservation of India, but After killing Marshimon by Simko, their plans will fail completely. In fact, after the Retreat of Russians of Fronts and be alon Englishmen  in Result of October Revolution, There was nesesery to stop the advance of German and Ottumans to India, Iran and the Caucasus. In this regard, Englishmen involved other Allied countries in their programs. General Dunsterville using the Christian forces in protecting the borders of the North-West of Iran, Brought himself to the Caucasus and went to fight the advancing enemy. Great Britain and Christian efforts to prevent the advance of the Ottoman Empire, although it did not win, but because of the end of the war, the Ottoman forces did not take advantage of his victory. The Christians who paid the cost of maintaining British interests and permanently be displaced and homeless.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Azerbaijan Christians
  • Marshimon
  • Simko
  • Urmia
  • British
آفاناسیان، سرژ (1370). ارمنستان، آذربایجان، گرجستان. از استقلال تا استقرار رژیم شوروی1923-1917. ترجمه عبدالرضا هوشنگ مهدوی. تهران: انتشارات معین.
آقاسی، مهدی (1350). تاریخ خوی. تبریز: مؤسسه تاریخ و فرهنگ ایران.
الوبیله، فلورانس (1380). ایران در جنگ جهانی اول، مجموعه مقالات. به کوشش صفا اخوان. تهران: وزارت امور خارجه.
ب. نیکیتین (1536). خاطرات و سفرنامه مسیو نیکیتین. علی محمد فره­وشی. تهران: انتشارات کانون معرفت.
ابیات، کاوه (1380). طوفان بر فراز ماورای قفقاز. تهران: مرکز اسناد و دیپلماسی.
تمدن، محمد (1350). اوضاع ارومیه در جنگ اول یا تاریخ رضائیه. ارومیه: موسسة مطبوعاتی تمدن.
توفیق، رحمت­الله (1389). تاریخچه ارومیه، یادداشت­هایی از سال­های جنگ اول جهانی و آشوب بعد از آن. پردیس دانش.
ریاحی، محمدامین (1378). تاریخ خوی. تهران: طرح نو.
زیرینسکی، مایکل (1380). ایران در جنگ جهانی اول، مجموعه مقالات. به کوشش صفا اخوان. تهران: وزارت امور خارجه.
دنسترویل، ل. سی. (1361). خاطرات ژنرال دنسترویل سرکوبگر جنگل. ترجمه ح. انصاری. تهران: کتاب فرزان.
طهماسبی، امیر (1388). عبدالله خان، یادداشت­هایی از آشوب­های عشایری و سیاسی آذربایجان. تهران: شیرازه.
سویتو چفسکی، تادیوش (1381). آذربایجان روسیه، شکل­گیری هویت ملی در یک جامعه مسلمان. ترجمه کاظم فیروزمند. تهران: نشر شادگان.
صباحی، هوشنگ (1379). سیاست انگلیس و پادشاهی رضاشاه. پروانه ستاری. تهران: نشر گفتار.
فرمانفرمائیان (1384). جنگ انگلیس و عثمانی در بین النهرین و عواقب آن در ایران. به کوشش منصوره اتحادیه و بهمن فرمان. تهران: کتاب سیامک.
کاویانپور، احمد (1344). تاریخ رضائیه. تهران: موسسة انتشارات آسیا.
کسروی، احمد ( 1388). تاریخ هیجده ساله آذربایجان. تهران: انتشارات کوشش.
گل نظریان، ماگدالینا (1380). ایران در جنگ جهانی اول. مجموعه مقالات به کوشش صفا اخوان. تهران: وزارت امور خارجه.
مابرلی، جیمز (1369). مأموریت در ایران (جنگ جهانی اول 1920-1914). کاوه بیات. تهران: انتشارات رسا.
معتمدالوزرا، رحمت­الله خان (1389). ارومیه در محاربة عالم سوز، از مقدمة نصارا تا بلوای اسماعیل آقا 1298-1300. به کوشش کاوه بیات. تهران: شیرازه.
معزالدوله محمدصادق میرزا (1380). نامه­های ارومیه، اسناد و مکاتبات معزالدوله محمد صادق میرزا از حکومت ارومیه، شوال 1333 تا ربیع الاول 1334 هجری قمری. به کوشش کاوه بیات. تهران: فرزان.
C. Winegard. Liotenant, Timothy (2005). dunsterforce: “A Case Study of Coalition Warfare in The Middle East,1918-1919”. The Canadian Army journal 83. Fall.
Kazemzade. Firuz (1951). struggle for Transcaucasia (1917-1921). NewYork: Philosophical Library.
2. مقاله
آبادیان، حسین؛ خسروزاده، سیروان (پاییز و زمستان 1392)، دنسترفورس: نخستین مداخله نظامی بریتانیا در قفقاز،(24 بهمن 1296- 23شهریور1297 ه.ش) پژوهش های علوم تاریخی، دورة 5، شمارة 2.
 
3. اسناد منتشر نشده
اسناد وزارت خارجه، سال1336هجری قمری، کارتن42، پرونده 26 سند شماره 29 .
ــــــــــــــــ ، 1336، کارتن42، پرونده 26 سند شماره 41.
ــــــــــــــــ ، 1336، کارتن42، پرونده 26، سند شماره23 .
ــــــــــــــ ، سند شماره 17.
ــــــــــــــ ، سند شماره 33.
 
 
4. منابع کُردی
هاوارط محمد ره سوڵ،(2005) سمکۆ و بزووتنه وه ی نه ته وایه تی کورد، حکوومه تی هه ریمی کوردستان، وه زاره تی ڕۆشنبیری، سلئمانی.
هه ورامی، ئه فراسیاو،(2006) کورد له ئه رشیوی رووسیا و سۆڤییه تدا، جاپخانه ی وه زاره تی په روه رده.