نوع مقاله : pajoheshi
نویسندگان
1 دبیر آموزش و پرورش شهرستان ابهر
2 دانشگاه تبریز- گروه تاریخ- دانشیار گروه تاریخ
چکیده
مبتنی نبودن عملکرد سازمان‌ها و تشکیلات امنیتی دورة قاجار بر موازین قانونی، موجب شکل‌گیری فضای بی‌اعتمادی توأم با ترس و نگرانی در بین شهروندان نسبت به این تشکیلات شده بود. بنایراین انجمن ایالتی تبریز به عنوان نهادی برآمده از آرمان مشروطه‌خواهی ایرانیان در کنار تأسیس نهادهایی چون عدلیه و مجلس استیناف، تشکیل نهادی برای برقرای نظم و امنیت را از ضروریات جامعة شهری مدرن دانسته و اقدام به تأسیس نظمیة تبریز نمود. پژوهش حاضر با محور قرار دادن شهر تبریز، با روشی توصیفی ـ تبیینی و با استفاده از منابع کتابخانه‌ای و روزنامه‌ها در صدد بررسی علل شکل‌گیری «نظمیه تبریز» و مقایسة عملکرد آن با سازمان‌ها و تشکیلات امنیتی قبل از مشروطه برآمده است. یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد نظمیه تبریز در طی دورة کوتاهی پس از شکل‌گیری خود با وجود مواجهه با مشکلات عدیدة ناشی از قرار گرفتن تبریز در دورة مقاومت یازده ماهه توانست با انجام وظایف خود بر اساس موازین قانونی و پرهیز از تکرار برخی رسوم غلط دورة قبل از مشروطه، به جلب اعتماد شهروندان پرداخته و مهم‌تر اینکه به ایجاد فضای همکاری و تعامل دو جانبه بین مردم و نیروهای امنیتی و پلیسی نیز کمک نماید
کلیدواژه‌ها
اشرف، احمد (1353). «تحقیق در مسائل ایران: ویژگی‌های تاریخی شهرنشینی در ایران ـ دوره اسلامی». مطالعات جامعه‌شناختی. دوره قدیم. ش4. ص 7-49.
اعتمادالسلطنه، محمدحسن خان (بی‌تا). روزنامه خاطرات اعتمادالسلطنه. به کوشش فرخ سرآمد. تهران: نشر آشنا.
امیرخیزی، اسماعیل (2536). قیام آذربایجان و ستارخان. تبریز: کتابفروشی تهران.
امین الدوله، علی‌خان (1370). خاطرات سیاسی میرزا علی خان امین الدوله. به کوشش حافظ فرمانفرمائیان. چاپ سوم. تهران: امیر کبیر.
ایمانی جاجرمی، حسین و دیگران (1392). مدیریت شهری. مدیریت شهری در ایران. تهران: تیسا.
ثقةالاسلام تبریزی، میرزا علی (1354). مجموعه آثار ثقةالاسلام شهید تبریزی. به کوشش نصرت الله فتحی. تهران: انجمن آثار ملی.
جورابچی، محمدتقی (1386). حرفی از هزاران اندر عبارت آمد. به کوشش علی قیصری. تهران: تاریخ ایران.
روزنامه انجمن. س اول. ش124. 16رجب 1325.
روزنامه انجمن. س دوم. ش 3 دوره جدید. 9صفر 1326.
روزنامه انجمن. س دوم. ش6 دوره جدید. 21صفر 1326.
روزنامه انجمن. س سوم. ش18. 10شوال 1326.
روزنامه انجمن. س سوم. ش28. 26ذیقعده 1326.
روزنامه تبریز. س اول. ش2. 18 ذی حجه 1328.
روزنامه تبریز. س اول. ش31. 16 ربیع الاول 1329.
روزنامه تبریز. س اول. ش33. 20 ربیع الاول 1329.
روزنامه تبریز. س اول. ش35. 25 ربیع الاول 1329.
روزنامه تبریز. س اول. ش41. 10 ربیع الاخر 1329.
روزنامه جریده ملی. س اول. ش18، 21 شوال 1324.
روزنامه جریده ملی. س اول، ش34. 9 ذیحجه 1324.
روزنامه شفق. س دوم. ش14. 2 رمضان 1329.
روزنامه شفق. س دوم. ش34. 28 ذی قعده 1329.
روزنامه شفق. س دوم. ش40. 13 جمادی الاخر 1329.
روزنامه مجاهد. س اول. ش4. 26 شعبان 1325.
روزنامه محاکمات. س اول. ش6. 13 صفر 1328.
روزنامه مساوات تبریز. س اول. ش28. 14 محرم 1327.
روزنامه ملی. س اول، ش5. 18 رمضان 1324.
طاهرزاده بهزاد، کریم (1363). قیام آذربایجان در انقلاب مشروطیت ایران. چاپ دوم. تهران: اقبال.
)