نوع مقاله : pajoheshi

نویسندگان

• هادی بیاتی ¹
• حمیدرضا منیری ²

¹ استادیار گروه معارف اسلامی دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران.

² استادیار گروه معارف اسلامی دانشگاه مازندران،بابلسر،ایران

چکیده

مهم­ترین هدف این پژوهش کیفی- توصیفی بررسی تاریخی چگونگی شکل­ گیری بسیج منابع نیروهای مذهبی در فرایند انقلاب اسلامی در شهر ساوه از 1356-1357 است. روش گردآوری داده­ها اسناد و مدارک مربوط به انقلاب اسلامی بر اساس نظریه‌ی بسیج منابع چارلز تیلی می‌باشد. بر این اساس، پژوهش درصدد پاسخ به این سؤال اصلی است که روند تاریخی بسیج منابع نیروهای مذهبی در فرایند انقلاب اسلامی در شهرستان ساوه چگونه بوده است؟  به نظر می‌رسد مؤلفه‌های مستخرج از نظریه‌ی چارلز تیلی در تبیین چگونگی بسیج منابع نیروهای مذهبی شهرستان ساوه در فرایند انقلاب اسلامی مناسب است. یافته­های پژوهش حاکی از آن است که در فرایند انقلاب اسلامی در شهر ساوه، گروه­ها و اقشار مختلف که به دنبال بسیج منابع علیه رژیم پهلوی بودند، عبارت بودند از: روحانیون، بازاریان، فرهنگیان (معلمان و دانش­آموزان) و زنان. در این دوره گروه­های غیرسازمانی با محوریت اشخاص روحانی شکل گرفته بود و عمدتاً در مساجد و حسینیه ­ها فعالیت می­کردند. منابع قدرت با عدم بهره‌گیری از منابع اجبارآمیز همانند سلاح، منابع فایده­مندانه از طریق خدمات اطلاع­رسانی همانند نوار کاست و منابع هنجاری با برگزاری مراسم مذهبی در ایام محرم، صفر و رمضان، فعالیت می­­کردند. بسیج تدافعی با اقداماتی همچون تخریب تمثال شاه و بسیج تهاجمی با اعتصاب، تعطیلی بازارها و تظاهرات شکل گرفته بود و کنش­های جمعی با دو نوع «کنش جمعیِ واکنشی» (اعتصابات) و «کنش جمعیِ ابتکاری» (درگیری­های خیابانی و زد و خوردهای میان نیروهای انقلابی و عمال رژیم) همراه بود.

کلیدواژه‌ها

• انقلاب اسلامی
• بسیج منابع
• تاریخ محلی
• ساوه
• چارلز تیلی.‏

موضوعات

• تاریخ های محلی ایران

عنوان مقاله [English]

Identifying the historical process of the formation of the resources of the religious forces mobilization in Saveh city in the process of the Islamic Revolution

نویسندگان [English]

• hadi bayati ¹
• hamidreza moniri ²

¹ Assistant Professor of History, Department of Islamic Studies, Mazandaran University, Babolsar, Iran.

² Assistant Professor of History, Department of Islamic Studies, Mazandaran University, Babolsar, Iran.

چکیده [English]

The most important goal of this qualitative-descriptive research is the historical investigation of the formation of the resources of the religious forces mobilization in Saveh in the process of the Islamic revolution from 1963-1978. The data collection method is the documents related to the revolution based on Charles Tilly's resource mobilization theory. The research seeks to answer the main question: what was the historical process of mobilizing the resources of religious forces in the process of the Islamic revolution in Saveh? It seems that the components extracted from Charles Tilly's theory are appropriate in explaining how to mobilize the resources of the religious forces of Saveh city in the Islamic revolution process. The findings indicate that in the process of the Islamic revolution in Saveh, the different groups and classes that sought to mobilize resources against the Pahlavi regime include: clergy, marketers, educators (teachers and students) and women. In this period, non-organizational groups centered on clerics were formed and they were mainly active in mosques and religious centers. All sources of power were operating by not using compulsory sources such as weapons, useful sources through information services such as cassette tapes and normative sources with religious ceremonies during the days of Muharram, Safar and Ramadan. The resource mobilization were formed with defensive mobilization with measures such as destroying the statue of the king and aggresive mobilization with strikes, closing markets and demonstrations, and collective actions were assoiated with two types of "reactive collective action" (strikes) and "initiative collective action" (street clashes between revolutionary forces and regime agents).

کلیدواژه‌ها [English]

• Islamic revolution
• Resources mobilization
• Local history
• Saveh
• Charles Tilly