حسن صادقی سمرجانی
چکیده
با تأسیس حکومت پهلوی در سال 1304خورشیدی، کشور ایران تا حدود زیادی از کارکردهای سنتی مناصب دولتی و پیشامدرن خود جدا شد و شکلی شبهمدرن به خود گرفت. یکی از این مناصب که ارتباط منظم و گستردهای با حکومت یافت، کدخدا بود. با اینکه اقتدار کدخدا گسترده شد، اما در عمل گرفتار دیوانسالاری اداری گشت که مسئولیتش نظارت همه جانبه بر امور روستاییان ...
بیشتر
با تأسیس حکومت پهلوی در سال 1304خورشیدی، کشور ایران تا حدود زیادی از کارکردهای سنتی مناصب دولتی و پیشامدرن خود جدا شد و شکلی شبهمدرن به خود گرفت. یکی از این مناصب که ارتباط منظم و گستردهای با حکومت یافت، کدخدا بود. با اینکه اقتدار کدخدا گسترده شد، اما در عمل گرفتار دیوانسالاری اداری گشت که مسئولیتش نظارت همه جانبه بر امور روستاییان و گزارشهای دقیق و جزئیِ سالانه به حکومت بود. این نوشته بر آن است تا کارکردها و مسئولیتهای کدخدا را از لابلای اسناد خاچیک طهماسیان؛ کدخدای روستای زَرنه اصفهان در محدوده سالهای 1309تا 1348، مشخص کند؛ وظایفی که پیش از آن در تاریخنگاری مناصب ایران دورة پهلوی، پوشیده مانده و گستردگی و جدید بودنِ این نظارتها را از سوی کدخدای روستا نشان میدهد. این مقاله براساس روش تحقیق تاریخی و بر پایه منابع اسنادی نوشته شده است.
