با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن ایرانی تاریخ
pajoheshi
ضرابخانه فرح‌آباد: شناسایی شواهد تاریخی و سکه‌شناختی

صفورا برومند

دوره 4، شماره اول- پیاپی 7-پاییز و زمستان 94 ، بهمن 1394، صفحه 5-15

چکیده
  بخش درخور ­توجهی از مجموعه سکه‌های دوره صفوی به سبب کیفیت و اطلاعاتی که در­بر­دارند، از منابع دست اول و شاخص در پژوهش‌های تاریخ اقتصادی، سیاسی‌ و فرهنگی ایران در دوران مورد بحث به شمار می‌روند. نقش این سکه‌ها را در بازخوانی تاریخ محلی نیز نمی‌توان نادیده گرفت. درخصوص معرفی و بازشناسی سکه‌های دوره صفوی و محل ضرب آنها کمابیش ...  بیشتر

pajoheshi
نقش دیلمیان در فروپاشی دولت ساسانی

محمد تقی ایمانپور؛ طهمورث مهرابی

دوره 4، شماره اول- پیاپی 7-پاییز و زمستان 94 ، بهمن 1394، صفحه 16-26

چکیده
  تاریخ نگاری محلی به ثبت و ضبط وقایع تاریخی در محدودۀ یک شهر، ایالت و ناحیه می­پردازد، که ذیل تاریخ ملی کشور قرار می­گیرد. بنابراین، وجه اصلی و مشخصه تاریخ نگاری محلی پیوند آن با یک عرصه جغرافیایی محدود و مشخص است. بر این اساس، پرداختن به نقش سرزمین دیلَمیان که یکی از سرزمین­های  تحت سلطه شاهنشاهی ساسانی محسوب می­شد، در شورش­ها ...  بیشتر

pajoheshi
تحلیل دلایل روابط شاه تهماسب و شاه عباس اول با حکومتهای محلی گیلان

عباس پناهی؛ انوش مرادی

دوره 4، شماره اول- پیاپی 7-پاییز و زمستان 94 ، بهمن 1394، صفحه 27-37

چکیده
  سرزمین گیلان همواره در طول تاریخ برای حاکمان مرکزی ایران سرزمینی ثروتمند و دور از دسترس بود. همین مسئله نیز موجب مهاجرت اسماعیل میرزا به سرزمین گیلان گشت. اما در دوره شاه تهماسب وشاه عباس اول این شاهان دلایل و بهانه­های متعددی جهت تسلط بر این سرزمین داشتند. همسایگی گیلان با قفقاز، روسیه و، همچنین، ارتباط با عثمانی از مسیر قفقاز، ...  بیشتر

pajoheshi
ورود تشیع به قم و گسترش آن

محمد صادق جمشیدی راد

دوره 4، شماره اول- پیاپی 7-پاییز و زمستان 94 ، بهمن 1394، صفحه 38-48

چکیده
  این مقاله با اشاره­ای گذرا به پیشینه تاریخی شهر قم به چگونگی پیدایش شیعه و گسترش آن در این منطقه جغرافیایی ایران می­پردازد و درصدد یافتن پاسخی برای این سؤال است که چرا قم پس از پذیرش اسلام به عنوان یک شهر شیعی مطرح شد و مذهب تشیع را  در حالی پذیرفت که سایر نقاط ایران هنوز در تردید پذیرش اسلام یا باقی ماندن بر آیین آبا و اجدادی خود ...  بیشتر

pajoheshi
« فعالیت های سیاسی - نظامی مسیحیان و رقابت قدرتها در غرب آذربایجان » (1914م-1918

محمد امیر شیخ نوری؛ محمد نایب پور؛ سیروان خسروزاده

دوره 4، شماره اول- پیاپی 7-پاییز و زمستان 94 ، بهمن 1394، صفحه 49-68

چکیده
  مقاله حاضر در چارچوب جنگ اول جهانی، برای نخستین بار به بررسی تحرکات و فعالیت­های سیاسی نظامی قوای مسلح مسیحی در آذربایجان و به­ویژه در ارومیه می­پردازد. و با تکیه بر معتبرترین منابع و شواهد و با روش تحلیلی توصیفی ضمن پرداختن به زمینه­ها و دلایل شکل­گیری این نیرو و اهداف آن، در تلاش است روشن سازد که تشکیلات مسیحی چه ماهیتی داشت.حامیان ...  بیشتر

pajoheshi
فراز و فرود کشف حجاب در همدان

علیرضا علی صوفی؛ صفی الله صفایی؛ شهرام غفوری

دوره 4، شماره اول- پیاپی 7-پاییز و زمستان 94 ، بهمن 1394، صفحه 69-79

چکیده
  با انقراض سلسله قاجار و استقرار دولت پهلوی اول ، مناسبات دولت و مردم دچار تغییرات عمده­ای گردید . تجدد گرایی و نوسازی از اهدافی بود که رضا­شاه و مشاوران غرب­گرای او در پی اعمال آن در جامعه اسلامی و سنتی ایران بودند. کشف حجاب یکی از این اهداف غرب­گرایانه بود که با شدت و خشونت از سوی رژیم بر مردم مسلمان تحمیل گردید تا با تغییر ظاهر ...  بیشتر

pajoheshi
نقش روحانیون اصفهان در تحولات نهضت ملّی شدن صنعت نفت (1329-1332ش/1950-1953م)

محمد علی چلونگر؛ مهناز ملکی؛ طیبه توسلی

دوره 4، شماره اول- پیاپی 7-پاییز و زمستان 94 ، بهمن 1394، صفحه 80-92

چکیده
  با توجه به تأثیر سرنوشت­­ساز نهضت ملّی صنعت نفت در تاریخ معاصر ایران و نقش مهمی که روحانیون ایران در این امر بر عهده گرفتند، مقاله­ حاضر برآن است تا نقش روحانیون اصفهان را در این برهه­­ تاریخی مورد ارزیابی قرار دهد. روحانیون اصفهان چه اندازه در به حرکت درآوردن و هدایت جنبش­های مردمی به نفع نهضت نقش داشتند؟ دخالت آنان چه دستاوردهایی ...  بیشتر

pajoheshi
وضعیت آثار تاریخی شهر اصفهان در دوره پهلوی اول (1320-1304ش)

سیدمسعود بنکدار

دوره 4، شماره اول- پیاپی 7-پاییز و زمستان 94 ، بهمن 1394، صفحه 93-107

چکیده
  شهر تاریخی اصفهان به  لحاظ دارا بودن آثار ارزشمند تاریخی یکی از مهم­ترین شهرهای ایران است. این موقعیت ممتاز، جدای از موقعیت جغرافیایی شهر، دراثر پایتخت شدن اصفهان در دوران سلسله­های آل بویه ، سلجوقیان و صفویه پدید آمده­است. در این دوره­ها ارزشمند­ترین و فاخر­ترین آثار معماری این سلسله­ها در اصفهان ایجاد گردید؛ اما ...  بیشتر

pajoheshi
بازشناسی تاریخ محلی سوادکوه: مطالعه موردی حمام های عمومی

مصطفی ندیم؛ تقی لطیفی شیردار

دوره 4، شماره اول- پیاپی 7-پاییز و زمستان 94 ، بهمن 1394، صفحه 108-118

چکیده
  پژوهش در تاریخ اجتماعی برای کاربردی کردن پژوهش­های تاریخی اهمیت شایانی یافته است. تاریخ‌های محلی در این مطالعات اجتماعی، به روشن نمودن حیات مدنی و میراث‌های فرهنگی و تمدنی کمک شایانی کرده­اند. حمام‌های عمومی، به عنوان یکی از میراث‌های معماری ایران، و دستاوردهای اجتماعی و فرهنگی آن، برای پژوهش در تاریخ اجتماعی و محلی ایران، ...  بیشتر

pajoheshi
جدال میرمهنا باکریم خان وکمپانی های خارجی وسیاست دوگانه انگلیس در سرکوبی وی

محمدرضا نصیری؛ فرحناز کنانی

دوره 4، شماره اول- پیاپی 7-پاییز و زمستان 94 ، بهمن 1394، صفحه 119-131

چکیده
  پس از مرگ نادرشاه افشار اغتشاشات زیادی در ایران بر­پا شد. کریم­خان­زند، پس از چند سال کشمکش موفق شد بر اکثر نواحی ایران تسلط یابد. میرمهنا با استفاده از وضعیت موجود توانست حکمران بلامنازع بندرریگ گردد. وی برخلاف سایر رؤسا که با کریم­خان­زند متحد بودند، علیه کریم­خان علم طغیان برداشت. سپاهیان زند برای سرکوبی او بندر­ریگ ...  بیشتر

pajoheshi
تأملی بر زمینه های ورود تشیع به خوزستان در قرون نخستین اسلامی

سید ابوالفضل رضوی؛ عزیز گل افشان

دوره 4، شماره اول- پیاپی 7-پاییز و زمستان 94 ، بهمن 1394، صفحه 132-141

چکیده
  گسترش اندیشه تشیع در خارج از شبه جزیره عربستان و عراق معلول عوامل چندی از جمله مهاجرت شیعیان به سرزمین های دیگر بود و تقابل آنها با خلفای اموی و عباسی این روند مهاجرت را تسریع کرد. در خصوص ورود تشیع به ایران، می­توان گفت که اندیشه شیعی نخست مناطق همجوار با سرزمین عراق را تحت­تأثیر قرار داد. اگرچه گذرگاه های طبیعی غرب فلات ایران یکی ...  بیشتر

pajoheshi
اوضاع سیاسی- اجتماعی منطقۀ طرهان در دورۀ قاجار (1304-1174ش/1925-1794م)

مسعود آدینه وند؛ میثم رضایی؛ اسماعیل سپه وند

دوره 4، شماره اول- پیاپی 7-پاییز و زمستان 94 ، بهمن 1394، صفحه 142-156

چکیده
  بخشی از تاریخ معاصر ایران را باید در ارتباط با ایالات، مناطق و ساکنان آن بررسی کرد. ازجمله مهم­ترین آنها، منطقه طرهان یکی از کانون­های کهن زندگی سنتی و کوچ­نشینی در غرب ایران واقع در استان لرستان است. حکومت این منطقه در عصر قاجار در دست خاندان امرایی (غضنفری) قرار داشت که در عین استقلال درونی نسبی، تبعیت از حکومت مرکزی را پذیرفته ...  بیشتر