با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن ایرانی تاریخ
دگرگونی‌ عدلیه کرمان در عصر مشروطیت 1344-1324ق/1304-1285ش

فرهاد دشتکی نیا

دوره 10، شماره دوم - پیاپی20- بهار و تابستان 1401 ، مهر 1401، ، صفحه 117-130

چکیده
  با استقرار نظام مشروطه دگرگونی‌هایی در برخی از ارکان دیوانسالاری ایران ایجاد شد. تشکیلات قضایی ایران از آن دگرگونی‌ها برکنار نماند و با تصویب متمم قانون اساسی از نظم جدیدی که در حال استقرار بود، تأثیر پذیرفت. یکی از بخش‌های تشکیلات قضایی که بر پایه نظم جدید دچار تغییر شد، عدلیه ایالات بود. ایالت کرمان یکی از نخستین ایالت‌هایی بود ...  بیشتر

بازنگری بهره‌گیری از فضای شهر تهران در جریان رویدادهای معاصر (بررسی موردی انقلاب مشروطه)

اکرم خلیلی پور؛ رضا افهمی؛ سید مهدی موسوی کوهپر؛ داریوش رحمانیان

دوره 10، شماره دوم - پیاپی20- بهار و تابستان 1401 ، مهر 1401، ، صفحه 131-144

چکیده
  تحرک‌های اجتماعی، نقطه بر هم خوردن نظام دیرپای روابط درون فضا و دگرگونی آن از بعد معنایی و تولید فضاهای جدید است. ازاین‌رو پژوهش حاضر بر یافتن نحوه دگردیسی فضا در یکی از مهم‌ترین تحرکات اجتماعی معاصر یعنی انقلاب مشروطه در دوران قاجاریه می‌پردازد و قصد دارد تا نشان دهد که کنش متقابل میان امر اجتماعی/ فضایی چگونه منجر به تغییر مفهوم ...  بیشتر

ایل کلهر و قدرت‌های حاکم از دورة صفویه تا پایان حاکمیت محمدشاه قاجار

منیژه کرمی؛ مهری ادریسی؛ نظامعلی دهنوی؛ صالح امین پور

دوره 9، شماره دوم - پیاپی 18-بهارو تابستان 1400 ، مهر 1400، ، صفحه 79-94

https://doi.org/10.30473/lhst.2021.8049

چکیده
  ایل کلهر یکی از ایلات برجسته در غرب ایران است که از گذشته‌های دور در کوه‌پایه‌­های زاگرس سکونت داشته و همچون سایر ایلات در تاریخ سیاسی و نظامی ایران نقش ایفا کرده است. این پژوهش با هدف روشن کردن جایگاه ایل کلهر در رویدادهای سیاسی و نظامی غرب کشور و با توصیف و تحلیل داده‌های منابع دست اول، تاریخ‌های محلّی و متون تحقیقی معتبر در پی ...  بیشتر

بررسی جایگاه اداری منصبِ کلانتری در کرمان دورة قاجاریه

محمد خداوردی تاج ابادی

دوره 8، شماره دوم- پیاپی 16- بهار و تابستان 99 ، مهر 1399، ، صفحه 161-176

https://doi.org/10.30473/lhst.2020.7053

چکیده
  کلانتری از مناصب مهم حکومتیِ کرمان عصر قاجاریه بود، که موقعیت ممتازی در تشکیلات اداری ایالت داشت. مهمترین کارکرد کلانتر در این دورة گردآوری مالیات و تأمین نظم و امنیت و نظارت بر ارزاق شهری بود. در این مقاله برآنیم تا به این پرسش‌ها بپردازیم شرایط کسب مقام کلانتری در دورة قاجاریه چه بود؟ دگرگونی ساختار قدرت این منصب در دورة قاجاریه ...  بیشتر

گونه‌شناسی و تحلیل جرایم در تهران با تکیه بر مجموعه کتاب «تاریخ اجتماعی تهران در قرن سیزدهم»

مرجان نگهی

دوره 8، شماره دوم- پیاپی 16- بهار و تابستان 99 ، مهر 1399، ، صفحه 197-218

https://doi.org/10.30473/lhst.2020.7055

چکیده
  انتخاب تهران، به‌عنوان پایتخت سلسله قاجاریه در کنار حوادثی چون حضور کشورهای استعمارگر، آشفتگی اوضاع داخلی کشور، حرکت به سوی نوگرایی و جنگ جهانی، این شهر را با چالش‌های اجتماعی بسیاری از جمله افزایش ارتکاب جرایم رو به رو کرد. مجموعه کتاب  شش جلدی «تاریخ اجتماعی تهران در قرن سیزدهم» تألیف جعفر شهری، از جمله منابع دست اول نسبتاً ...  بیشتر

تحلیل وضعیّت سیاسی، اقتصادی خوزستان در دورة ناصرالدین‌شاه (1264-1313ق)

محمدرضا عسکرانی

دوره 8، شماره اول -پیاپی 15-پاییز و زمستان 98 ، اسفند 1398، ، صفحه 57-74

https://doi.org/10.30473/lhst.2020.44521.2187

چکیده
  خوزستان از آبادترین بخش‌های ایران زمین و پایتخت پادشاهی‌های نیرومندی در اعصار مختلف بوده است؛ لیکن در دورة قاجاریه از آبادانی باستانی آن اثری نمانده بود و این ناحیه مشکلات فراوانی داشت. پیشینة تمدّنی، حاصلخیزی زمین، آب و هوای مناسب و راه داشتن به سواحل دریای آزاد، ویژگی‌هایی است که نابسامانی اوضاع آن در آن دوره را تأمل برانگیز ...  بیشتر

چگونگی شکل‌گیری «حکمرانی بنادر و جزایر خلیج‌فارس» به مرکزیت بوشهر در عصر ناصری

حشمت‌اله عزیزی؛ داریوش رحمانیان؛ هوشنگ خسروبیگی؛ محمد رستمی

دوره 7، شماره اول -پیاپی 13-پاییز و زمستان 97 ، اسفند 1397، ، صفحه 171-190

https://doi.org/10.30473/lhst.2019.5590

چکیده
  بنادر و جزایر خلیج­فارس از آغاز حکومت قاجاریه تا اوایل سده چهاردهم هجری اغلب تحت نظارت والی فارس و به صورت غیرمتمرکز اداره می‌شدند. اما در عصر ناصری با تاسیس نهاد جدیدی تحت عنوان «حکمرانی بنادر و جزایر خلیج­فارس» به مرکزیت بوشهر، اداره تمامی این مناطق به صورت متمرکز زیر نظر شخص حکمران بنادر قرار گرفت. در این مقاله با رویکرد ...  بیشتر

تأثیر مجادلات اهل طریقت و اهل شریعت بر تحولات سیاسی، اجتماعی و اقتصادی شهر کرمان در دوره قاجار از 1210 تا 1264ق

مهری ادریسی؛ علی عبداللهی نیا؛ علی رضا علی صوفی؛ داریوش رحمانیان

دوره 6، شماره اول -پیاپی 11-پاییز و زمستان 96 ، اسفند 1396، ، صفحه 53-66

چکیده
  همزمان با رقابت عناصر عشیره‌ای افشاریه، زندیه و قاجاریه، نزاع دو جبهه فکری شیعی اهل طریقت نعمت‌اللهیه و اهل شریعت به سردمداری مجتهدان اصولی در شهر کرمان تشدید یافت و به قتل مشتاق­علیشاه و یکی از ابدالش انجامید. این دودستگی بر رخدادهای بعدی شهر کرمان بسیار تأثیرگذار بود. قاجاریه در مرحله تثبیت که مقارن عصر فتحعلیشاه بود، ناگزیر ...  بیشتر

نقش شیوخ اورامان در تحولات سیاسی تاریخ معاصر، با تکیه بر جنگ جهانی اول

علیه جوانمردی؛ نصرالله پور محمدی املشی

دوره 5، شماره دوم-پیاپی 10- بهارو تابستان 96 ، فروردین 1396، ، صفحه 81-96

چکیده
  خاستگاه نقشبندیه، ماوراءالنهر و خراسان بود و از این مراکز  به سایر مناطق، از جمله کردستان نفوذ پیدا کرد؛ که این مهم در کردستان توسط مولانا خالد شهرزوری بود. چرایی و چگونگی نفوذ شیوخ اورامان بین مردم و نقش آنها در تحولات سیاسی قرن بیستم مسئلة محوری این پژوهش می‌باشد. مشایخ و بزرگان طریقت‌ها در کردستان به ویژه نقشبندیه، به واسطة ...  بیشتر

موقعیت و جایگاه سیاسی ولایت بهبهان و کهگیلویه از سقوط زندیه تا آغاز عصر ناصری

کشواد سیاهپور

دوره 5، شماره دوم-پیاپی 10- بهارو تابستان 96 ، فروردین 1396، ، صفحه 123-136

چکیده
  بیگلربیگی کهگیلویه و بهبهان در عصر صفوی از موقعیت و جایگاه سیاسی ـ اجتماعی بالایی برخوردار بود. البته این جایگاه، پس از سقوط صفویه و نابسامانی کشور در دوره‌های افشاریه و زندیه، متزلزل شد؛ بنابراین، به دنبال درگیری و تقابل مدعیان زند و قاجار، منطقة مذکور سیاست تمایل و جانبداری قاجارها را پیشه کرد. با این حال، حدود دو دهه بعد از ...  بیشتر

بررسی تاریخی فعالیت‌های اقتصادی یهودیان همدان در روزگار قاجار

عباس زارعی مهرورز؛ لیلا شریفی

دوره 3، شماره پنجم-پاییز و زمستان 93 ، اسفند 1393، ، صفحه 140-152

چکیده
  همدان از دیرباز میزبان اقوام و پیروان ادیان مختلف بوده است، که یهودیان یکی از آنان به شمار می‌روند. موقعیت جغرافیایی و اقتصادی همدان و قرار گرفتن آن بر سر راه بازرگانی بین‌النهرین، سبب گردید که یهودیان در دوره‌ی قاجار این شهر را مرکز فعالیت‌های اقتصادی خود در غرب ایران قرار دهند. تراکم جمعیت و آزادی نسبی یهودیان در همدان در دوره‌ی ...  بیشتر