In collaboration with Payame Noor University and Iranian Society of History

Document Type : pajoheshi

Authors

PhD student of Islamic orientation history of Shahid Chamran University of Ahvaz

Abstract

 
After the conquest of Tehran, Bakhtiari Khans have achieved the highest levels of state and executive power from the position of tribal leaders for the first time. Achieving Bakhtiari Khans to power in second constitutional governments was accompanied by ups and downs that had effects across the country, especially in the Fars province. What effect did Bakhtiari Khans’s power fluctuation have on the developments and events in Fars during the years 1909 lunar until 1913 lunar? This is a question that is described and explained based on new sources and documents and with descriptive and analytical method in this research. An examination of this issue reveals that the position and conditions of Bakhtiari Khans in the second constitutional governments directly influenced the equations of power and political and social conditions of the Fars province. Their one-sided interference and positioning caused instability, increased tensions and clashes between the political forces and, as a result, it was the grund for intervention and presence of British forces in Fars. Finally, with the power decline of Bakhtiari khans in the government, it was returned the relative calm and balance of power among the political forces to Fars.

Keywords

آوری، پیتر (1379). تاریخ معاصر ایران. مترجم محمد رفیع‌آبادی. ج ۱. تهران: عطایی.
ابرلینگ، پیر (1393). کوچ‌نشینان قشقایی فارس. ترجمة فرهاد طیبی پور. تهران: پردیس دانش.
اتحادیه (نظام‌مافی)، منصوره (1379). رضاقلی­خان نظام‌السلطنه زندگی سیاسی. ویراستار مصطفی زمانی‌نیا، تهران: نشر تاریخ ایران.
ادارة اسناد و تاریخ دیپلماسی وزارت امور خارجه (استادوخ)، کارتن 28، پرونده 1؛ کارتن 28، پرونده 27؛ کارتن 29، پرونده 28؛ کارتن 29، پرونده 45.
استخر، محمدحسین (1388). خاطرات پیر روشن‌ضمیر از مشروطه تا پهلوی. به کوشش مسعود شفیعی‌سروستانی. شیراز: آوند اندیشه.
بهرامی کهیش‌نژاد، بیژن (1385). «نقش بختیاری‌ها در انقلاب مشروطیت»، پایان­نامة کارشناسی ارشد تاریخ، دانشگاه شهید چمران اهواز، دانشکدة ادبیات و علوم انسانی.
ترکمان، محمد (1370). اسنادی درباره هجوم انگلیس و روس به ایران. تهران: دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی.
حکمت، رضا (1379). خاطرات سردار فاخر حکمت.به کوشش سیف‌الله وحیدنیا. ج ۱. تهران: نشر البرز.
حکمت، علی‌اصغر (1384). ره‌آورد حکمت، یادداشت‌های روزانه علی‌اصغر حکمت شیرازی. به کوشش سیدمحمد دبیرسیاقی. تهران: خجسته.
دمورینی، ژ (1375). عشایر فارس. مترجم دکترجلال‌الدین رفیع‌فر، تهران: دانشگاه تهران.
دولت‌آبادی، یحیی (1362). حیات یحیی، تهران: فردوس.
ذوالریاستین، میرزا عبدالحسین. تاریخ حب­الوطن (نسخۀ خطی) موجود در مرکز اسناد و کتابخانۀ دانشگاه تهران که دکتر محمدصادق میرزا­ابوالقاسمی در حال تصحیح و انتشار آن است.
رسولی، علی؛ شهوند، علی (1395). «رقابت‌های محلی در فارس و جابه‌جایی مسیر بوشهرـ شیراز از راه شاهی به راه جره 1909-1912م/ 1327-1329ق». مجلۀ پژوهش‌های تاریخی ایران و اسلام. شمارة 18، دورة دهم، ص 39-64.
رنجبر، محمدعلی (1389). فارس از مشروطیت تا جنگ جهانی اول. تهران: کتابخانۀ جمهوری اسلامی ایران.
روزنامة ایران نو. ش 43، 8 ذی‌حجه 1328ق.
روزنامة استخر. ش 176 1779، 1 خرداد  1338ش.
روزنامة حبل­المتین کلکته. ش 29، 21 محرم 1329ق.
روزنامة حبل­المتین کلکته. ش 66، 19جمادی­الثانی 1330ق.
روزنامة حبل­المتین کلکته. ش 2، 26 جمادی‌الثانی 1328ق.
روزنامۀ مجلس. ش 31، 17 ذی‌قعده 1328ق.
روزنامة مجلس. ش 10، 10 رمضان 1328ق.
روزنامة یادگار جنوب. ش 17، 18 ربیع‌الثانی 1329ق.
زنگنه، حسن (1386). مشروطیت جنوب ایران به روایت گزارش بالیوز بریتانیا در بوشهر 1905-1915م/ 1323-1333ق. تهران: مؤسسة مطالعات تاریخ معاصر ایران و بنیاد ایران‌شناسی بوشهر.
سازمان اسناد و کتابخانۀ ملی ایران (ساکما)، 18057/240؛ 7112/296
شریف کاشانی، محمدمهدی (1362).واقعات اتفاقیه در روزگار. به کوشش منصوره اتحادیه و سیروس سعدوندیان، تهران: نشر تاریخ ایران.
صفایی، ابراهیم (1346). رهبران مشروطه. بی‌جا: جاویدان.
کتاب آبی، گزارش­های محرمانه وزارت امر خارجه انگلیس دربارۀ انقلاب مشروطیت ایران. (1362).  به کوشش احمد بشیری. تهران: نشر نو.
کتاب نارنجی، اسناد وزارت خارجه (روسیه تزاری) دربارۀ رویدادهای انقلاب مشروطه ایران (1368). ترجمة پروین منزوی. تهران: نشر پرواز.
گارثویت، جین راف (1373). تاریخ سیاسی اجتماعی بختیاری با استفاده از اسناد منتشرنشدة وزارت امور خارجه انگلیس. ترجمة مهراب امیری، تهران: سهند.
مرادی خلج، محمدمهدی (1397). نمایندگی و نمایندگان مجلس شورای ملی در شش دورۀ قانون‌گذاری پهلوی، خاطرات سید ابوالحسن رضوی. قم: بوستان کتاب.
مشروح مذاکرات مجلس دوم. جلسۀ 43. 13 محرم 1328ق.
مشروح مذاکرات مجلس دوم. جلسة 144. 13 رمضان 1328ق.
مشروح مذاکرات مجلس دوم. جلسة 238، 22 ربیع‌الثانی 1329ق.
ملک‌زاده، مهدی (1383). تاریخ انقلاب مشروطیت ایران. تهران: سخن.
میرزاابوالقاسمی، محمدصادق (1396). سفرنامة مسافر مجهول (شرح ‌حال سید شرفه در وقایع مشروطهفارس). تهران: انتشارات مجلس.
ناصرالملک، ابوالقاسم؛ آقاایروانی، محمد (1380). دو رساله دربارة انقلاب مشروطیت ایران.به کوشش دکتر عبدالحسین زرین‌کوب و روزبه زرین‌کوب. تهران: سازمان اسناد ملی ایران.