نوع مقاله : pajoheshi

نویسنده

• میثم شهسواری

استادیار، گروه باستان‌شناسی، دانشکدۀ علوم انسانی، دانشگاه جیرفت، جیرفت، ایران.

چکیده

یکی از خاندان‌های مهم جیرفت، خاندان مهنی است که در برهه‌ای از تاریخ این منطقه - در دورۀ صفویه- نقش مهمی ایفا کرده ‌است. این خاندان در دورۀ یاد شده در منطقۀ اسفندقه نشو و نما یافته و بر این منطقه و بخش‌های دیگری از جیرفت، از جمله ساردویه، نیز تسلط داشته و ادارۀ این بخش‌ها برعهدۀ آن‌ها بوده است. نوادگان این خاندان با نام خانوادگی ابوسعیدی‌مهنی تا اواخر دوران پهلوی همچنان از مالکان و خوانین بزرگ بخش اسفندقه به شمار می‌رفتند. یکی از معدود بناهای کهنِ سالم و سرپای موجود در شهرستان جیرفت و البته مهم‌ترین آن‌ها، نامور به گورخانۀ میرحیدر، به این خاندان تعلق دارد. این سازه، که در روستای دولت‌آباد، مرکز بخش اسفندقۀ شهرستان جیرفت قرار دارد، به یکی از افراد خانوادۀ یاد شده به نام میرحیدر منتسب است. عموما این بنا را آرامگاه، متعلق به اواخر دورۀ صفویه و از آن میرحیدر دانسته‌اند. در این بنا 15 گور متعلق به دوره‌های زمانی مختلف (از دوران صفویه تا زمان معاصر) وجود دارد که جملگی به خاندان مهنی تعلق دارند. پژوهش پیش رو، که به روش تاریخی کار شده، دو نتیجه درپی داشته است: یکم) بازسازی بخشی از تاریخ این خاندان در دورۀ صفویه - از اوایل سدۀ یازدهم تا اوایل سدۀ دوازدهم هجری - و دوم) طرح این احتمال که گورخانۀ امیرحیدر اسفندقه نه آن‌چنان‌که تصور می‌شود در اواخر دورۀ صفویه بلکه در میانه‌های این دوره ساخته شده ‌است.

کلیدواژه‌ها

• خاندان مهنی
• گورخانۀ امیرحیدر
• جیرفت
• اسفندقه
• دورۀ صفوی

موضوعات

• تاریخ های محلی ایران

عنوان مقاله [English]

The Mehenites of Jiroft on Safavid Period

نویسنده [English]

• Meysam Shahsavari

Assistant Prof., Faculty of Humanity, Jiroft University, Jiroft, Iran

چکیده [English]

One of the important families of Jiroft is the Mehni family, which played an important role in the history of this region during the Safavid period. In that period, this family was established in Esfandaqeh region and had control over it and other parts of Jiroft, at least Sardoye, and the administration of these parts was under their responsibility. Descendants of this family with the last name of Abu Saeidi-Mehni were still considered as the owners and heads of Esfandaqeh district until the end of the Pahlavi era. One of the few intact old buildings in Jiroft City and of course the most important of them, the tomb of Mir hHeidar, belongs to this family. This structure, which is located in Dolat Abad Village, the center of Esfandaqeh district of Jiroft city, is attributed to one of the members of the family named Mir Heidar. Generally, this building is considered to be a tomb, belonging to the Safavid period, attributed to Mir Heidar. In this building, there are 15 graves belonging to different time periods (from the Safavid era to the contemporary times), all of which belong to the Mehni family. TThe present research, which was conducted using a historical method, has yielded two results: first, reconstructing part of the history of this family during the Safavid period - from the early 11th century to the early 12th century AH - and second, proposing the possibility that the tomb of Amir Haydar Esfandighe was not built at the end of the Safavid period, as is commonly believed, but rather in the middle of this period.

کلیدواژه‌ها [English]

• Mehenites (Mehni family)
• Amir Heidar Tomb
• Jiroft
• Esfandaqeh
• Safavid period