نوع مقاله : pajoheshi
نویسندگان
هیات علمی دانشگاه
چکیده
تشکیل یک حکومت به شکلگیری مبانی ذهنی و پشتوانۀ معنایی مورد باور مردم وابسته است. این پشتوانه معنایی همان مشروعیّت است. حکومت صفاری، به عنوان یکی از حکومت های محلی در حوزۀ قلمرو خلافت عباسی، برپایۀ قدرت نظامی و استیلاء پا به عرصۀ رقابت های سیاسی گذاشت و پیش درآمدی شد برای حکومت های بعدی، مانند آل بویه، که قدرت نظامی را اساس کسب مشروعیّت سیاسی خود قرار داده بودند. برخلاف رسم رایج، خلافت عباسی را تنها به عنوان یک ابزار و درمانی موقتی به آن پناه می بردند. البته در کنار قدرت شمشیر، مسلک عیاری، مشروعیّت پیشینی(درگذشته) و نیز مقبولیت عمومی در مشروعیّتبخشی به حکومت صفاری نقش داشته اند. هدف این مقاله، به کمک روش توصیفی-تحلیلی، شناسایی مبانی مشروعیّت سیاسی حکومت محلی صفاری و تحلیل آنها در جهت روشن شدن بیشتر ماهیّت سیاسی آن حکومت و میزان وابستگی به هریک از کانون های مشروعیت بخش است.
کلیدواژه‌ها
ابن اثیر، ابوالحسن(1371). تاریخ کامل اسلام و ایران. ترجمۀ عباس خلیلی و ابوالقاسم حالت. تهران. موسسه مطبوعاتی علمی.
ابن جماعه (1994). تحریرالحکام فی تدبیر اهل الاسلام، در دارالسلطنه فی الفکر الاسلامی. به اهتمام یوسف ابیش و یاسوشی کوسوجی. بیروت: دارالحمراء .
ابن خلدون، عبدالرحمن (1363). العبر و دیوان المبتدا و الخبر فی ایام العرب و العجم و البربر.ترجمه عبدالمحمد آیتی. تهران: مؤسسه ی مطالعات و تحقیقات فرهنگی .
ابن مسکویه، احمد بن علی(1376). تجارب الامم. ترجمه ابوالقاسم امامی و علی نقی منزوی. تهران: توس.
اشپولر، برتولد (1373). تاریخ ایران در قرون نخستین اسلامی. ترجمۀ جواد فلاطوری ومریم میر احمدی. تهران: نشر علمی و فرهنگی.
اصفهانی، محمود بن محمد(1364). دستور الوزراء. تصحیح رضا انزابی نژاد. تهران: امیرکبیر .
اصفهانی، حمزه بن الحسن(بی تا). سنی الملوک الارض و الانبیاء. بیروت: دارمکتبه الحیاه.
اقبال، عباس(1380) . تاریخ مفصل ایران از اسلام تا انقراض قاجاریه. تهران: خیام.
بارتولد.و.و. (1366) . ترکستان نامه . ترجمۀ کریم کشاورز. تهران: نشر آگاه .
بناکتی، فخرا لدین ابوسلیمان داود(1348). روضه اولی الباب فی ا لتواریخ الاکابر و الانساب(تاریخ بناکتی). به کوشش جعفر شعار. تهران: انجمن آثارملی.
تاریخ سیستان، مؤلف گمنام(1366). به تصحیح ملک الشعرای بهار. تهران : پدیدۀ خاور.
جوزجانی، منهاج الدین بن سراج الدین ابوعمرعثمان(1363). طبقات ناصری. به تصحیح عبالحی حبیبی. تهران : نشر دنیای کتاب .
حسینی منشی، محمد میرک بن مسعود(1385). ریاض الفردوس خانی. به تصحیح ایرج افشار و فرشته صرافان. تهران : بنیاد موقوفه دکتر افشار .
حکیم زجاجی (1383). همایون نامه. به تصحیح علی پیرنیا. تهران: نشر آثار.
خنجی، فضل الله بن روزبهان (1362). سلوک الملوک. تصحیح و مقدمۀ محمد علی موحد. تهران: خوارزمی.
خواندمیر، غیاث الدین بین همام الدین(1380). حبیب السیر. ج2. تهران: نشر خیام .
--------- (1372). مآثرالملوک. تصحیح میرهاشم محدث. تهران: نشر رسا .
رازی، حسین(1374) . «مشروعیت. دین و ناسیونالیسم در خاورمیانه». ترجمه سعید حجاریان. ماهنامۀ فرهنگ و توسعه . شماره 18. خرداد وتیر 74 .
راوندی، مرتضی(1382). تاریخ اجتماعی ایران. ج2. تهران: نشر نگاه .
زارع، عباس(1380). مبانی مشروعیت در جمهوری اسلامی ایران 1357-1375، تهران. مؤسسۀ فرهنگ و دانش.
زرین کوب، عبدالحسین(1388). تاریخ مردم ایران. ج2. تهران: امیرکبیر.
--------- (1373). ارزش میراث صوفیه. تهران: امیر کبیر.
--------- (1363). تاریخ ایران بعد از اسلام. تهران: امیرکبیر.
سیستانی، ملک شاه حسین بن ملک غیاث الدین محمد بن شاه محمود، (1383). احیاء الملوک«تاریخ سیستان تا عصر صفوی». تصحیح منوچهر ستوده. تهران: علمی و فرهنگی .
شبانکاره‌ای، محمد بن علی بن محمد(1381). مجمع الانساب. ج2. تصحیح میرهاشم محدث. تهران: امیرکبیر .
شجاعی زند، علیرضا (1376). مشروعیت دینی دولت و اقتدار سیاسی دین. تهران: نشر تبیان .
صبوری، ناصح و ظهیر(1386). شجره الملوک«تاریخ منظوم سیستان» به تصحیح منصور صفت گل، تهران، نشر میراث مکتوب.
صفا، ذبیح الله (1378). تاریخ ادبیات ایران. ج1 . تهران: نشر فردوس.
طبری، محمد بن جریر(1375). تاریخ طبری(الرسل و الملوک). ترجمه ابوالقاسم پاینده. تهران: اساطیر.
عالم، عبدالرحمن (1387). بنیادهای علم سیاست. تهران : نشر نی.
عوفی، محمد (1352). جوامع الحکایات. به کوشش بانو مصفا«کریمی». تهران: بنیاد فرهنگ ایران.
فرای، ریچارد (1363). تاریخ کمبریج «تاریخ ایران از ورود اسلام تا سلاجقه». ج4. ترجمه حسن انوشه.تهران: امیرکبیر.
فیرحی، داوود(1383). قدرت، دانش و مشروعیت در اسلام. تهران: نشر نی .
کاسیرر، ارنست(بی تا). افسانۀ دولت. ترجمۀ نجف دریابندری. تهران : خوارزمی .
کرمر،جوئل(1375). احیای فرهنگی در عهد آل بویه. ترجمۀ سعید حنایی کاشانی. تهران: نشر دانشگاهی .
کواکبیان، مصطفی(1378). مبانی مشروعیت در نظام ولایت فقیه.تهران: موسسه چاپ و نشر عروج.
کوربن، هانری (1363) . آیین جوانمردی. ترجمۀ احسان نراقی. تهران: نشر نو .
کوهن، کلود(1363). تاریخ کمبریج «تاریخ ایران از ورود اسلام تا سلاجقه». ج4. ترجمه حسن انوشه. تهران: امیرکبیر.
گردیزی، ابی سعید عبالحی بن ضحاک بن محمود(1363). تاریخ گردیزی. به تصحیح عبدالحی حبیبی . تهران : دنیای کتاب .
ماوردی،ابوالحسن(1422).الاحکامالسلطانیه، بیروت: دارالفکر.
مرادی غیاث آبادی، رضا(1387). کتیبه‌های هخامنشی. شیراز: نوید شیراز .
مرعشی،ظهیرالدین بن نصیرالدین(1345). تاریخ طبرستان و رویان ومازندران. تصحیح محمد حسین تسبیحی. تهران: موسسه مطبوعاتی شرق.
مستوفی ،حمدالله(1364).تاریخ گزیده. تصحیح عبدالحسین نوایی. تهران: امیر کبیر.
---------( 1380). ظفرنامه.تصحیح مهدی مداینی و دیگران، تهران، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
نرشخی، ابی بکر محمد بن جعفر(1363). تاریخ بخارا. تصحیح مدرس رضوی. تهران:توس .
نظام الملک طوسی، ابوعلی حسن(1371). سیاستنامه. به کوشش دکتر جعفر شعار. تهران: شرکت سهامی کتاب های جیبی .
وبر، ماکس(1374). اقتصاد و جامعه. ترجمۀ عباس منوچهری و دیگران. تهران: مولی.
وینسنت،اندرو(1371). نظریه های دولت.ترجمه حسین بشیریه.نشر نی.تهران: 1376.
یعقوبی، ابن واضح(1343). البلدان. ترجمۀ محمد ابراهیم آیتی. تهران.
)