تاریخ های محلی ایران
فریده باوریان؛ احمد اسدالهی گازار
چکیده
در دوران قاجار شرق ایران با موقعیت استراتژیک خاص خود بهدلیل خودمختاری خاندانهای حکومتگر آن و ضعف حکومت مرکزی در روابط بین الملل عرصهای مهم برای حضور مستقیم بیگانگان بوده است. در اواخر این عصر «شوکتالملک دوم» (1259-1322هـ.ش) از مؤثرترین چهرههای این منطقه بود، که مشهور به همکاری با سیاستهای بریتانیا میباشد. وی در دوران ...
بیشتر
در دوران قاجار شرق ایران با موقعیت استراتژیک خاص خود بهدلیل خودمختاری خاندانهای حکومتگر آن و ضعف حکومت مرکزی در روابط بین الملل عرصهای مهم برای حضور مستقیم بیگانگان بوده است. در اواخر این عصر «شوکتالملک دوم» (1259-1322هـ.ش) از مؤثرترین چهرههای این منطقه بود، که مشهور به همکاری با سیاستهای بریتانیا میباشد. وی در دوران حکمرانی خود گستردهترین مناسبات را با انگلیسیها برقرار ساخت. نگرش و عملکرد «محمد ابراهیمخان عَلَم»، نسبت به حضور انگلیسیها در ولایت قاینات باعث اتخاذ مواضع سیاسی خاصی از سوی وی گردید که در رخدادهای سیاسی آن دوران تأثیراتی عمیق برجای نهاد. با توجه به این امر پژوهش حاضر سعی دارد ضمن استفاده از منابع کتابخانهای، اسنادی و مصاحبهای با استفاده از رویکرد توصیفی-تحلیلی و روش تاریخی ماهیت این روابط و مواضع را مورد واکاوی قراردهد. یافتههای پژوهش با طرح این سوال که «مناسبات شوکتالملک علم با بریتانیاییها در ولایت قاینات چگونه بود و این مناسبات چه تأثیراتی در این منطقه برجای نهاده است». بر این مبنا استوار است: شوکتالملک در دوران حکمرانیش با بریتانیاییها مناسبات دوستانهای برقرار نمود. وی با آگاهی از ضعف قاجارها برای حفظ رهبری و تثبیت موقعیت خویش به اتخاذ این سیاست روی آورد و شرق کشور را پایگاه مطمئنی برای آنها قرارداد. لکن این امر برای منطقه حاصلی جز ضعف و زوال در امور مختلف خصوصا امور اقتصادی و گسترش نارضایتیها اجتماعی درپی نداشت.