هوشنگ خسروبیگی؛ سمانه ابراهیم زاده گرجی
چکیده
حدود چهل سال از 146 سال حکومت صفاریان، مربوط به دوره شکلگیری و اوج حکمرانی این خاندان است و مابقی عمر این حکومت، در قالب یک حکومت محلی سپری شد. با این حال بازماندگان صفاریان از برنامههای سیاسی مؤسسان این حکومت در گسترش قلمرو و تنظیم مناسبات خود با خلافت عباسی باز نماندند. با مرگ عمرولیث، گرچه تصور میشود که صفاریان در این بخش از ...
بیشتر
حدود چهل سال از 146 سال حکومت صفاریان، مربوط به دوره شکلگیری و اوج حکمرانی این خاندان است و مابقی عمر این حکومت، در قالب یک حکومت محلی سپری شد. با این حال بازماندگان صفاریان از برنامههای سیاسی مؤسسان این حکومت در گسترش قلمرو و تنظیم مناسبات خود با خلافت عباسی باز نماندند. با مرگ عمرولیث، گرچه تصور میشود که صفاریان در این بخش از دوره حکمرانی خود به عنوان یک حکومت محلی، دیگر رویهای چالشبرانگیز با خلافت نداشتهاند، ولی گزارشهای پراکنده منابع و نیز سکههای یافت شده نشان میدهد که بازماندگان صفاریان (287-393ق) همواره در عمل، روال تابعیت کامل از خلافت را نپیمودهاند. مسئله این پژوهش، شناسایی تعارضها و همپوشانیهای موجود در گزارشهای منابع تاریخنگاری در مقایسه با نتایج حاصل از بررسی سکههای مضروب این خاندان، در مناسبات با خلافت عباسی است. این پژوهش، با رویکرد توصیفی ـ تحلیلی و متکی بر سکهها انجام شده و نشان میدهد که در اهداف حاکم بر روابط بازماندگان صفاریان با خلافت، در مقایسه با دورة اول صفاریان، تغییری حادث نشده است. خلافت عباسی همدلی با صفاریان نیافت و تلاش صفاریان در کسب مشروعیت سیاسی پایدار از خلافت عباسی با کامیابی همراه نبود. دستاورد این پژوهش نشان داد که بررسی سکهها میتواند خلاء گزارشهای تاریخی را تکمیل کنند. با بررسی سکهها این امکان فراهم شد تا ترسیم نسبتا روشنتری از رویدادهای تاریخی با تکیه بر روابط صفاریان با خلافت عباسی ارائه شود.