In collaboration with Payame Noor University and Iranian Society of History

Document Type : pajoheshi

Authors

1 Ph.D. of Imam Khomaini International University in Qazvin

2 Assistant Professor of Tehran University

Abstract

In 1927A.D, in Tarahān area at Lorestan, a rebellion took place against Reza Shah in which the natives surrounded the commander of the west division, brigadier general Shah-bakhti. Ali Mohammad Khan Ghazanfari (Amir Azam), son of Nazar Ali Khan, was the leader of this rebellion, which was the last major one in Lorestan against the government forces. That was because of government’s attempt to establish tyranny, the military commanders’ brusqurie in implementing some programs such as unarming, compulsory settling, and neglecting the attitudes of tribes of Lorestan. These had caused some sort of fear and hatred of the army and the government among the tribes of the area which, in turn, leading to rebellions including ones that occurred at Tarahān. In this study, we shall analyze the previously mentioned event. The purpose of this study is to examine the nature, the context, the causes, the consequences and the fate of the rebellion of Tarahān. The results show that the outrageous behaviors of army commanders towards tribes and natives’ fear of the supremacy of military forces, some efforts to preserve the local authority and various family disputes among the local rulers were the main causes of the rebellion. These led the rebellion into defeat, made AmirAzam give up, and at the end, the army captured the area.

Keywords

ادموندز، جان­سیسل (1362). یادداشت­های سفر لرستان. ترجمه سکندر امان­اللهی بهاروند. چاپ اول. تهران: بابک.
امیراحمدی، احمد (1373). خاطرات نخستین سپهبد ایران. به­کوشش غلامحسین زرگری­نژاد. چاپ اول. تهران: مطالعات و پژوهش­های فرهنگی.
ارجمند، محمد (1385). شش سال در دربار پهلوی، به کوشش عبدالرضا هوشنگ مهدوی، تهران: پیکان.
ایوانف، م. س (1356). تاریخ نوین ایران. ترجمه هوشنگ تیزابی. چاپ اول. تهران: انتشارات حزب توده.
بشیریه، حسین (1385). جامعه‌شناسی سیاسی. چاپ اول. تهران: نشر نی.
بهار، محمدتقی (1357). تاریخ مختصر احزاب سیاسی در ایران. ج 1، چاپ اول. تهران: امیرکبیر.
بیات، کاوه (1376). عملیات لرستان: اسناد سرتیپ محمد شاه بختی. چاپ اول. تهران: شیرازه.
پهلوی، رضاشاه (1345). یادداشت­های روزانه، به کوشش علی بصری. چاپ اول. تهران: مطبوعات شاه.
جان­پولاد، سیداحمد (1385). خاطرات یک افسر ایرانی. چاپ اول. تهران: شیرازه.
جمالی، مجید (1373). حماسه لرستان. چاپ اول. تهران: قلم.
خدابخشی، حاجی­رضا (1384). تاریخ سیاسی لرستان، ج1. چاپ اول. خرم‌آباد: افلاک.
خواجه ‌نوری، ابراهیم (1357). بازیگران عصر طلایی. چاپ اول. تهران: جاویدان.
درخشانی، علی­اکبر (1386). خاطرات. به­کوشش حبیب لاجوردی. چاپ اول. تهران: صفحه سفید.
دولت­آبادی، یحیی (1362). حیات یحیی. ج4. چاپ چهارم. تهران: عطار.
رحمانیان، داریوش (1391). ایران بین دو کودتا. چاپ اول. تهران: سمت.
رزم­آرا، علی (1320). جغرافیای نظامی لرستان. چاپ اول، بی­جا: بی­نا.
رزم­آرا، علی (1382). خاطرات و اسناد. به کوشش کامبیز رزم­آرا و کاوه بیات. چاپ اول. تهران: شیرازه.
روستایی، محسن (1377). «سردار اکرم نظرعلی­خان طرهانی»، لرستان­پژوهی، سال1. ش 3 و 4. پائیز و زمستان. ص 113-167.
روستایی، محسن (1384). «نقد و نظری روایی بر پیشینه و چگونگی تشکیل قشون اسلامیه در لرستان»، گنجینه اسناد، شماره 57. بهار. ص 20-5.
ساکی، علی محمد (1343). جغرافیای تاریخی و تاریخ لرستان. مقدمه منوچهر ستوده. چاپ اول. خرم­آباد: کتابفروشی محمدی.
ستوده، یدالله (1388). شورش لرستان. چاپ اول. خرم‌آباد: شاپورخواست.
طبری، احسان (1356). جامعه ایران در دورة رضاشاه. چاپ اول. تهران: خلق.
غضنفری، اسفندیار (1393). تاریخ غضنفری، ج2، چاپ اول. خرم­آباد: شاپورخواست.
غضنفری­­امرایی، عباس (1377). «کوهدشت و سران غضنفری»، لرستان­پژوهی. سال 1. شماره 1و2. بهار و تابستان، ص 135-140.
کاظمی، ایرج (1376). مشاهیر لر. چاپ اول. خرم­آباد: افلاک.
کرونین، استفانی (1377). ارتش و حکومت پهلوی. ترجمه غلامرضا علی­بابایی. چاپ اول. تهران: خجسته.
کرونین، استفانی (شهریور 1389). «جدال رضاشاه و ایلات»، ترجمه کاظم فیروزمند، ماهنامه مهرنامه، سال 2. شماره 7. ص 34-14.
کشاورز، اردشیر (1378). نقدی بر کتاب جغرافیای تاریخی و تاریخ مفصل ایلات و طوایف کرمانشاهان. چاپ اول. کرمانشاه: طاق بستان.
گرامی، محمدعلی (1355). تاریخ اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و نظامی دوران رضاشاه کبیر. چاپ اول. بی­جا: بی­نا.
مستوفی، عبدالله (1371). شرح زندگانی من. ج3. چاپ اول. تهران: زوار.
مکی، حسین (1362). تاریخ بیست ساله ایران: مقدمات تغییر سلطنت، ج2، چاپ چهارم. تهران: ناشر.
میرهاشمی، تقی (1375). طایفه میر در گذر تاریخ. جاپ اول. قم: انتشارات دارالنشر اسلام.
میلسپو، آرتور (2535). مأموریت آمریکائیها در ایران. چاپ اول. ترجمه حسین ابوترابیان. تهران: پیام.
نفیسی، سعید (1345). تاریخ معاصر ایران: از کودتای سوم اسفند 1299 تا سوم شهریور 1320. چاپ اول، تهران: اقبال.
نقیب­زاده، احمد (1379). دولت رضاشاه و نظام ایلی. چاپ اول. تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
واعظ (شهرستانی)، نفیسه (1388). سیاست عشایری دولت پهلوی اول. چاپ اول. تهران: نشر تاریخ ایران.
والی‌زاده­معجزی، محمدرضا (1382). تاریخ لرستان روزگار پهلوی. مصحح حسین والی­زاده معجزى و محمد والی­زاده معجزى. چاپ اول. تهران: حروفیه.
ویلسن، آرنولد (1363). سفرنامه: تاریخ سیاسی و اقتصادی جنوب غرب ایران. ترجمه حسینعلی سعادت­نوری. چاپ اول، تهران: وحید.
یغمایی، اقبال (1355). کارنامه رضاشاه کبیر، چاپ اول، تهران: اداره کل نگارش و وزارت فرهنگ.
یکرنگیان، میرحسین (1336). گلگون کفنان. چاپ اول. تهران: علمی.
 
 اسنـاد و روزنامه­:
سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران - ساکما (1309ق). گزارش ایالت لرستان- اخبار منطقه طرهان به وزارت داخله. شماره سند 372/296، 48 برگ.
سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران (1304ش). لغو مالیات احشام. شماره سند 9955/240. 8 برگ.
سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران (1301ش). آمارنامه قشون دولتی، سند 7279/295. 145 برگ.
سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران (1307). گزارش تحویل سلاح عشایر به قشوم، شماره سند 11371/293. 15 برگ.
روزنامه حبل­المتین، سال سی‌ و ششم، ش23. 25 اردیبهشت 1307.