ORIGINAL_ARTICLE
پارس، کانون اصلی پایداری و پشتوانة تداوم اندیشة سیاسی ایرانشهری در دورة اسلامی
با فروپاشی شاهنشاهی ساسانی، بسیاری از مبانی نظری اندیشة سیاسی ایرانشهری با چالش جدی مواجه شد. نظام فکری اعراب مهاجم به هیچروی با سنتهای سیاسی و آداب ملکداری ساسانیان سازگاری نداشت. پیشینة قومی و قبیلهای و اینک آموزههای اسلامی، فرهنگ سیاسی اعراب را از خصایصی برخوردار میکرد که آنان را از پذیرش مفاهیم سیاسی ایرانیان دور میساخت. اما فتح ایران به دست اعراب و از میان رفتن وحدت سیاسی و سازمان دولتی ساسانیان به معنی نابود شدن اندیشة قوامیافته و منسجم ایرانیان در حوزة سیاست و ملکداری نبود؛ بلکه این نظام فکری از طریق مبادی فرهنگی و با تلاش بخشهای مختلف مردم در جریان بود. در این میان ایالت پارس به جهت نقشی که در تبیین و بازتولید مفاهیم و مبانی نظری اندیشة سیاسی ایرانشهری ایفا نمود، اهمیتی بسزا دارد و این به دلیل موقعیتی بود که سرزمین مذکور در تاریخ و خاطرة جمعی ایرانیان داشت. یافتههای این پژوهش نشان میدهند که ماندگاری آیین زرتشت، روحانیت زرتشتی، اشراف و خاندانهای بزرگ پارسی در این بخش از ایرانزمین، موقعیت ممتازی را برای پویایی و بازآفرینی اندیشة ایرانی بدان بخشید. روش پژوهش در این تحقیق به صورت توصیفی ـ تحلیلی و مبتنی بر مطالعات کتابخانهای است.
https://localhistories.journals.pnu.ac.ir/article_5040_e95d23797875bb61074e1c63450075a8.pdf
2018-03-21
11
24
ایرانشهر
پارس
ساسانیان
اندیشة سیاسی
محمودرضا
کوه کن
1
استادیار تاریخ ایران دورة اسلامی، دانشگاه پیام نور اصفهان
LEAD_AUTHOR
اوستا (1387). گزارش و پژوهش جلیل دوستخواه. چاپ دوازدهم. تهران: مروارید.
1
ابن اسفندیار، بهاءالدین محمد بن حسن (بیتا). تصحیح عباس اقبال. بیجا: بینا.
2
ابنجوزی، ابیالفرج عبدالرحمن بن علی بن محمد (1412). المنتظم فی تاریخ الامم و الملوک. دراسه و تحقیق محمد عبدالقادر عطا و مصطفی عبدالقادر عطا. بیروت: دارالکتب العلمیه.
3
ابنحوقل (1366). صورةالارض. ترجمة جعفر شعار. چاپ دوم. تهران: امیر کبیر.
4
ابنمقفع، عبدالله (1344). الادب الوجیز للولد الصغیر. ترجمة خواجه نصیرالدین طوسی. به اهتمام غلامحسین آهنی. اصفهان: تأیید.
5
ابیحیان توحیدی (1425ق). الامتاع والمؤانسه. هیثم خلیفه الطعیمی. بیروت: المکتبه العضریه.
6
اصطخری، ابواسحاق ابراهیم (1373). ممالک و مسالک. ترجمة محمد بن عبدالله تستری. به کوشش ایرج افشار. تهران: بنیاد موقوفات محمود افشار.
7
اصفهانی، حمزه بن حسن (1367). تاریخ پیامبران و شاهان. ترجمة جعفر شعار.چاپ دوم. تهران: امیرکبیر.
8
متنبی، ابوالطیب احمد بن حسین (1417). دیوان المتنبی. بیروت: مؤسسه الاعلمی للمطبوعات.
9
اینوسترانتسف، کنستانتین (1351). تحقیقاتی دربارة ساسانیان. ترجمة کاظم کاظمزاده. تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
10
بروسیوس، ماریا (1389). ایرانیان باستان. ترجمة مانی صالحی علامه. تهران: ثالث.
11
بیرونی، ابوریحان (1363). آثارالباقیه. ترجمة اکبر داناسرشت.چاپ سوم. تهران: امیر کبیر.
12
تفضلی، احمد (1378). تاریخ ادبیات ایران پیش از اسلام. به کوشش ژاله آموزگار.چاپ سوم. تهران: سخن.
13
حدود العالم من المشرق الی المغرب (1340). به کوشش منوچهر ستوده. تهران: دانشگاه تهران.
14
حسینی، صدرالدین ابوالحسن علی بن ناصر بن علی (1380). زبدةالتواریخ: اخبار امراء و پادشاهان سلجوقی. ترجمة رمضان علی روح الهی. تهران: انتشارات ایل شاهسون بغدادی.
15
دریایی، تورج (1391). ناگفتههای امپراتوری ساسانیان. ترجمة آهنگ حقانی و محمود فاضلی بیرجندی. تهران: کتاب پارسه.
16
دینوری، احمد بن داود (1381). اخبار الطوال. ترجمة محمود مهدوی دامغانی.چاپ پنجم. تهران: نشر نی.
17
زرینکوب، عبدالحسین (1373). تاریخ مردم ایران از پایان ساسانیان تا پایان آل بویه. چاپ چهارم. تهران: امیرکبیر.
18
سامی، علی (بیتا). «یاد بود دیدار پادشاهان از تچر کاخ داریوش بزرگ در تخت جمشید». مجله هنر و مردم. شماره 148.
19
سودآور، ابوالعلا (1384). فره ایزدی در آیین پادشاهی ایران باستان. تهران: نشر نی.
20
شاهحسینی، ناصرالدین (1372). سیر فرهنگ ایرانی. بیجا: دانشگاه بینالمللی امام خمینی.
21
صابی، ابوالحسن هلال بن محسن (1346). رسوم دارالخلافه. تصحیح میخائیل عواد. ترجمة محمدرضا شفیعی کدکنی. تهران: بنیاد فرهنگ ایران.
22
طبری، محمدبن جریر (1362). تاریخ طبری یا تاریخ الرسل والملوک. ترجمة ابوالقاسم پاینده. تهران: اساطیر.
23
فرای، ریچارد نلسون (1363). عصر زرین فرهنگ ایران. ترجمة مسعود رجبنیا. چاپ دوم. تهران: سروش.
24
فردوسی، ابوالقاسم (1374). شاهنامه. تصحیح ژول مول. دیباچه جهانگیر افکاری. چاپ ششم. تهران: علمی و فرهنگی.
25
فقیهی، علی اصغر (1378). تاریخ آل بویه. تهران: سمت.
26
فقیهی، علی اصغر (1347). شاهنشاهی عضدالدوله. تهران: مطبوعاتی اسماعیلیان.
27
کارنامه اردشیر بابکان (1369). به اهتمام محمدجواد مشکور. تهران: نشر مرکز.
28
کرمر، جوئل ل (1375). احیای فرهنگی در عهد آل بویه. ترجمة محمدسعید حنایی کاشانی. تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
29
کرون، پاتریشیا (1389). تاریخ اندیشة سیاسی در اسلام. ترجمة مسعود جعفری. تهران: سخن.
30
کریستنسن، آرتور امانوئل (1374). وضع ملت و دولت و دربار در دورة شاهنشاهی ساسانیان. ترجمة مجتبی مینوی. چاپ دوم. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
31
کریستنسن، آرتور امانوئل (1374). ایران در زمان ساسانیان. ترجمة رشید یاسمی. چاپ نهم. تهران: دنیای کتاب.
32
لمبتون، آن. کی. اس (1372). تداوم و تحول در تاریخ میانة ایران. ترجمة یعقوب آژند. تهران: نشر نی.
33
لمبتون، آن. کی. اس (1389). دولت و حکومت در اسلام. ترجمة محمدمهدی فقیهی. چاپ چهارم. تهران: شفیعی.
34
لوکونین، ولادیمیر گریگورویچ (1372). تمدن ایران ساسانی. ترجمة عنایتالله رضا. چاپ سوم. تهران: علمی و فرهنگی.
35
متحده، روی پرویز (1388). اوضاع اجتماعی در دورة آل بویه. ترجمة مرتضی مصباحی و علی یحیایی. مشهد: خانة آبی.
36
محمدی، محمد (1374). فرهنگ ایرانی. چاپ سوم. تهران: توس.
37
محمود بن عثمان (1333). فردوس المرشدیه فی اسرار الصمدیه. بهکوشش ایرج افشار. تهران: کتابخانة دانش.
38
مسعودی، ابوالحسن علی بن حسین (1365). مروج الذهب و معادن الجوهر. ترجمة ابوالقاسم پاینده. تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
39
مسکویه رازی، ابوعلی (1376). تجارب الامم. ترجمة علینقی منزوی. تهران: توس.
40
مقدسی، ابوعبدالله محمد بن احمد (1361). احسن التقاسیم. ترجمة علینقی منزوی. تهران: شرکت مؤلفان و مترجمان ایران.
41
نامه تنسر به گشنسب (1354). تصحیح مجتبی مینوی. چاپ دوم. تهران: خوارزمی.
42
هینتس، والتر (1385). یافتههای تازه از ایران باستان. ترجمة پرویز رجبی. تهران: ققنوس.
43
Gnoli, Gerrardo (1989). The Idea Of Iran:An Essay On It sOrigin. Rome.
44
ORIGINAL_ARTICLE
کانون های زردشتی فارس و سرانجام آنها در آغاز سدة پنجم هجری
فارس هم به سبب پیشینه آن وهم به عنوان خاستگاه ساسانیان مهمترین بخش از سرزمین ایران بود که سدهها پس از فروپاشی پادشاهی ساسانی رهبری جامعه زردشتیان ایران را در دست داشت. شواهد تاریخی و اسناد و مدارک درون جامعة زردشتی نشان میدهند که تا اوایل سده پنجم هجری، کانونهای زردشتی فارس از رونق و شکوه لازم برخوردار بودند و حکومت اسلامی نیز وجود آنها را به رسمیت شناخته بود. اما ناگهان از سدة پنجم هجری به بعد حضور تاریخیشان در فارس کمرنگ میشود، به گونهای که تا روزگار ما هیچ گزارش و سند موثقی، چه درون و چه بیرون از جامعة زردشتیان، مبنی بر حضور مؤثرشان در سرزمین یادشده وجود ندارد. آنچه در این گفتار بررسی شده است، بیان وضعیت زردشتیان فارس تا آغاز سده پنجم هجری و پژوهش در چگونگی رویاروییشان با دین اسلام است. همچنین، تلاش شده تا پاسخی منطقی برای سرانجام کار کانونهای زردشتی سرزمین یادشده فراهم گردد، پاسخی که بنابر دلایل مختلف، دامنههای شیرکوه در یزد را گزینه محتمل برای مهاجرت تشکیلات زردشتی منطقة فارس پیشنهاد میکند.
https://localhistories.journals.pnu.ac.ir/article_5041_84c1ab885bd9243b8d9f1f30e04c7369.pdf
2018-03-21
25
46
زردشتیان
زردشتیان فارس
صوفیه فارس
فارس
یزد
حمیدرضا
دالوند
dalvandahura@gmail.com
1
استادیار پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی
LEAD_AUTHOR
آموزگار، ژاله (1386). زبان، فرهنگ، اسطوره. تهران: معین.
1
ابناثیر (1383). تاریخ کامل. ج12. ترجمة حمیدرضا آژیر. تهران: اساطیر.
2
ابناثیر (1966م). الکامل فی التاریخ. ج8. چاپ کارل یوهانس. بیروت: دارصادر.
3
ابنبطوطه (1361). سفرنامه ابنبطوطه. ترجمة محمدعلی موحد. تهران: علمی و فرهنگی.
4
ابنبلخی (1343). فارسنامه. بهکوشش علینقی بهروزی. شیراز: اتحادیه مطبوعات فارس.
5
ابنحوقل (1345). صورةالارض. ترجمة جعفر شعار. تهران: بنیاد فرهنگ ایران.
6
ابنخرداذبه (1889م). المسالک و الممالک. چاپ دخویه. لیدن: بریل.
7
ابنفقیه همدانی (1885). مختصر کتاب البلدان. چاپ دخویه. لیدن: بریل.
8
اصطخری، ابواسحق ابراهیم (1340). مسالک و ممالک. بهکوشش ایرج افشار. تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
9
الاصطخری، ابواسحق ابراهیم (1967م). کتاب مسالک و الممالک. چاپ دخویه. لیدن: بریل.
10
باربارو، جوزافا (1349). سفرنامههای ونیزیان در ایران. ترجمة منوچهر امیری. تهران : خوارزمی.
11
بررسی دستنویس م. او 29: داستان گرشاسب. تهمورس و جمشید گلشاه و متنهای دیگر (1378). آوانویسی و ترجمه از متن پهلوی کتایون مزداپور. تهران: آگاه.
12
بلاذری، احمد بن یحیی (1367). فتوح البلدان. ترجمة محمد توکل. تهران: نقره.
13
بهار، مهرداد (1376). پژوهشی در اساطیر ایران. بهکوشش کتایون مزداپور. تهران: آگه
14
تفضلی، احمد (1376). تاریخ ادبیات ایران پیش از اسلام. بهکوشش ژاله آموزگار. تهران: سخن.
15
جعفری، جعفر بن محمد (1338). تاریخ یزد. بهکوشش ایرج افشار. تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
16
جکسن، ویلیام (1352). سفرنامه؛ ایران در گذشته و حال. ترجمة منوچهر امیری و فریدون بدرهای. تهران: خوارزمی.
17
جلالی نائینی، محمدرضا (1384). ثنویان در عهد باستان. تهران: طهوری.
18
جنید شیرازی (1328). شدالازار فی حط الاوزار عن زوار المزار. تصحیح علامه محمد قزوینی و عباس اقبال. تهران: چاپخانة مجلس.
19
جیهانی (1368). اشکال العالم. ترجمة عبدالسلام کاتب. با مقدمه و تعلیقات فیروز منصوری. تهران: شرکت به نشر.
20
حدود العالم من المشرق الی المغرب (1342). با مقدمه و حواشی و تعلیقات مینورسکی. ترجمة میرحسین شاه. کابل: دانشگاه کابل.
21
حمدالله مستوفی (1336). نزهةالقلوب. بهکوشش محمد دبیرسیاقی. تهران: طهوری.
22
حمزه اصفهانی (1346). تاریخ پیامبران و شاهان. ترجمة جعفر شعار. تهران: بنیاد فرهنگ.
23
حمزه اصفهانی (1967م). التنبیه علی حدوث التصحیف. تحقیق شیخ محمد حسن آلیاسین. بغداد: النهضه.
24
دادستان دینیک (2535). ویراستة تهمورس دینشاه جی انکلساریا. بهکوشش ماهیار نوابی و محمود طاووسی. شیراز: مؤسسة آسیایی دانشگاه پهلوی شیراز.
25
دالوند، حمیدرضا (1392). "میراث فرقة آذر کیوان". رنج و گنج ارجنامة دکتر زهره زرشناس. بهکوشش ویدا نداف، فرزانه گشتاسب و محمد شکری فومشی. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
26
دریایی، تورج (1383). سقوط ساسانیان. ترجمة منصوره اتحادیه و فرحناز امیرخانی حسینکلو. تهران: نشر تاریخ.
27
رضایی باغبیدی، حسن روایت آذرفرنبغ فرخزادان.
28
روایت آذرفرنبغ فرخزادان (1384). ترجمة حسن رضایی باغبیدی. تهران: مرکز دایرةالمعارف بزرگ اسلامی.
29
زرکوب شیرازی، ابوالعباس (1350). شیرازنامه. بهکوشش اسماعیل واعظ جوادی. تهران: بنیاد فرهنگ.
30
زرینکوب، عبدالحسین (1379). جستجو در تصوف ایران. تهران: امیرکبیر.
31
زند بهمن یسن (1370)، گزارش محمدتقی راشدمحصل، تهران: مؤسسة مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
32
شهرستانی، محمد بن عبدالکریم (1335). الملل و النحل. ترجمة افضلالدین صدر ترکه اصفهانی. تصحیح محمدرضا جلالی نائینی. تهران: چاپخانة تابان.
33
کاتب، احمد بن حسین (1375). تاریخ جدید یزد. بهکوشش ایرج افشار. تهران: امیر کبیر.
34
گدار، آندره و دیگران (1365). آثار ایران. ترجمة ابوالحسن سروقدم. مشهد: آستان قدس.
35
گزیدههای زادسپرم (1366). ترجمة محمدتقی راشدمحصل. تهران: مؤسسة مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
36
ماتیگان گجستگ ابالیش (1375). برگردان ابراهیم میرزای ناظر. تهران: هیرمند.
37
محمدی ملایری، محمد (1375). تاریخ و فرهنگ ایران در دوران انتقال از عصر ساسانی به عصر اسلامی. ج4. تهران: یزدان.
38
محمود عثمان (1943م). فردوس المرشدیه فی اسرار الصمدیه. تصحیح فریتز مایر. استامبول: مطبعة معارف.
39
مخلصی، محمدعلی (1383). «بررسی و پژوهشی در دو کتیبة عضدالدوله در تخت جمشید». اثر. ش36 و 37، ص92-102.
40
مسعودی، ابیالحسن علی بن الحسین (1344)، مروج الذهب و معادن الجواهر. ترجمة ابوالقاسم پاینده. تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
41
مسعودی، ابیالحسن علی بن الحسین (1349). التنبیه و الاشراف. ترجمة ابوالقاسم پاینده. تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
42
مقدسی، ابوعبدالله محمد بن احمد (1361). احسن التقاسیم فی معرفةالاقالیم. ترجمة علینقی منزوی. تهران: شرکت مؤلفان و مترجمان ایران.
43
ناصرخسرو (1335). سفرنامه. بهکوشش محمد دبیرسیاقی. تهران: زوار.
44
نصرالهزاده، سیروس (1385). کتیبههای پهلوی کازرون. تهران: کازرونیه.
45
هفت کشور یا صورالاقالیم (1353). تصحیح منوچهر ستوده. تهران: بنیاد فرهنگ ایران.
46
Dādestān ī Dēnīg (1998). ed. Mahmoud Jaafari dehaghi. Paris.
47
Kargar, Dariush (2009). Ardāy – VirāfNāma. Iranian coneptions of the other world. Uppsala.
48
Nāmakīhā ī Mānūshchīhar (1912). ed. B.N. Dhabhar. Bombay.
49
Rahman, M. M. (1967). Catalogue of Persian printed books in library of the Asiatic Socity. Calcutta.
50
Rivāyat-i Hēmīt-i Ašawahištan (1980). ed. Nezhat Safa-Isfehani. Harvard: Harvard University.
51
Schwarz, Paul (1969). Iran im mittelalternach den arabischen geographen. Hildesheim: Olms.
52
The Zoroastrian centers of Fars and theirs destination at the beginning of the fifth century AD.
53
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی ریشه های شکل گیری روایتی عامیانه دربارة کشف مرقد شاهچراغ در شیراز
مرقد احمد بن موسی الکاظم (ع) مشهور به شاهچراغ، در سدههای اخیر یکی از مراکز و عوامل اصلی تحولهای فرهنگی در شیراز بوده و به دلیل قرار داشتن در بافت قدیمی شهر، در ادبیات مجاورانِ این مرقد نیز حضور و نمودی چشمگیر داشته است. یکی از داستانهای مشهور در تاریخ عامة شیراز، روایتی است که زمان کشف و ساخته شدن مرقد این امامزاده را به عصر عضدالدولة دیلمی نسبت میدهد؛ با اینحال در پژوهشهای عمدتاً تاریخی موجود، به نقد اصالت این داستان بسنده شده و ریشهها و زمینههای شکلگیری آن در تاریخ عامة شیراز، تحلیل و معرفی نشده است. در این مقاله، به روش تحلیل محتوا، ضمن بررسی سیر تطور روایتهای کتبی و شفاهی موجود دربارة زمان و چگونگی کشف مرقد، عوامل مؤثر در شکل گرفتن این داستان و ریشههای احتمالی آن در روایت تاریخی که زمان کشف مرقد را عصر اتابکان دانسته، مشخص شده است. نتایج نشان میدهد، خلاف نظر پژوهشگران تاریخ شیراز، برخی از ارکان اصلی روایت شفاهی رایج در ادب عامة شیراز، ریشه در مستندات تاریخی و عرفانی این شهر دارد. همچنین، نوع معماری مرقد، آمیختگی داستان کشف مدفن شاهچراغ با روایتهای موجود دربارة دیگر امامزادگان مدفون در شیراز و نقش اقطاب ذهبیه در ادارة امور جاری آستان، از دیگر عواملی است که در بسط و رواج این داستان در ادبیات و تاریخ عامة شیراز مؤثر بوده است.
https://localhistories.journals.pnu.ac.ir/article_5042_7289eb3c2991e02baec91b5cff923966.pdf
2018-03-21
47
62
احمد بن موسی (ع)
شاهچراغ
تاریخ عامة شیراز
ذهبیه
عضدالدوله
محمد
مرادی
momoradi@shirazu.ac.ir
1
استادیار بخش زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شیراز
LEAD_AUTHOR
ابن بطوطه (1337). سفرنامه (رحله). ترجمة محمدعلی موحد. تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
1
ابن بلخی (1374). فارسنامه. بر اساس تصحیح لسترنج و نیکلسن. توضیح منصور رستگار فسایی. شیراز: بنیاد فارسشناسی.
2
استرابادی، میرزا مهدیخان (1341). جهانگشای نادری. به اهتمام سید عبدالله انوار. تهران: بهمن.
3
اهلی شیرازی (1344). کلیات اشعار. تصحیح حامد ربانی. تهران: سنایی.
4
اصطخری، ابواسحاق ابراهیم (1340). مسالک و ممالک. به اهتمام ایرج افشار. تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
5
افسر، کرامتالله (1374). تاریخ بافت قدیمی شیراز. چاپ دوم. تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی و قطره.
6
بحرانی، یوسف (بیتا). لؤلؤه البحرین. بهکوشش محمدصادق بحرالعلوم. قم: آل البیت.
7
بهروزی، علینقی (1352). معجزة شاهچراغ. مجلة یغما. شمارة 3030. ص 557- 558.
8
بیضاوی، عبدالله بن عمر (بیتا). نظامالتواریخ. تصحیح بهمن میرزا کریمی. تهران: علمی.
9
پرویزی، شمسالدین (1344). رسالة نوریه. در تعریف سلسلة جلیلة ذهبیه. بیجا: رضایی.
10
تاورنیه، ژان باتیست (1336). سفرنامۀ تاورنیه. ترجمۀ ابوتراب نوری. با تجدید نظر کلی و تصحیح حمید شیرانی. تهران: سنایی و کتابفروشی تایید أصفهان.
11
جزائری، نعمتالله (بیتا). الانوارالنعمانیه. با تحشیه و تعلیق محمدعلی قاضی طباطبایی. تبریز: شرکت چاپ.
12
جنید شیرازی، معینالدین ابوالقاسم (1328). شدالازار فی حط الاوزار عن زوار المزار. تصحیح محمد قزوینی و عباس اقبال. تهران: مجلس.
13
جنید شیرازی، عیسی (1364). تذکرة هزار مزار. ترجمة شدالازار. به تصحیح نورانی وصال. شیراز: کتابخانة احمدی.
14
حدائق، غیاثالدین (1342). عضدالدوله دیلمی و آشکار شدن مزار شریف احمدبن موسیالکاظم علیهالسلام شاهچراغ، پایاننامه. زیر نظر خوب نظر. شیراز: دانشگاه شیراز.
15
حمدالله مستوفی قزوینی (1339). تاریخ گزیده. تهران: امیرکبیر.
16
حمدالله مستوفی قزوینی (1317). نزهة القلوب، المقاله الثالثه.، به تصحیح گای لیسترنج. تهران: ارمغان.
17
خاوری، اسدالله (1362). ذهبیه. تصوف علمی ـ آثار ادبی. تهران: دانشگاه تهران.
18
دیلمی، ابوالحسن (1363). سیرت الشیخ الکبیر ابوعبدالله ابن الخفیف الشیرازی. ترجمة رکنالدین یحیی بن جنید شیرازی، تصحیح ا. شیمل- طاری. تهران: بابک.
19
راستی، هاجر (1390). علل و آثار هجرت حضرت احمدبن موسی شاهچراغ (ع) به شیراز. به راهنمایی پوراحمدی. شیراز: دانشگاه شیراز.
20
رستگار، محمدحسین (1384). حکایت مهر. شیراز: ادیب مصطفوی.
21
روضاتی، سیدمحمدعلی (1335). جامعالانساب، خاندانهای سادات موسیو. اصفهان: جاوید.
22
زرکوب شیرازی، احمدبن شهابالدین ابیالخیر (1350). شیرازنامه. به کوشش اسماعیل واعظ جوادی. تهران: بنیاد فرهنگ ایران.
23
زنجانی، موسی (1394). الجامع فی الرجال. قم: پیروز.
24
سامی، علی (1347). شیراز. شیراز: چاپخانة احمدی.
25
سعدی، مصلح بن عبدالله (1385). غزلهای سعدی. تصحیح غلامحسین یوسفی. تهران: سخن.
26
شاهداعی شیرازی (1339). کلیات. بخش دوم، به کوشش محمد دبیرسیاقی. تهران: کانون معرفت.
27
شیخ مفید (1364). الارشاد. به تصحیح محمدباقر بهبودی و ترجمه و شرح شیخ محمدباقر ساعدی خراسانی. تهران: اسلامیه.
28
عرفانمنش، جلیل (1391). چلچراغ شیراز، تحلیلی از قیام احمد بن موسی و برادران امام رضا علیهم السلام. چاپ سوم. مشهد: بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی.
29
فسایی، حاج میرزا حسن (1367). فارسنامة ناصری، تصحیح منصور رستگار فسایی. تهران: امیرکبیر.
30
فقیری، ابوالقاسم (1387). «جایگاه حضرت احمد بن موسی (ع) شاهچراغ در فرهنگ مردم. مجلة فرهنگ مردم، شمارههای 27 و 28، صفحات 143-149.
31
کلانتری، علیاکبر (1390). آفتاب شیراز، پژوهشی نو و جامع پیرامون شخصیت و مدفن حضرت احمد بن موسی (ع) معروف به شاهچراغ. شیراز: دانشگاه شیراز.
32
مجلسی، محمدباقر (1404). بحارالانوار. بیروت: الوفاء.
33
مرادی، مرضیه و مرادی، معصومه (1393). کتیبههای فیروزهای. شیراز: رخشید.
34
ملکالکتاب شیرازی، آقا میرزا صاحب (1335 ق). بحرالانساب موسوم به ریاض الانساب و مجمع الالقاب. بمبئی: بینا.
35
منصور حافظ (1378). دیوان. به کوشش سید احمد بهشتی. تهران: روزنه.
36
موسوی نامی، میرزا محمدصادق (1317). تاریخ گیتیگشا، در تاریخ خاندان زند. تصحیح سعید نفیسی. تهران: اقبال.
37
نیری، محمدیوسف (1383). دو رساله در حالات و کرامات حضرت شاهچراغ (ع). چاپ دوم. شیراز: دانشگاه شیراز.
38
ORIGINAL_ARTICLE
زمینهها و عوامل مؤثر بر منازعات شیعیان و سنیان بغداد در عصر حاکمیت آلبویه
بغداد، دارالخلافة عباسیان که شماری از فرقهها و نحلهها را در خود جای داده بود، در سدة چهارم هجری که آلبویه بر آن سلطه یافت، صحنه نزاع و کشمکش میان شیعیان و سنیان گردید. این مجادلات، از عرصهها و مراکز فرهنگی آغاز و به تدریج، به صحنههای اجتماعی کشیده شد و آرامش مدنی را بر هم زد. درست است که بیشتر فرقههای اسلامی در طول تاریخ با یکدیگر اختلاف نظر داشتهاند؛ اما در این مقطع تاریخی، اختلافها و منازعات شیعه و سنی نمود عملی بیشتری یافت و کمتر سالی بدون درگیری آنها سپری میشد. این پژوهش با تکیه بر روش کیفی و رویکرد توصیفی ـ تحلیلی، میکوشد تا با شناسایی زمینهها و عواملی که در تکوین، تشدید و کاهش منازعات میان شیعیان و سنیان در این مقطع زمانی ایفای نقش مینمودند، به تبیین آنها بپردازد
https://localhistories.journals.pnu.ac.ir/article_5043_1d8e3f1c8e045483366c859a7e1c1b68.pdf
2018-03-21
63
78
بغداد
شیعیان
سنیان
منازعات فرقهای
تعصبات مذهبی
ضعف خلفا
زهرا
جهان
z.jahan2010@chmail.ir
1
دانشجوی دکترای تاریخ، دانشگاه فردوسی مشهد
LEAD_AUTHOR
علی
ناظمیان فرد
movarrekh@gmail.com
2
دانشیار گروه تاریخ، دانشگاه فردوسی مشهد
AUTHOR
ابن ابییعلی، محمد ابوالحسن (بیتا). اعتقادالامام البجل ابن حنبل. تحقیق محمدحامدالفتی. بیروت: دارالمعرفه.
1
ابناثیر، عزالدینعلی (1350). کامل. ترجمه عباس خلیلی. جلد 14 (جلد 15 و 16: 1351). تهران: شرکت سهامی چاپ و انتشارات کتب ایران.
2
ابنجوزی، یوسفبنقزغلی (1418).تذکرهالخواص. قم: منشورات شریف الرضی.
3
ابنجوزی، محمدبنعلی (1358). المنتظم. جلد7 (جلد 8: 1359). حیدرآباد دکن: دائرةالمعارف العثمانیه.
4
ابنخلدون، عبدالرحمن بن محمد (1364). العبر. جلد2. ترجمه عبدالمحمدآیتی. تهران: مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
5
اصطخری، ابواسحقابراهیم (1340). مسالکوممالک. به کوشش ایرج افشار. تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
6
ابنکثیر، ابوالفداء (1977). البدایهوالنهایه. جزءالحادیعشر. بیروت: مکتبالمعارف.
7
بارانی، محمدرضا و محمدعلی چلونگر (1388). «همگرایی و واگرایی در اندیشه سیاسی امامیه و حنابله در بغداد دوره آلبویه» در ادیان و عرفان: شیعهشناسی. سال هفتم. شماره 26. صص 183-232.
8
بلاذری، احمدبنیحیی (1364). فتوحالبلدان. ترجمه آذرتاش آذرنوش. تهران: سروش.
9
بیرونی، ابوریحان (1352). آثارالباقیه. ترجمه اکبر دانا سرشت. تهران: ابنسینا.
10
ترکمنیآذر، پروین (1384). دیلمیان در گستره تاریخ ایران. تهران: سمت.
11
تنوخی، قاضی ابوعلی (1391). نشوار المحاضره و اخبار المذاکره. بیروت: دارصادر.
12
جیهانی، ابوالقاسمبناحمد (1368). اشکالالعالم. ترجمه علی کاتب. تهران: بهنشر.
13
خطیب بغدادی، ابوبکر احمدبنعلی (1391). تاریخ بغداد. بیروت: دارالکتبالعربی.
14
ذهبی، شمسالدین محمد (1414). تاریخ الاسلام. تحقیق عمر عبدالسلام تدمری. الطبعه الثانیه. بیروت: دارالکتاب العربی.
15
سیدمرتضی، علیبن حسین (1405). رسائلالمرتضی. قم: سیدالشهداء.
16
شهرستانی، محمدبنعبدالکریم (1404). المللوالنحل. جلد 2. بیروت: دارالمعرفه.
17
شوشتری، قاضینورالله (1354). مجالسالمومنین. جلد2. تهران: کتابفروشی اسلامیه.
18
صابی، ابیالحسنالهلالبن محسن (1958). الوزراء. تحقیق عبدالشاراحمدفراج. دارالاحیاالکتبالعربیه.
19
قزوینی، زکریابنمحمد (1373). آثارالبلاد. ترجمه جهانگیر قائممقامی. تصحیح میرهاشم محدث. تهران: امیرکبیر.
20
قمی، حسنبنمحمدحسن (1361). تاریخ قم. ترجمه حسن بن علی قمی. تصحیح جلالالدین تهرانی. تهران: توس.
21
کرمر، جوئل (1375). احیای فرهنگی در عهد آلبویه. ترجمه محمد سعید حنایی. تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
22
مجملالتواریخوالقصص (1318). تصحیح ملکالشعرا بهار. به کوشش محمد رمضانی. تهران: کلاله خاور.
23
محمود، محمداحمدعلی (1406). الحنابلهفیالبغداد. بیروت: مکتبالاسلامی.
24
مسکویه، ابوعلی (1376). تجاربالامم. ترجمه علینقی منزوی. جلد 6. تهران: انتشارات توس.
25
مقدسی، ابوعبدالله محمد بن احمد (1361). احسنالتقاسیم. ترجمه علینقی منزوی. جلد2. تهران: شرکت مؤلفان و مترجمان ایران.
26
موسوی، حسن (1381). زندگی سیاسی و فرهنگی شیعیان بغداد. قم: موسسه بوستان کتاب.
27
همدانی، محمد بنعبدالملک (1961). تکمله تاریخ طبری. الجزء الاول. بیروت: المطبعه الکاثولیکیه.
28
یاقوت حموی، شهابالدین (1965) معجمالبلدان. تهران: اسدی.
29
یحیایی، علی (1377). روابط علمای شیعه و دولت آلبویه (پایاننامه کارشناسی ارشد). دانشگاه تربیت مدرس تهران.
30
یعقوبی، احمدبن ابییعقوب (1347). البلدان. ترجمه محمدابراهیم آیتی. تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
31
ORIGINAL_ARTICLE
تأثیر تجاری شدن کشاورزی بر نظام مالکیّت زمین در دورۀ قاجار (مطالعۀ موردی: مازندران)
رشد سرمایهداری در ایران و وابستگی به بازار جهانی در قرن نوزدهم سبب شد تا حوزههای مختلف اقتصادی و اجتماعی کشور در این دوره تا حدودی متأثر از تحولات غرب و نظام جهانی باشد. این وابستگی بخش کشاورزی را نیز دستخوش تغییر کرد و به رشد کشاورزی تجاری منجر شد. در این پژوهش تلاش شده تا با روش توصیفی ـ تحلیلی و با تکیه بر نظریۀ توسعۀ وابسته و بهرهگیری از اسناد آرشیوی، به این پرسش پاسخ داده شود که رشد کشاورزی تجاری چه تأثیری بر نظام مالکیّت زمین در مازندران داشته است؟ پس از بررسی و تحلیل دادهها و اسناد، این نتیجه حاصل شد که رشد کشاورزی تجاری در ایران قرن نوزدهم سبب اهمیت یافتن زمین و سودآوری زمینداری و زراعت فرآوردههای پولی شد. این مسئله موجب گرایش طبقات غیرزمیندار جامعه، اعم از تاجران و دولتمردان و حتی اتباع خارجی به تملّک زمین و کشاورزی گردید. این افراد با خریداری اراضی متعدد، به طبقۀ ملّاک جامعه پیوستند و زمینۀ گسترش مالکیت خصوصی و مناسبات اربابی را فراهم آوردند. نیاز روزافزون به زمینهای زراعی و تمایل به گسترش املاک شخصی، سبب شد تا عدهای به اجارۀ اراضی و حتی تصرف عدوانی زمینهای کشاورزان و خردهمالکان محلی اقدام نمایند که این امر ضمن گسترش طبقۀ زمیندار جدید در مازندران، به بیزمین شدن بسیاری از کشاورزان بومی انجامید.
https://localhistories.journals.pnu.ac.ir/article_5044_d8d389d9c35753eae35513adb84e57f8.pdf
2018-03-21
79
92
نظریة توسعة وابسته
کشاورزی تجاری
مالکیت زمین
مازندران
دورۀ قاجار
زهرا
نادی
nadi.zahra90@gmail.com
1
دانشجوی دکتری تاریخ ایران بعد از اسلام، دانشگاه بینالمللی امام خمینی قزوین
LEAD_AUTHOR
محسن
بهشتی سرشت
mbeheshtiseresht@yahoo.com
2
دانشیار گروه تاریخ، همکار پژوهشکده امام خمینی و انقلاب اسلامی
AUTHOR
ذکرالله
محمدی
zk.mohamadi@yahoo.com
3
دانشیار گروه تاریخ، دانشگاه الزهرا
AUTHOR
باقرعلی
عادلفر
badelfar@gmail.com
4
دانشیار گروه تاریخ دانشگاه بین المللی امام خمینی قزوین
AUTHOR
آزاد ارمکی، تقی (1380). اندیشۀ نوسازی در ایران. تهران: دانشگاه تهران.
1
ازکیا، مصطفی (1370). جامعهشناسی توسعه و توسعهنیافتگی روستایی ایران. تهران: اطلاعات.
2
اشرف، احمد (1352). مشخصات اقتصادی و اجتماعی نظامهای بهرهداری کشاورزی در ایران. تهران: سازمان برنامه و بودجه، مرکز آموزش و پژوهش در برنامهریزی منطقهای.
3
بدیع تبریزی، شمسالدین (1360). مناسبات ارضی در ایران معاصر. ترجمة غلامحسین متین. تهران: اخگر.
4
تحلیلی از شرایط جامعة روستایی در ایران. مؤلف ناشناس. بیجا: بینا. 1357.
5
ترکمان، محمد (1378). اسناد امیرمؤید سوادکوهی، از سال 1263 شمسی تا کودتای انگلیسی سوم اسفند 1299. تهران: نشر نی.
6
جمالزاده، محمدعلی (1384). گنج شایگان: تاریخ اقتصادی ایران. تهران: سخن.
7
حسنزاده، فرزان (1391). «تحول نظام حقوق مالکیت زمین در ایران (از دورة مشروطه تا سقوط پهلوی اوّل)». به راهنمایی حسن زندیه. پایاننامه کارشناسی ارشد گروه تاریخ ایران اسلامی. دانشگاه تهران.
8
خسروی، خسرو (1358). جامعه شناسی روستایی ایران. تهران: دانشگاه تهران.
9
رابینو، لوئی (1341). سفرنامه مازندران و استراباد. ترجمة غلامعلی وحید مازندرانی. تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
10
رواسانی، شاپور (1390). دولت و حکومت در ایران در دورۀ تسلط استعمار سرمایهداری: (شیوۀ تولید مستعمراتی – طبقۀ پیوسته به استعمار سرمایهداری). تهران: امیرکبیر.
11
سیف، احمد (1380). استبداد، مالکیت و انباشت سرمایه در ایران. تهران: رسانش.
12
سو، الوین (1380). تغییرات اجتماعی و توسعه. ترجمة محمود حبیبی مظاهری. تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
13
طاهری، ابوالقاسم (1347). جغرافیای تاریخی گیلان، مازندران، آذربایجان از نظر جهانگردان. تهران: شورای مرکزی جشن شاهنشاهی ایران.
14
عباسی، ابراهیم (1383). دولت پهلوی و توسعۀ اقتصادی. تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
15
عبداللهیف (1361). «روستاییان ایران در اواخر قاجاریه». در: مجموعه مقالات مسائل ارضی و دهقانی. ترجمة مارینا کاظمزاده. تهران: آگاه.
16
عیسوی، چارلز (1362). تاریخ اقتصادی ایران (عصر قاجار 1215-1332ه.ق). ترجمة یعقوب آژند. تهران: گستره.
17
فشاهی، محمدرضا (1360). تکوین سرمایهداری در ایران. تهران: گوتنبرگ.
18
فریزر، جیمز (1364). سفرنامۀ فریزر. ترجمة منوچهر امیری. تهران: توس.
19
فوران، جان (1389). مقاومت شکننده: تاریخ تحولات اجتماعی ایران از سال 1500 میلادی. ترجمة احمد تدین. تهران: خدمات فرهنگی رسا.
20
فورتادو، سلسو؛ گوندرفرانک؛ آندره (1366). توسعه و توسعهنیافتگی. ترجمة حائری و دیگران. تهران: پیشبرد.
21
کاظمبیگی، محمدعلی (1377). موانع توسعۀ اقتصادی در ایران عصر قاجار: پژوهشی در تولید شکر در مازندران. فصلنامه علمی – پژوهشی علوم انسانی دانشگاه الزهرا. سال هشتم. شماره 26 و 27. (تابستان): 219-185.
22
کاظمبیگی، محمدعلی (1389). «اصلاحات مالی مجلس اول و اجرای آن در مازندران». فصلنامه علمی ـ پژوهشی تاریخ اسلام و ایران. سال بیستم. دوره جدید. شماره 6. پیاپی 85. (تابستان): 202-163.
23
کولاگینا، لودمیلا (1359). استیلای امپریالیسم بر ایران و تبدیل این کشور به نیمه مستعمره. ترجمة سیروس ایزدی. تهران: علم.
24
مکنزی، فرانسیس چارلز (1359). سفرنامه شمال. ترجمة منصور اتحادیه. تهران: گستره.
25
ملگونف، گریگوری والریانف (1364). سفرنامه ملگونف. ترجمة مسعود گلزاری. تهران: دادجو.
26
نصیریمقدم، محمدنادر (1374). گزیدۀ اسناد دریای خزر و مناطق شمالی ایران در جنگ جهانی اول. تهران: دفتر مطالعات سیاسی و بینالمللی.
27
نوری، مصطفی؛ سرایلو، اشرف (1390). اسناد استراباد و دشت گرگان در دورۀ مشروطیت. تهران: کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی.
28
نوشیروانی، س.و (1361). «سرآغاز تجاری شدن کشاورزی در ایران.» در: مجموعه مقالات مسائل ارضی و دهقانی. تهران: آگاه.
29
وطنخواه، مصطفی (1380). موانع تاریخی توسعه نیافتگی ایران. تهران: وزرات فرهنگ و ارشاد اسلامی، سازمان چاپ و انتشارات.
30
ولی، عباس (1380). ایران پیش از سرمایهداری. ترجمة حسن شمسآوری. تهران: نشر مرکز.
31
هالینگبری، ویلیام (1363). روزنامۀ سفر هیئت سرجان ملکم به دربار ایران در سالهای 1799، 1800، 1801. ترجمة هوشنگ امیری. تهران: کتابسرا.
32
Robert A. McDaniel, (1971) “Economic Change and Economic Resiliency in 19th CenturyPersia”, Iranian Studies, Vol. 4, No. 1, p.37.
33
اسناد آرشیوی
34
ساکما. سند شماره 22812/296. سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران.
35
ساکما. سند شماره 2493/293. سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران.
36
ساکما. سند شماره 84642/298. سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران.
37
ساکما. سند شماره 40192/240. سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران.
38
ساکما. سند شماره 1889/293. سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران.
39
ساکما. سند شماره 50634/298. سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران.
40
ساکما. سند شماره 286/240. سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران.
41
ساکما. سند شماره 2371/290. سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران.
42
ساکما. سند شماره 4725/240. سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران.
43
ساکما. سند شماره 610/360. سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران.
44
مجلات و احصائیههای تجاری
45
فلاحت و تجارت، سال دوم، شماره 9، 1298: 327.
46
احصائیههای تجاری سال 1288ش تا 1296ش.
47
ORIGINAL_ARTICLE
بلوچستان و نقش آن در تحولات سیاسی اواخر دورة صفوی و پیامدهای آن
صفویان تا روزگار شاهعباس اول نظارت مناسبی بر اوضاع ایالات دور دست مانند مکران (بلوچستان) نداشتند؛ از این رو آنان بعد از تسلط بر این نواحی، با واگذار کردن ادارة بخشی از بلوچستان به والی کرمان و قسمت دیگری از آن به ملوک سیستان، به صورت نیابتی به حکومت با واسطه در این مناطق پرداختند. تأثیرات منفی این روند که به طور نسبی بر نظارت غیرمستقیم ایالات استوار بود، در کوتاه مدت هویدا نشد اما در بلند مدت و به گاه ضعف حکومت مرکزی، مشکلات فراوانی را برای صفویان و کانونی از نارضایتی محلی را در بلوچستان پدید آورد و به پیروزی غلجاییان در حمله به سوی پایتخت صفویان کمک بسیاری نمود. سؤال اساسی این پژوهش این است که مبنای شورش بلوچهای جنوب شرق ایران در دورة صفویه چه بود؟ فرض اصلی مقاله بر آن است که حملات متعدد حکام کرمان، سختگیریهای مذهبی و فشارهای مالیاتی سبب نارضایتی مردم از حکومت صفویه و در نهایت شورش آنها گشت؛ این شورشهازمینههای تضعیف حکومت صفویه در مرزهای شرقیو گسترش شورش محمود افغان را فراهم نمود. این مقاله که به روش توصیفی ـ تحلیلی به فراز و نشیب تحولات این ایالت در روزگار صفویه میپردازد، نشان میدهد که عوض شدن نقش اقوام مرزنشین از مرزبانی به عامل نفوذ و یاریرسان مهاجمان تا چه میزان به طرز حکومت، رفتار و نگرش ساختار دولت مرکزی صفوی بستگی داشته است.
https://localhistories.journals.pnu.ac.ir/article_5045_e71c4b75f9047d7cd21da61092d6933e.pdf
2018-03-21
93
108
مکران
بلوچستان
سقوط صفویه
غلجاییان
کرمان
کورش
صالحی
ahmad.aghili@yahoo.com
1
دانشیار گروه تاریخ، دانشگاه سیستان و بلوچستان
LEAD_AUTHOR
زینب
بلوچینژاد
2
کارشناس ارشد تاریخ، دانشگاه سیستان و بلوچستان
AUTHOR
استرآبادی، میرزا مهدی خان (1377). جهانگشای نادری. به اهتمام سید عبدالله انوار. تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی.
1
اسکندربیگ منشی ترکمان (1377). تاریخ عالمآرای عباسی. به کوشش محمداسماعیل رضوانی. تهران: دنیای کتاب.
2
اسکندربیک منشی ترکمان؛ مورخ، محمدیوسف (1317). ذیل تاریخ عالمآرای عباسی. تصحیح سهیلی خوانساری. تهران: کتابفروشی اسلامیه.
3
اولئاریوس، آدام (1369). سفرنامه اولئاریوس (اصفهان خونین شاه صفی). ترجمة حسین کردبچه. تهران: کتاب برای همه.
4
باستانی پاریزی، محمدابراهیم (1357). سیاست و اقتصاد عصر صفوی. چاپ دوم. تهران: انتشارات صفی علی شاه.
5
تاورنیه، ژانباتیست (1369). سفرنامه تاورنیه. ترجمهابوترابنوری. تصحیح حمید شیرانی. اصفهان. کتابفروشی تأیید و سنایی.
6
تهرانی، محمدشفیع (1349). تاریخ نادرشاهی (نادر نامه). به اهتمام رضا شعبانی.2 ج. تهران: بنیاد فرهنگ ایران.
7
حاجیانپور، حمید؛ کامرانیمقدم، علی (1389). «شورش محمدخان بلوچ در سالهای 1142 هـ ق تا 1146 هـ ق: علل و پیامدها». پژوهشهای تاریخی دانشکده ادبیات و علوم انسانی- دانشگاه اصفهان. دورة جدید. سال 2. شماره 1(پیاپی 5).
8
حدیث نادرشاهی (1356). تصحیح رضا شعبانی. تهران: دانشگاه ملی ایران.
9
حزین، محمدعلی (1332). تاریخ حزین. اصفهان: چاپخانه داد.
10
حسینی فسایی، میرزا حسن (1378). تاریخ فارسنامة ناصری. تصحیح و تحشیه منصور رستگار فسایی. تهران: امیرکبیر.
11
دریاگشت، محمدرسول (1370). از ماهان تا چابهار. با مقدمة محمدابراهیم باستانی پاریزی. کرمان: مرکز کرمانشناسی.
12
رهر برن، کلاوس میشائل (1357). نظام ایالات در دورة صفویه. مترجم کیکاووس جهانداری. تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
13
سایکس، سر پرسی (1380). تاریخ ایران. ترجمة سید محمدتقی فخرداعیگیلانی. ج 2. تهران: افسون.
14
سپاهی، عبدالودود (1382). «بلوچستان در منابع دورة صفویه». کتاب ماه تاریخ و جغرافیا. شماره 29 تا 34.
15
سپاهی، عبدالودود (1385). بلوچستان در عصر قاجار (بررسی اوضاع سیاسی در ابتدای سلطنت قاجار تا نهضت مشروطه). قم: انتشارات گلستان معرفت.
16
سربازی، عبدالصمد (1378). بلوچ و بلوچستان. ترجمه محمد سلیم آزاد. انتشارات کردستان. سنندج.
17
سیوری، راجر (1385). ایران عصر صفوی. ترجمه کامبیز عزیزی. تهران: نشر مرکز.
18
سیوری، راجر و دیگران (1380). تاریخ ایران دورة صفویان. پژوهش از دانشگاه کمبریج. ترجمه یعقوب آژند. تهران: جامی.
19
شاهحسین، غیاث الدین محمدبن شاه محمود (1344) احیاالملوک. باهتمام منوچهر ستوده. تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
20
فلور، ویلم (1365). برافتادن صفویان. برآمدن محمود افغان. ترجمه ابوالقاسم سری. تهران: انتشارات توس.
21
فلور، ویلم (1367). اشرف افغان در تختگاه اصفهان (روایت شاهدان هلندی). ترجمه ابوالقاسم سری. تهران: توس.
22
قزوینی، ابوالحسن (1367). فوائدالصفویه. تصحیح مریم میراحمدی. تهران: موسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
23
کاظمیه، اسلام (1357). چای پای اسکندر. بیجا. رواق. چاپ سوم.
24
کخ، هاید ماری (1390) از زبان داریوش. ترجمه پرویز رجبی. تهران: کارنگ.
25
کرمانی، محمدمؤمن (1384). صحیفه الارشاد (تاریخ افشارکرمان-پایان کار صفویه). با مقدمه محمدابراهیم باستانی پاریزی. تهران: علم.
26
کروسینسکی، تادوزیودا (1368). سفرنامه کروسینسکی. ترجمه عبدالرزاقدنبلی. با مقدمه و تصحیح مریممیراحمدی. تهران: توس.
27
گیلاننتز، پطرسدیسرگیس (1344). گزارشهای گیلاننتزیا سقوط اصفهان. ترجمه فارسی محمدمهریار. اصفهان: شهریار.
28
لکهارت، لارنس (1364). انقراض سلسله صفویه و ایام استیلای افاغنه در ایران. ترجمه مصطفی قلیعماد. تهران: مروارید.
29
مارکوارت، ژوزف (1368). وهرودوارنگ: جستارهایی درجغرافیای اساطیری وتاریخی ایران شرقی. ترجمه داود منشیزاده. تهران: بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار.
30
مخبر، محمدعلی (1325).]«بلوچستان». مجله یادگار. سال سوم. شماره 4-6. آذر - اسفند.
31
مرعشی، میرزا محمدخلیل (1362). مجمع التواریخ. به تصحیح عباس اقبال. تهران: کتابخانه سنایی و کتابخانه طهوری.
32
مروی، محمد کاظم وزیر مرو (۱۳۶۴). تاریخ عالم آرای نادری. تصحیح محمدامین ریاحی. تهران: زوار.
33
مشکور، محمد جواد (1371) جغرافیای تاریخی ایران باستان. تهران. دنیای کتاب.
34
مشیزی، میرمحمدسعید (1369). تذکره صفویه کرمان. با مقدمه محمدابراهیم باستانی پاریزی. تهران: علمی.
35
منجم یزدی، ملاجلالالدین محمد (1364). تاریخ عباسی یا روزنامه ملاجلال. به کوشش سیفالله وحیدنیا. تهران: وحید.
36
مینورسکی، ولادیمیر (1368). سازمان اداری حکومت صفوی (تعلیقات بر تذکرهالملوک). ترجمة مسعود رجبنیا. تهران: امیرکبیر.
37
ناصری نیا، محمدرضا (1388). شناخت تاریخی بلوچستان (دورة قاجار و قبل از آن). تهران: عقیل.
38
نصیری، محمدابراهیم بن زینالعابدین (1373). دستور شهریاران. به کوشش محمد نادر نصیری مقدم. تهران: بنیاد موقوفات محمود افشاریزدی.
39
وزیری، احمد علیخان (1375). تاریخ کرمان. تصحیح و تحشیه محمدابراهیم باستانی پاریزی. تهران: علمی.
40
همت، محمود (1370). تاریخ بلوچستان. زاهدان. انتشارات مکی.
41
یزدی، شرف الدین (1336). ظفرنامه. به تصحیح و اهتمام محمد عباسی. تهران: امیرکبیر.
42
Newman, Andrew J. (2006). Safavid Iran: Rebirth of a Persian Empire. Library of Middle East History. London, UK: I. B. Tauris.
43
Matthee, Rudi (2010) Persia in Crisis: Safavid Decline and the Fall of Isfahan, London, UK: I. B. Tauris.
44
ORIGINAL_ARTICLE
هویت ایرانی در ایلات خمسه با تکیه بر ایل عرب
جامعة ایرانی، در مدت زمان طولانی، از مجموعهای از ایلات در کنار جوامع یکجانشین و شهرنشین تشکیل شده بود که هر چند قدرت در دست ایلات بود ولی فرهنگ و تمدن ایرانی به عنوان فرهنگ غالب و مستمر در جریان بود. اعراب فارس در شمار یکی از ایلات اتحادیة ایلات خمسه بودند که در تحولات قدرت در جنوب ایران، بهویژه از دورة قاجار به بعد، نقش داشتند. تداوم سکونت این ایل در فلات ایران باعث شد تا خود را جزئی از ایلات ایرانی بدانند و متأثر از روابط متقابل با دیگر ایلات ساکن در فلات ایران و جوامع شهرنشین، رسوم کهن ایرانی را برپای دارند و با وجود تفاوتهای قومی، هویت خود را جزئی از هویت ملی ایرانی بدانند. این پژوهش درصدد است تا مؤلفههای هویت ایرانی شکل گرفته در ایلات عرب فارس را بررسی کند. در این پژوهش در صدد پاسخ به این سؤالات هستیم که نسبت ایل عرب خمسه با هویت و فرهنگ ایرانی چگونه است؟ هویت و فرهنگ ایرانی چگونه در این ایل شکل گرفته است و مؤلفههای آن چیست؟ یافتههای پژوهش بیانگر این است که این قوم به لحاظ جغرافیای محل سکونت و ساکن بودن در قلب تمدن ایرانی و همچنین همجواری با ایلات و اقوام ایرانی، هویت و خلق و خوی ایرانی یافتهاند و ویژگیهای فرهنگی، رسوم ایرانی کهن و مؤلفههای هویت ایرانی در میان این طایفه دیده میشود. روش انجام این پژوهش توصیفی ـ تحلیلی، با تکیه بر منابع کتابخانهای و نیز بررسی میدانی و انجام مصاحبههای شفاهی است.
https://localhistories.journals.pnu.ac.ir/article_5046_9fff06fe284d4f343c2d756e6d6a62cf.pdf
2018-03-21
109
122
هویت
هویت ملی
ایلات خمسه
ایل عرب
مجتبی
اشرف
mojtaba.ashraf65@gmail.com
1
کارشناس ارشد تاریخ، دانشگاه اصفهان
LEAD_AUTHOR
اسکندر
کیانی شاوندی
2
دانشجوی دکترای تاریخ، دانشگاه شیراز
AUTHOR
آذرگشنسب، موبداردشیر (1348). آیینکفن ودفنزرتشتیان. تهران: فروهر.
1
آذرگشنسب، موبداردشیر (1372). مراسممذهبیوآدابزرتشتیان. تهران: فروهر.
2
احمدی، حمید (1383). «هویت ملی ایرانی.ویژگیها و عوامل پویایی آن». گفتارهایی دربارة هویت ملی در ایران؛ گردآوری و تدوین داوود میرمحمدی؛ ش 15. تهران: مؤسسهء مطالعات ملی.
3
اشرف، احمد (1383). بحرانهویتقومیوملیدر ایران. «ایران: هویت، ملیت، قومیت» به کوششحمید احمدی.تهران: مؤسسةتحقیقاتوتوسعهعلومانسانی.
4
اصطخری، ابواسحاق ابراهیم (1373). مسالک الممالک. محمدبن اسعد بن عبدالله تستری. ایرج افشار. تهران: موقوفات محمود افشار یزدی.
5
افشارسیستانی،ایرج ( 1368) ایلهاوچادرنشینانوطوایف عشایرایران. چاپ دوم.تهران:نسلجوان
6
امانالهی،اسکندر (1374). کوچنشینیدرایران. تهران: آگاه.
7
بارث،فردریک (1343) ایلباصری. کاظمودیعی. تهران: دانشگاه تهران.
8
بزرگزاد، حبیبالله (1350) جشنهاواعیادملیومذهبیدرایرانقبلازاسلام. اصفهان: بی نا.
9
بهروزی، علینقی (1348). واژهها و مثلهای شیرازی و کازرونی. شیراز: اداره کل فرهنگ و هنر فارس.
10
بهمنبیگی، محمد(1381) عرف و عادتدرعشایرفارس. شیراز: نوید.
11
پارسانیا،حمید (1390)جامعهشناسی(2).تهران: شرکتچاپونشرکتابهایدرسیایران.
12
ﺛﺎﻗﺐﻓﺮ، ﻣﺮﺗﻀﯽ (1379) ﺷﺎﻫﻨﺎﻣﻪ ﻓﺮدوﺳﯽ و ﻓﻠﺴﻔﻪ ﺗﺎرﯾﺦ اﯾﺮان. ﺗﻬﺮان: اﻧﺘﺸﺎرات ﻗﻄﺮه و ﻣﻌﯿﻦ.
13
حسینیفسائی، میرزاحسن (1368). فارسنامهناصری. تهران: سنائی.
14
خورموجی، محمدجعفر (1380) نزهت الاخبار ( تاریخ و جغرافیای فارس). به کوشش علی آل داود. تهران: کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی.
15
دمورینی، ژ (1375) عشایر فارس. ترجمة جلالالدین رفیعپور. تهران: دانشگاه تهران.
16
رجائی، فرهنگ (1382) مشکلة هویت ایرانیان امروز. تهران: نشر نی.
17
رجبزاده،احمد (1368). جامعهشناسی(1).تهران: شرکتچاپونشرکتابهاییدرسیایران.
18
رضی، هاشم (1371) گاهشماریوجشنهایایرانباستان. تهران: بهجت.
19
رضی، هاشم (1371). جشنهای آب. تهران: بهجت
20
زارعی، محمد (1374). سیمای ممسنی. بیجا: نهاوندی
21
زرینکوب، عبدالحسین (1376). «ایران در کشاکش ایام. حکایت همچنان باقی است». سخن. شمارة 1.
22
سفیری،فلوریدا (1364) تاریخایران. ترجمةمنصوراتحادیه ومنصورهجعفریفشارکی.تهران: نشرتاریخ.
23
سهام پور، هوشنگ (1377). تاریخچة ایلات و عشایر عرب خمسه فارس. شیراز: کوشامهر.
24
شمشیری، بابک (1387). درآمدیبرهویتملی. شیراز: انتشاراتنوید.
25
شمیم،علیاصغر (1380) ایراندردورةسلطنتقاجار. تهران: زریاب.
26
شهبازی، عبدالله (1366). ایل ناشناخته؛ پژوهشی در کوهنشینان سرخی فارس. تهران: نشر نی.
27
صالحیامیری، سیدرضا. (1385) مدیریتمنازعاتقومی. تهران: مرکزتحقیقاتاستراتژیکمجمعتشخیصمصلحت نظام.
28
صالحی عمران و دیگران (1387). بررسی میزان توجه به مؤلفههای هویت ملی در کتابهای درسی دورة راهنمایی. مطالعات ملی.. ش 35.
29
صداقت،حسینعلی ( 1334). تاریخچةعشایریایلاتخمسه. شیراز: بینا.
30
صدر،ضیاء (1377) کثرتقومیوهویتملی.تهران: اندیشةنو.
31
صفا، ذبیحالله (بیتا). گاهشماریوجشنهایملیایرانیان. تهران: مرکزمطالعاتوهماهنگیفرهنگی
32
صفینژاد،جواد (1368). عشایرمرکزیایران. چاپاول. تهران: امیرکبیر.
33
صیدائی، اسکندر و امیندهقانی (1390). برنامهریزیزیستبومهایعشایری. اصفهان: جهاددانشگاهی
34
عمید،حسن (1356) فرهنگفارسیعمید. تهران: امیرکبیر.
35
فیروزان، ت (1362). دربارة ترکیب و سازمان ایلات و عشایر. مجموعه کتاب آگاه (ایلات و عشایر). انتشارات آگاه.
36
کدی، نیکی (1381). ایران دوران قاجار و برآمدن رضاخان. تهران: ققنوس.
37
کسروی، احمد (1335). شهریاران گمنام. چاپ دوم. تهران: امیرکبیر.
38
کمالالدولۀ قاجار، محمدحسن (بیتا). جهاننمای مظفری. تهران: چاپ سنگی.
39
کیاوند،عزیز (1368).حکومتوسیاستوعشایر.تهران: نشرعشایری.
40
گودرزی، حسین (1384). گفتارهایی دربارة جامعهشناسی هویت در ایران. تهران: تمدن ایرانی.
41
مطهری، مرتضی (1372). خدمات متقابل اسلام و ایران. تهران: صدرا.
42
مکنزی، یان (1357). مقدمهایبر ایدئولوژیهایسیاسی. ترجمةم. قائد. تهران: نشرمرکز.
43
میرمحمدی، داوود (1383). هویت ملی در ایران. تهران: مؤسسه مطالعات ملی.
44
نجفی، علیمحمد ( 1358). بزرگانایلعربوایلات. قم: انتشاراتائمه.
45
نجفی، علیمحمد (1380). ایلاتخمسه. شیراز: همسایه
46
نجفی، علیمحمد (1386). وقایعایلاتخمسه. چاپسوم. قم: جامجوان.
47
نقیبزاده،احمد (1368). دولترضاشاهونظامایلی. تهران: مرکزاسنادوانقلاباسلامی.
48
نوذری، عزتالله (1376). ایلاتوکولیهایاستانمرکزی. شیراز: نوید.
49
وثوقی، محمدباقر (1375). لارستانوجنبشمشروطیت. شیراز : مؤسسةفرهنگیهمسایهچاپنگین.
50
ورمازرن، مارتن (1372). آئینمیترا. ترجمهبزرگنادرزاده. تهران: چشمه.
51
یوسفی، علی(1380). روابطبینقومتاثیرآنبرهویتملیدرایران: تحلیلثانویهبر دادههاییکپیمایشملی. فصلنامهمطالعاتملی.سالدوم. شماره8.
52
53
Phinney, j. s. (1996). Understanding ethnic diversity: The role of ethnic identity. American Behavioral Scientist
54
Miller, D. (1995). On Nationality. Oxford: Oxford University Press.
55
Sabatier, Colette (2008) Ethnic and National Identity among second generation immigrant adolescents in France. Journal of Adolescence.31
56
اسنادشفاهی
57
مصاحبهشماره1مصاحبهباحاجمهدییاراحمدیازسالمندانتیرهغنی. ایل عربدرتاریخ 5/2/92 .
58
مصاحبهشماره2مصاحبهباحاجکاکاجانمنشیازسالمندانتیرهغنی. ایلعربدرتاریخ 13/2/92.
59
مصاحبهشماره3مصاحبهبابهمناشرفازسالمندانتیرهغنی. ایلعربدرتاریخ3/5/92
60
مصاحبه شماره 4 مصاحبه با محمدقلی اشرف از سالمندان تیره غنی. ایل عرب در تاریخ 17/1/93.
61
ORIGINAL_ARTICLE
جغرافیای تاریخی نصرتآباد (با تکیه برموقعیت اقتصادی، سیاسی و نظامی)
نصرتآباد در حال حاضر یکی از بخشهای شهرستان زاهدان به شمار می آید. مرکز این بخش نیز با عنوان شهر نصرتآباد در حدود صد کیلومتری شمال غرب زاهدان بر سر راه بم قرار دارد. در آثار مورخان و جغرافیدانان قدیم از این شهر با عناوین مختلفی نظیر: اسبیذ، اسپه، اسفی، سپه و سنیج نام برده شده است. موقعیت جغرافیایی نصرتآباد به عنوان تنها آبادی میان کویر کرمان و سیستان موجب اهمیت آن شده است. وجود قنات و کشاورزی در مسافت طولانی کویر لوت، نصرتآباد را به عنوان مهمترین منزل بین راه برای مسافران و کاروانهای تجاری که از غرب به شرق و سیستان تا هندوستان به تجارت مشغول بودند، تبدیل نمود. آثار و بناهای بر جای مانده در این مکان از گذشته، نظیر مناره و کاروانسرا، نشانگر توجه حکام به آبادانی آن است؛ به گونهای که تا دورة قاجار، علاوه بر اهمیت تجاری، بدلیل موقعیت سیاسی و نظامی نصرتآباد، توجه بیشتری از سوی پادشاهان قاجار به آن معطوف شد. این عوامل موجبات بنای قلاع و تجهیزات نظامی و زندان را در این منطقه فراهم نمود. این پژوهش با روش توصیفی - تحلیلی به بررسی جغرافیای تاریخی نصرتآباد (با تکیه بر موقعیت اقتصادی، سیاسی و نظامی) میپردازد.
https://localhistories.journals.pnu.ac.ir/article_5047_2a0ca9b3faca04d47a047b14ed47f101.pdf
2018-03-21
123
134
جغرافیای تاریخی
سیستان و بلوچستان
اسپه
نصرتآباد
ناهید
براهوئی
n.barahui@yahoo.com
1
دانشجوی دکترای تاریخ ایران اسلامی، دانشگاه فردوسی مشهد
LEAD_AUTHOR
عباس
اویسی
abbasovise@yahoo.com
2
استادیار گروه تاریخ، دانشگاه پیام نور زاهدان
AUTHOR
ابن حوقل، ابی القاسم. (بیتا). صوره الارض. بیروت: دارمکتبه المیاه.
1
ابن خردادبه. (1370). المسالک و الممالک. ترجمة حسین قره چانلو. تهران: نشر نو، چ1.
2
ابن رسته، احمدبن عمر. (1365). الاعلاق النفیسه. ترجمة حسین قره چانلو. تهران: امیرکبیر.
3
ادریسی، ابو عبدالله محمد الشریف. (بیتا). نزهه المشتاق فی اختراق الافاق. قاهره: مکتبه الثقافه الدینیه.
4
اصطخری، ابواسحق ابراهیم. (1947). مسالک و ممالک. به کوشش ایرج افشار. تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
5
اقبال آشتیانی، عباس. (1390). تاریخ مغول. تهران: انتشارات ساحل.
6
افشار سیستانی، ایرج. (1363)، نگاهی به سیستان و بلوچستان. بیجا: خضرائی.
7
افشار سیستانی، ایرج. (1390). سیستان و بلوچستاننامه. تهران: نشر کتابدار.
8
احمدی کرمانی، یحیی. (1354). فرماندهان کرمان. تصحیح محمدابراهیم باستانی پاریزی. تهران: کتابفروشی دانش.
9
باستانی پاریزی، محمدابراهیم. (1364). فرمانفرمای عالم. تهران: علمی.
10
باستانی پاریزی، محمدابراهیم. (1367). از سیر تا پیاز. تهران: نشر علم.
11
بیگ محمدی، حسن (1386). مقدمهای بر جغرافیای تاریخی ایران. چاپ چهارم. اصفهان: دانشگاه اصفهان.
12
تاریخ سیستان (1389). تصحیح و تحشیه ملک الشعرای بهار.تهران: انتشارات اساطیر.
13
جیهانی، ابوالقاسم احمد (1368). اشکال العالم. ترجمه عبدالسلام کاتب. مشهد: انتشارات به نشر.
14
حافظ ابرو، عبدالله بن لطف الله (1380). زبده التواریخ. مقدمه و تصحیح سید کمال حاج سید جوادی. تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
15
حدودالعالم (1340). ترجمة منوچهر ستوده. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
16
خورموجی، محمدجعفر. (1363). حقایق الاخبار ناصری. به کوشش سید حسین خدیوجم. چاپ دوم. تهران: نشر نی.
17
ذوالفقارکرمانی. (1374). جغرافیای نیمروز. به کوشش عزیزالله عطاردی. تهران: انتشارات عطارد.
18
راوندی، محمد. (1364). راحه الصدور و آیه السرور. تصحیح م. اقبال و م. مینوی. تهران: امیرکبیر.
19
رزم آرا، علی. (بیتا). جغرافیای نظامی ایران، مکران. بیجا: بینا.
20
سایکس، سرپرسی. (1336). سفرنامه سرپرسی سایکس. ترجمة حسین سعادت نوری. چاپ دوم. تهران: کتابخانه ابن سینا.
21
سایکس، سرپرسی. (1378). جغرافیای تاریخی سیستان، (سفر با سفرنامه ها). «خاطرات سفر چهارم به ایران». ترجمه و تدوین حسن احمدی. تهران: حسن احمدی.
22
سیرو، ماکسیم. (1949). کاروانسراهای ایران و ساختمانهای کوچک میان راهها. ترجمة عیسی بهنام. قاهره: انتشارات انجمن فرانسوی شرق شناسی.
23
سیستانی، ملک شاه حسین. (1344). احیاالملوک. به اهتمام منوچهرستوده. تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
24
فرمانفرما، عبدالحسین میرزا. (1383). مسافرت نامه کرمان و بلوچستان. به کوشش ایرج افشار، تهران: اساطیر.
25
فره وشی، بهرام. (1346). فرهنگ پهلوی. تهران: انتشارات بنیاد فرهنگ ایران.
26
کارگزار، میرزا موسی خان. (1383). روزنامه سفر به سیستان. به کوشش عباس اویسی و برات دهمرده. زاهدان: تفتان.
27
کرمانی، افضل الدین ابوحامد. (1373). سلجوقیان و غز در کرمان. تصحیح محمدابراهیم باستانی پاریزی. تهران: کوروش.
28
کولسنیکف، آ. ای. (2535). ایران در آستانه یورش تازیان. ترجمة م. ر. یحیایی. تهران: آگاه.
29
کیانی، محمد یوسف. (1387). معماری ایران دورة اسلامی. چاپ هفتم. تهران: سمت.
30
گلداسمید، فردریک. (1378). جغرافیای تاریخی سیستان (سفر با سفرنامهها). «سفر از بندر عباس تا مشهد از طریق سیستان». ترجمه و تدوین حسن احمدی. تهران: حسن احمدی.
31
لسترنج، گی. (1364). جغرافیای تاریخی سرزمینهای خلافت شرقی. ترجمه محمود عرفان. چاپ دوم. تهران: علمی و فرهنگی.
32
مرادی، مسعود و دیگران. (1392). «اداره بلوچستان از طریق حاکمان کرمان از دورة ناصری تا اوایل پهلوی». پیام بهارستان. دورة دوم. سال5. شماره19.
33
معین، محمد ().
34
مقدسی، ابوعبدالله محمد بن احمد. (1361). احسن التقاسیم فی معرفه الاقالیم. ج2. ترجمه علینقی منزوی. تهران: شرکت مولفان و مترجمان ایران.
35
وزیری، احمدعلی خان. (1385). جغرافیای کرمان. تصحیح محمدابراهیم باستانی پاریزی. چاپ پنجک. تهران: نشر علم.
36
هاپکرک، پیتر. (1379). بازی بزرگ. ترجمة رضا کامشاد. تهران: انتشارات نیلوفر.
37
هدین، سون. (1381). کویرهای ایران. ترجمه پرویز رجبی. چاپ دوم. تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی.
38
هوشنگ مهدوی، عبدالرضا. (1391). تاریخ روابط خارجی ایران. چاپ 16. تهران: امیرکبیر.
39
یاقوت حموی، شهاب الدین عبدالله. (1965). معجم البلدان. تهران: انتشارات اسدی
40
یغمایی، اقبال. (2535). بلوچستان و سیستان: سرزمین نژاده مردمان و پهلوانان سخت کوش. تهران: وزارت فرهنگ و هنر.
41
منابع الکترونیکی
42
سایت بخشداری نصرتآباد
43
-www.chht-sb.ir
44
-www.negahmedia.ir
45
-www.hamgardi.com
46
ORIGINAL_ARTICLE
تأملی بر شورش منطقة طرهان در سال 1306ش. (شورش علیمحمدخان غضنفری)
در سال 1306ش. در منطقه طرهان لرستان، شورشی برضد قوای رضاشاه به وقوع پیوست و سرتیپ شاهبختی فرمانده لشکر غرب، به محاصرة بومیان آنجا درآمد. این رویداد که آخرین شورش ایلی لرستان بر ضد قوای دولتی بود، به رهبری علیمحمد خان غضنفری (امیراعظم) فرزند نظرعلیخان، رخ داد. تلاش برای تأسیس دولت مطلقه، رفتار خشونتآمیز فرماندهان ارتش در اجرای برنامههای خلع سلاح و اسکان اجباری و بیتوجهی به خلقیات عشایر لرستان، در بین ایلات مختلف آنجا موجی از ترس و تنفر نسبت به ارتش و دولت ایجاد کرد و به وقوع شورشهایی از جمله در منطقه طرهان منجر شد که بررسی آن، مسئلة مقالة پیشرو است. هدف این مقاله، واکاوی زمینهها و بسترهای بروز این شورش و تبعات آن بوده و درصدد پاسخ به این پرسش است که علل بروز، ماهیت و سرنوشت شورش طرهان چه بوده؟ نتایج پژوهش نشان میدهد برخورد تند فرماندهان ارتش با عشایر، ترس بومیان از ورود قوای دولتی، تلاش برای حفظ قدرت محلی و اختلاف خانوادگی بین حکام آنجا علل اصلی وقوع این شورش بوده و در نهایت، برتری عده و عُدّه قوای نظامی و اختلافات داخلی بین عشایر، منجر به شکست شورش، تسلیم امیراعظم و تصرف منطقه به دست ارتش شد.
https://localhistories.journals.pnu.ac.ir/article_5048_ad80295b48caff7d24af258e62c67492.pdf
2018-03-21
135
152
رضاشاه
عشایر
طرهان
علیمحمدخان
شاهبختی
مسعود
آدینه وند
masoud.adineh66@yahoo.com
1
دکتری تاریخ ایران بعد از اسلام، دانشگاه بین المللی امام خمینی قزوین
LEAD_AUTHOR
حسن
زندیه
zandiyehh@ut.ac.ir
2
استادیار گروه تاریخ، دانشگاه تهران
AUTHOR
ادموندز، جانسیسل (1362). یادداشتهای سفر لرستان. ترجمه سکندر اماناللهی بهاروند. چاپ اول. تهران: بابک.
1
امیراحمدی، احمد (1373). خاطرات نخستین سپهبد ایران. بهکوشش غلامحسین زرگرینژاد. چاپ اول. تهران: مطالعات و پژوهشهای فرهنگی.
2
ارجمند، محمد (1385). شش سال در دربار پهلوی، به کوشش عبدالرضا هوشنگ مهدوی، تهران: پیکان.
3
ایوانف، م. س (1356). تاریخ نوین ایران. ترجمه هوشنگ تیزابی. چاپ اول. تهران: انتشارات حزب توده.
4
بشیریه، حسین (1385). جامعهشناسی سیاسی. چاپ اول. تهران: نشر نی.
5
بهار، محمدتقی (1357). تاریخ مختصر احزاب سیاسی در ایران. ج 1، چاپ اول. تهران: امیرکبیر.
6
بیات، کاوه (1376). عملیات لرستان: اسناد سرتیپ محمد شاه بختی. چاپ اول. تهران: شیرازه.
7
پهلوی، رضاشاه (1345). یادداشتهای روزانه، به کوشش علی بصری. چاپ اول. تهران: مطبوعات شاه.
8
جانپولاد، سیداحمد (1385). خاطرات یک افسر ایرانی. چاپ اول. تهران: شیرازه.
9
جمالی، مجید (1373). حماسه لرستان. چاپ اول. تهران: قلم.
10
خدابخشی، حاجیرضا (1384). تاریخ سیاسی لرستان، ج1. چاپ اول. خرمآباد: افلاک.
11
خواجه نوری، ابراهیم (1357). بازیگران عصر طلایی. چاپ اول. تهران: جاویدان.
12
درخشانی، علیاکبر (1386). خاطرات. بهکوشش حبیب لاجوردی. چاپ اول. تهران: صفحه سفید.
13
دولتآبادی، یحیی (1362). حیات یحیی. ج4. چاپ چهارم. تهران: عطار.
14
رحمانیان، داریوش (1391). ایران بین دو کودتا. چاپ اول. تهران: سمت.
15
رزمآرا، علی (1320). جغرافیای نظامی لرستان. چاپ اول، بیجا: بینا.
16
رزمآرا، علی (1382). خاطرات و اسناد. به کوشش کامبیز رزمآرا و کاوه بیات. چاپ اول. تهران: شیرازه.
17
روستایی، محسن (1377). «سردار اکرم نظرعلیخان طرهانی»، لرستانپژوهی، سال1. ش 3 و 4. پائیز و زمستان. ص 113-167.
18
روستایی، محسن (1384). «نقد و نظری روایی بر پیشینه و چگونگی تشکیل قشون اسلامیه در لرستان»، گنجینه اسناد، شماره 57. بهار. ص 20-5.
19
ساکی، علی محمد (1343). جغرافیای تاریخی و تاریخ لرستان. مقدمه منوچهر ستوده. چاپ اول. خرمآباد: کتابفروشی محمدی.
20
ستوده، یدالله (1388). شورش لرستان. چاپ اول. خرمآباد: شاپورخواست.
21
طبری، احسان (1356). جامعه ایران در دورة رضاشاه. چاپ اول. تهران: خلق.
22
غضنفری، اسفندیار (1393). تاریخ غضنفری، ج2، چاپ اول. خرمآباد: شاپورخواست.
23
غضنفریامرایی، عباس (1377). «کوهدشت و سران غضنفری»، لرستانپژوهی. سال 1. شماره 1و2. بهار و تابستان، ص 135-140.
24
کاظمی، ایرج (1376). مشاهیر لر. چاپ اول. خرمآباد: افلاک.
25
کرونین، استفانی (1377). ارتش و حکومت پهلوی. ترجمه غلامرضا علیبابایی. چاپ اول. تهران: خجسته.
26
کرونین، استفانی (شهریور 1389). «جدال رضاشاه و ایلات»، ترجمه کاظم فیروزمند، ماهنامه مهرنامه، سال 2. شماره 7. ص 34-14.
27
کشاورز، اردشیر (1378). نقدی بر کتاب جغرافیای تاریخی و تاریخ مفصل ایلات و طوایف کرمانشاهان. چاپ اول. کرمانشاه: طاق بستان.
28
گرامی، محمدعلی (1355). تاریخ اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و نظامی دوران رضاشاه کبیر. چاپ اول. بیجا: بینا.
29
مستوفی، عبدالله (1371). شرح زندگانی من. ج3. چاپ اول. تهران: زوار.
30
مکی، حسین (1362). تاریخ بیست ساله ایران: مقدمات تغییر سلطنت، ج2، چاپ چهارم. تهران: ناشر.
31
میرهاشمی، تقی (1375). طایفه میر در گذر تاریخ. جاپ اول. قم: انتشارات دارالنشر اسلام.
32
میلسپو، آرتور (2535). مأموریت آمریکائیها در ایران. چاپ اول. ترجمه حسین ابوترابیان. تهران: پیام.
33
نفیسی، سعید (1345). تاریخ معاصر ایران: از کودتای سوم اسفند 1299 تا سوم شهریور 1320. چاپ اول، تهران: اقبال.
34
نقیبزاده، احمد (1379). دولت رضاشاه و نظام ایلی. چاپ اول. تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
35
واعظ (شهرستانی)، نفیسه (1388). سیاست عشایری دولت پهلوی اول. چاپ اول. تهران: نشر تاریخ ایران.
36
والیزادهمعجزی، محمدرضا (1382). تاریخ لرستان روزگار پهلوی. مصحح حسین والیزاده معجزى و محمد والیزاده معجزى. چاپ اول. تهران: حروفیه.
37
ویلسن، آرنولد (1363). سفرنامه: تاریخ سیاسی و اقتصادی جنوب غرب ایران. ترجمه حسینعلی سعادتنوری. چاپ اول، تهران: وحید.
38
یغمایی، اقبال (1355). کارنامه رضاشاه کبیر، چاپ اول، تهران: اداره کل نگارش و وزارت فرهنگ.
39
یکرنگیان، میرحسین (1336). گلگون کفنان. چاپ اول. تهران: علمی.
40
اسنـاد و روزنامه:
41
سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران - ساکما (1309ق). گزارش ایالت لرستان- اخبار منطقه طرهان به وزارت داخله. شماره سند 372/296، 48 برگ.
42
سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران (1304ش). لغو مالیات احشام. شماره سند 9955/240. 8 برگ.
43
سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران (1301ش). آمارنامه قشون دولتی، سند 7279/295. 145 برگ.
44
سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران (1307). گزارش تحویل سلاح عشایر به قشوم، شماره سند 11371/293. 15 برگ.
45
روزنامه حبلالمتین، سال سی و ششم، ش23. 25 اردیبهشت 1307.
46
ORIGINAL_ARTICLE
تحلیلی پیرامون رویکرد اقتصادی زنان حاکمة قراختایی کرمان
با تأملی در تاریخ حکومت محلی قراختائیان کرمان (708-619ق) میتوان دریافت که همزمان با حاکمیت این سلسله، برخی از بانوان قراختائی، با کاردانی و لیاقت، وارد عرصههای سیاسی شده و حتی میتوانند بر تخت حکومت قراختائیان کرمان، تکیه بزنند. به رغم نقش بسیار تأثیرگذار این زنان حاکمه در رونق سیاسی، اجتماعی و به ویژه اقتصادی بخشی از سرزمین ایران طی قرون گذشته، در تحقیقات و پژوهشهای امروزی، توجّه و عنایت کافی به جایگاه این زنان حاکمه، مبذول نشده و خدمات سیاسی، فرهنگی و اقتصادی آنان مغفول مانده است. از همین رو پژوهش حاضر با کاربرد روش تحلیلی بر آن است تا ضمن معرفی این زمامداران زن، فعالیتهای مستقیم و غیر مستقیم آنان در توسعة سیاست و اقتصاد سرزمین کرمان را مورد واکاوی قرار دهد. یافتههای پژوهش حاکی از آن است که برخی از زنان این حکومت همچون ترکان خاتون و پادشاه خاتون توانستند بر صدر حکومت کرمان دست یافته و با ایجاد ثبات سیاسی و گسترش قلمرو، زمینه را برای رونق اقتصادی کرمان فراهم آورند
https://localhistories.journals.pnu.ac.ir/article_5049_bf57ffcd15b88939f42b5cc56bd16c87.pdf
2018-03-21
153
172
زنان حاکمه
کرمان
قراختاییان
سیاست
اقتصاد
جمشید
روستا
jamshidroosta@yahoo.com
1
استادیار گروه تاریخ، دانشگاه شهید باهنر کرمان
LEAD_AUTHOR
سحر
پورمهدیزاده
2
کارشناس ارشد تاریخ ایران اسلامی، دانشگاه شهید باهنر کرمان
AUTHOR
ابنحوقل (1366). صورة الارض، ترجمه و توضیح جعفر شعار، چاپ دوم، تهران : امیرکبیر.
1
آذری، علاءالدین (1367). تاریخ روابط ایران و چین، تهران: امیرکبیر.
2
افضلالدین کرمانی، ابوحامد (2536). عقدالعلی للموقف اعلی، به تصحیح علی محمد عامری، چ 2، تهران : روزبهان.
3
اقبال، عباس(1328). مطالعاتی در باب بحرین و جزایر خلیج فارس، تهران: مجلس.
4
آیتی، عبدالمحمد (1372). تحریر تاریخ وصاف، چاپ دوم، تهران: موسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی پژوهشگاه.
5
باستانی پاریزی، محمد ابراهیم(1367). از سیر تا پیاز، بیجا: علمی.
6
پطروشفسکی، ا. پ؛ یان، کارل؛ اسمیت، جان ماسون (1366). تاریخ اجتماعی - اقتصادی ایران در دورۀ مغول. تهران: اطلاعات.
7
پیرنیا، محمدکریم؛ افسر، کرامت الله (1350). راه و رباط، تهران : سازمان ملی حفاظت از آثار باستانی ایران.
8
تاریخ شاهی قراخطاییان کرمان. مؤلف ناشناس. تهران: علم. 1390.
9
ترکمنیآذر، پروین (1389). «نقش هوشمندی و تدبیر سیاسی حکومتگران در ایجاد امنیت و توسعۀ جامعه (مطالعه موردی حکومت ترکان خاتون قراختایی در کرمان)»، جستارهای تاریخی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، دورة اول، ش 1. ص 20-1.
10
حافظنیا، محمدرضا (1388). خلیج فارس و نقش استراتژیک تنگۀ هرمز، چاپ پنجم. تهران: سمت.
11
حدود العالم من المشرق الی المغرب. مؤلف ناشناس. به کوشش منوچهر ستوده. تهران: طهوری. 1361.
12
حسینی فسائی، حسن (1367). فارسنامه ناصری، تصحیح و تحشیة منصور رستگار فسایی. تهران: امیرکبیر.
13
مستوفی، حمدالله (1362). نزهة القلوب، به سعی و اهتمام گای لسترنج، تهران: امیرکبیر.
14
خوافی، احمدبن محمد (1340). مجمل فصیحی. به تصحیح محمود فرخ، بخش دوم ج 1، بیجا: باستان.
15
خواندمیر، غیاثالدین بن همامالدین حسینی (1353). حبیب السیر، به تصحیح محمد دبیر سیاقی، چاپ دوم. تهران: خیام.
16
خیراندیش، عبدالرسول(1379). «اوقاف قراختاییان کرمان (نمونهای از اقدامات وقفی فرمانروایان زن در تاریخ ایران»، وقف میراث جاویدان، سالِ هشتم، ش 29. ص32-25.
17
رحیمی، سجاد؛ جاوید، مرضیه (بیتا). «نقش هرموز در تبادلات اقتصادی خلیج فارس و اقیانوس هند در قرن هشتم و نهم هجری»، پژوهش در تاریخ. سال سوم. ش 10. ص 126-110.
18
رضوی، ابوالفضل (1388). «راههای تجاری در عهد ایلخانی»، کتاب ماه تاریخ و جغرافیا، ش 137. ص 35-22.
19
رضوی، ابوالفضل (1390). شهر، سیاست و اقتصاد در عهد ایلخانان، چاپ دوم. تهران: امیرکبیر.
20
روح الامینی، فاطمهبیگم؛ نادری، شهناز؛ صفا، عزیزالله (1384). گنجینه: آموزش و پرورش شهر کرمان در آیینه تاریخ. کرمان: مؤسسه فرهنگی و هنری آفتاب کرمان.
21
سدیدالسلطنه، محمدعلی خان (1370). تاریخ مسقط و عمان، بحرین و قطر و روابط آنها با ایران. تصحیح و تحشیه و پیوستهای احمد اقتداری. بیجا: دنیای کتاب.
22
شبانکارهای، محمدبن علی بن محمد (1362). مجمع الانساب. تصحیح میرهاشم محدث. تهران: امیرکبیر.
23
ضیاءشهابی، شهریار (1381). اعلام جغرافیایی کرمان به استناد معجمالبلدان یاقوت حموی. کرمان: کرمانشناسی.
24
عباسی، جواد؛ امیری، لیلا (1390). «تجارت کرمان از سدههای ششم تا هشتم هجری با تأکید بر جایگاه جیرفت»، مجلة مطالعات ایرانی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه باهنر کرمان. سال دهم. ش 19. ص320-301.
25
فضلینژاد، احمد (1394). «ایران و تجارت بینالمللی دریای سیاه در دوران ایلخانان». چهارمین کنفرانس الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت ایران گذشته، حال، آینده.
26
قزوینی، زکریابن محمدبن محمود (1373). آثار البلاد واخبار العباد. ترجمة جهانگیرمیرزا. تصحیح میرهاشم محدث. تهران: امیرکبیر.
27
کاشانی، ابوالقاسم عبدالله (1345). عرایس الجواهر و نفایس الاطایب. بهکوشش ایرج افشار. تهران: انجمن آثار ملی.
28
کریمی، علیرضا؛ رضائی، محمد (1392). «روابط تجاری ایران و جنوا در دورۀ ایلخانی». فصلنامه علمی ـ پژوهشی تاریخ اسلام و ایران دانشگاه الزهرا. سال بیست و سوم. دورة جدید. ش 18. ص 68-51.
29
کیانی، محمدیوسف؛ کلایس، ولفرام (1373). کاروانسراهای ایران. تهران: سازمان میراث فرهنگی کشور.
30
گابریل، آلفونس (1348). تحقیقات جغرافیایی راجع به ایران. ترجمة فتحعلی خواجه نوری. تکمیل و تصحیح هومان خواجه نوری. تهران: ابنسینا.
31
گلابزاده، محمدعلی (1382). کرمان در گذر تاریخ. کرمان: مرکز کرمانشناسی.
32
لسترنج، گای (1337). جغرافیای تاریخی سرزمینهای خلافت شرقی. ترجمة محمود عرفان. تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
33
مرسلپور، محسن (1387). تاریخ سلجوقیان کرمان. کرمان: مرکز کرمانشناسی.
34
مقدسی، ابوعبدالله محمدبن احمد (1361). احسن التقاسیم فی معرفة الاقالیم. ترجمة علینقی منزوی. بیجا: شرکت مؤلفان و مترجمان ایران.
35
منشی کرمانی، ناصرالدین (1362). سمط العلی للحضره العلیا. تصحیح عباس اقبال. چاپ دوم. تهران: اساطیر.
36
میلیونه، ایل (1369). سفرنامه مارکوپولو. ترجمة منصور سجادی و آنجلادی جوانی رومانو. تهران: ابوعلی.
37
هادی زاده کاخکی، سعید (1389). کاروانسرا در ایران، تهران : دفتر پژوهشهای فرهنگی.
38
وثوقی رهبری، علی اکبر (1380). تاریخ تمدن و فرهنگ سیرجان، کرمان: کرمان شناسی.
39
وثوقی، محمدباقر (1384). تاریخ خلیج فارس و ممالک همجوار، تهران : سمت.
40
یاقوت حموی (1380). معجم البلدان، ترجمة علینقی منزوی. تهران:
41
ORIGINAL_ARTICLE
نقش قومس در دولت اسماعیلیة نزاری ایران
ایالت قومس، پس از رودبار الموت و قهستان، سومین ناحیهای بود که پایگاههای نزاریان به صورت گسترده در آن ایجاد شد. استراتژی اسماعیلیان برای تسلط بر یک ناحیه، تصرف قلعههای آن ناحیه و پایگاه قرار دادن آن قلعهها برای تصرف کل ناحیه بود. در راستای این استراتژی، نزاریان، به رهبری حسن صباح، در 489ق با بهرهگیری از اختلافات داخلی میان سلجوقیان، توانستند دژ گردکوه و چندین قلعة دیگر را در ایالت قومس به دست آورند و بهتدریج قومس را به قلمرو خود منضم کنند. این پژوهش با گردآوری اطلاعات از منابع تاریخی، با روش تحلیلی استنتاجی و نیز تکیه بر نتایج بررسی میدانی باستانشناختی قلعههای اسماعیلیة قومس، بهدنبال یافتن پاسخ برای این پرسش است: دلایل اهمیت قومس برای اسماعیلیان و نقش آن در اقتداربخشی به دولت اسماعیلیة نزاری ایران چه بوده است؟ حاصل پژوهش نشان داد که این ایالت از دو جنبه برای نزاریان مهم بوده است: نخست، قرار گرفتن آن در میان دو مرکز استراتژیک آنها یعنی رودبار الموت و قهستان و عملکرد آن به عنوان پل ارتباطی میان این دو ناحیه؛ دو دیگر، گذر شاهراه تجاری و مواصلاتی خراسان از این ناحیه. این ویژگیها از طرفی سبب یکپارچگی قلمرو اسماعیلیان شد و از طرف دیگر تسلط بر قلعههای این ناحیه، بهویژه گردکوه، تسلط بر شاهراهِ خراسان و شاخههای آن را به دنبال داشت و مجموع این موقعیتها بهوضوح بر قدرت سیاسی و اقتصادی نزاریان افزود
https://localhistories.journals.pnu.ac.ir/article_5051_3120f656e21f5ed8c7a9f935efe2656a.pdf
2018-03-21
173
188
اسماعیلیه
قومس
گردکوه
رودبار الموت
قهستان
سید محمد
سید یزدی
1
دانشجوی دکتری باستانشناسی دوران اسلامی، دانشگاه تربیت مدرس
LEAD_AUTHOR
سید رسول
موسوی حاجی
seyyed_rasool@yahoo.com
2
استاد گروه باستانشناسی، دانشگاه مازندران
AUTHOR
جواد
نیستانی
janeyestani@modares.ac.ir
3
دانشیار گروه باستانشناسی، دانشگاه تربیت مدرس
AUTHOR
سید مهدی
موسوی کوهپر
smkooh@yahoo.com
4
دانشیار گروه باستانشناسی، دانشگاه تربیت مدرس
AUTHOR
فاطمه
جان احمدی
janahmad2004@yahoo.com
5
دانشیار گروه تاریخ، دانشگاه تربیت مدرس
AUTHOR
ابن اثیر جزری (1371). تاریخ کامل بزرگ اسلام و ایران. ترجمة عباس خلیلی و ابوالقاسم حالت. تهران: علمی.
1
ابن اسفندیار، محمد بن حسن (1366). تاریخ طبرستان. تصحیح عباس اقبال آشتیانی. چاپ دوم. تهران: پدیده خاور.
2
اشرفی، الهه (1395). بررسی تحولات اسماعیلیان در منطقة قومس. پایاننامة منتشر نشدة کارشناسی ارشد تاریخ اسلام، دانشگاه آزاد اسلامی شاهرود.
3
باسورث، کلیفورد ادموند (1370). تاریخ سیستان، از آمدن تازیان تا برآمدن دولت صفاریان، ترجمة حسن انوشه. تهران: سپهر.
4
بیهقى، على بن زید (1361). تاریخ بیهق. تصحیح احمد بهمنیار. تهران: کتابفروشی فروغی.
5
جوزجانى، منهاجالدین سراج، 1363، طبقات ناصرى، تصحیح و تحشیه عبدالحى حبیبى، چاپ اول، تهران، دنیاى کتاب.
6
جوینى، عطا ملک (1385). تاریخ جهانگشاى جوینى. تصحیح محمد قزوینى. چاپ چهارم. تهران: دنیای کتاب.
7
حمدالله مستوفى قزوینی (1364). تاریخ گزیده، تصحیح عبدالحسین نوایى. چاپ سوم. تهران: امیرکبیر.
8
حمزئیان، حمید (1379). «اسماعیلیه در قومس»، فصلنامة فرهنگ قومس. شماره شانزدهم. ص 75-91.
9
دفتری، فرهاد (1375). تاریخ و عقاید اسماعیلیه. ترجمة فریدون بدرهای. تهران: فرزان روز.
10
دفتری، فرهاد (1393). تاریخ و سنتهای اسماعیلیه. ترجمة فریدون بدرهای. تهران: فرزان روز.
11
دفتری، فرهاد (1390). تاریخ و اندیشههای اسماعیلی در سدههای میانه. ترجمة فریدون بدرهای. چاپ دوم. تهران: فرزان روز.
12
رشیدالدین فضلالله همدانى (1387). جامع التواریخ اسماعیلیان. تصحیح محمد روشن. تهران: میراث مکتوب.
13
رشیدالدین فضلالله همدانى (1393). جامع التواریخ: قسمت اسماعیلیان و فاطمیان و نزاریان و داعیان و رفیقان. به کوشش محمدتقی دانشپژوه و محمد مدرسی زنجانی. چاپ پنجم. تهران: علمی و فرهنگی.
14
ستوده، منوچهر (1345). قلعههای اسماعیلیه در رشته کوههای البرز. تهران: دانشگاه تهران.
15
شادپور، حسن (1385). «قومس و اسماعیلیان». فصلنامه تاریخ اسلام. دورة 7. شمارة 4. ص 119-138.
16
شبانکارهاى، محمد بن على بن محمد (1381). مجمع الانساب. تصحیح میرهاشم محدث. تهران: امیرکبیر.
17
طبری، محمدبن جریر (1375). تاریخ طبری. ترجمة ابوالقاسم پاینده. چاپ پنجم. تهران: اساطیر.
18
فرقانی، محمدفاروق (1381). تاریخ اسماعیلیان قهستان. تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی.
19
فرنود، رضا (1390). اطلس تاریخی ایران از ظهور اسلام تا دوران سلجوقیان. چاپ دوم. تهران: نشر نی.
20
قاضی نعمان، افتتاحالدعوه (1986م). تحقیق فرحات الشراوی. تونس: الشرکه التونسیه التوزیع.
21
لمتون، آن (1396). تداوم و تحول در تاریخ میانة ایران. ترجمة یعقوب آژند. چاپ پنجم. تهران: نشر نی.
22
لویس، برنارد (1371). فدائیان اسماعیلی. ترجمة فریدون بدرهای. تهران: مؤسسة مطالعات و تحقیقات فرهنگی (پژوهشگاه).
23
محمد بن ابراهیم خبیص (1343). سلجوقیان و غز در ایران. تصحیح و مقدمة محمدابراهیم باستانیپاریزی. تهران: نشر علم.
24
مرادان، علیاکبر (1388). گزارش گمانهزنی و نجاتبخشی محوطه مهرنگار دامغان. گزارش منتشر نشده. مرکز اسناد میراث فرهنگی سمنان.
25
منشی کرمانی، ناصرالدین (1362). سمط العلی للحضره العلیا. تصحیح عباس اقبال. تهران: اساطیر.
26
نسوی، شهاب الدین محمد (1324). سیرة جلالالدین یا تاریخ جلالی. تصحیح محمد ناصح. تهران: انجمن ادبی ایران.
27
ویلی، پیتر (1386). آشیانه عقاب: قلعههای اسماعیلی در ایران و سوریه. ترجمة فریدون بدرهای. تهران: فرزان روز.
28
هاجسن، مارشال، (1393). فرقة اسماعیلیه. ترجمة فریدون بدرهای. چاپ هفتم (پنجم از ویراستة دوم). تهران: علمی و فرهنگی.
29
ORIGINAL_ARTICLE
اهمیت و ارزش بقعة شیخ صفیالدین اردبیلی در معماری و هنرهای اسلامی(۶۵۰-۷۳۵ق)
بقعة شیخ صفیالدین از نظر معماری و هنرهای اسلامی دارای اهمیت و ارزش خاصی است. این بقعه از آثار قرن هفتم هجری بوده و بهتدریج توسعه و گسترش یافته و به وضع فعلی درآمده است. بنای مذکور، ابتدا خانقاه و محل سکونت شیخ و کانون صوفیان و مریدان او بود. اما پس از او، شیخ صدرالدین آن را به صورت بقعه درآورد. این پژوهش در صدد پاسخگویی به این پرسش است که بقعة مذکور از لحاظ هنری و معماری از چه جایگاهی در طول تاریخ برخوردار بوده است؟ نتیجۀ این پژوهش نشان میدهد که بقعة شیخ صفیالدین اردبیلی از مهمترین و با ارزشترین آثار هنر و معماری اسلامی یادگار دورة صفویه است و با وجود اثر عوامل طبیعی مثل زلزله، سیل و ویرانیهای ناشی از آن، باز هم از عنصرهای عالی ایران محسوب شده و بهصورت عینی، تلاشهای هنرمندان ایرانی و سبک معماری آذری و اسلامی مشهود بازتاب داده است. مقالة حاضر، با روشی میدانی و توصیفی ـ تحلیلی و با تکیه بر متون کتابخانهای، به ارزیابی تاریخ ساخت، تغییر و توسعة بقعه و مجموعههایش و همچنین بررسی اهمیت و ارزش معماری و هنری آن میپردازد.
https://localhistories.journals.pnu.ac.ir/article_5134_9ae4491c403b5524aab6d1b660e08912.pdf
2018-03-21
189
204
اردبیل
بقعة شیخ صفی
صدرالدین
چینیخانه
گنبد الله الله
حسن
مجربی
mojarabi398@gmail.com
1
استادیارگروه معارف اسلامی، دانشگاه علوم انتظامی امین
LEAD_AUTHOR
علی
غلامی فیروزجائی
gh.firozjaii@yahoo.com
2
دکتری تاریخ اسلام، دانشگاه بین المللی امام خمینی قزوین
AUTHOR
اعتمادالسلطنه، محمدحسن بن على (1376). مرآة البلدان. تصحیح عبدالحسن نوایی و هاشم محدث. تهران: دانشگاه تهران.
1
اوبن، ژان (1362). ایران امروز. ترجمة علیاصغر سعیدی. تهران: زوّار.
2
اولئاریوس، آدام (1379). سفرنامه. ترجمة حسین کردبچه. تهران: هیرمند.
3
ویور، مارتین (1356). مسائل حفاظتی 5 بنای تاریخی ایران. ترجمة کرامتالله افسر. تهران: سازمان حفاظت آثار باستانی ایران.
4
بهآذین، داریوش (1382). اردبیل. تهران: دفتر پژوهشهای فرهنگی.
5
پوپ، آرتور اپهام (1338). هنر ایرانی. ترجمة غلامحسین صدری افشار. تهران: اختران.
6
پیرنیا، محمدکریم (1380). سبکشناسی معماری ایرانی. تدوین دکتر غلامحسین معماریان. تهران: نشر پژوهنده و معمار.
7
تاورنیه، ژان پاتیست (1336). سفرنامه. ترجمة ابوتراب نوری. اصفهان: نشر تأیید.
8
ترابی طباطبایی، سید جمال (1355). آثار باستانی آذربایجان. تهران: انجمن آثار ملی.
9
جامعی، بیوک (1369). نگاهی به آثار و ابنیة تاریخی اردبیل. تهران: علمی و فرهنگی.
10
جعفریان، رسول (1379). صفویه در عرصة دین فرهنگ و سیاست. تهران: پژوهشکدة حوزه و دانشگاه.
11
جوادی، سید مهدی (1377). «زادگاه محقق اردبیلی». کیهان اندیشه. ش 67. ص 121-129.
12
جمعی از نویسندگان، (1991). دائرةالمعارف بریتانیکا، جلد1. ص110.
13
خطایى، علىاکبر (1372). خطاى نامه. چاپ دوم. تهران: مرکز اسناد فرهنگی آسیا.
14
خلخالی، سید عبدالرحیم (1305) بقعة شیخصفی، مجله ارمغان. دورة هفتم. شهریور و مهر. ش 6 و 7. ص 396 تا 402
15
بقعۀ شیخصفی: مجله ارمغان. دورة هفتم. شهریور و مهر. ش 6 و 7. ص 396 - 402.
16
حسینى قمى، قاضى احمد بن شرفالدین الحسین (1383). خلاصةالتواریخ. تصحیح احسان اشراقى. تهران: دانشگاه تهران.
17
دلاواله، پیترو (1348). سفرنامه. ترجمة شعاعالدین شفا. تهران: علمی و فرهنگی.
18
دیباج، اسماعیل (1346). آثار باستانی و ابنیه تاریخی آذربایجان. تهران: شورای مرکزی جشن شاهنشاهی ایران.
19
سیوری، راجر (1374). ایران عصرصفوی. ترجمة کامبیز عزیزی. تهران: نشر مرکز.
20
شاردن، ژان (1372). سفرنامه. ترجمة اقبال یغمائى. تهران: توس.
21
شایستهفر، مهناز؛ گلمغانیزاده اصل، ملکه (1381). «تزیینات کتیبهای نمای بیرونی بقعة شیخ صفیالدین اردبیلی»: مجلة علوم اجتماعی و انسانی دانشگاه شیراز. ش 37، ص 83-103.
22
شهبازی شیران، حبیب (1372). مجموعة شیخ صفی در اردبیل. اردبیل: انتشارات آرتا.
23
صفری، بابا (1371). اردبیل در گذرگاه تاریخ. چاپ دوم. اردبیل: دانشگاهآزاد سلامی.
24
عونالهى، سیدآغا (1387). تاریخ پانصد ساله تبریز از آغاز دورة مغولان تا پایان دورة صفویان. تهران: امیرکبیر.
25
فلسفی، نصرالله (1364). زندگانی شاه عباس اول. تهران: دانشگاه تهران.
26
کونل، ارنست (1355). هنر اسلامی. ترجمة هوشنگ طاهری. تهران: طوس.
27
کیانی، محمدیوسف (1374). تاریخ هنر و معماری ایران در دورة اسلامی. تهران: سمت.
28
گلمغانیزاده اصل، ملکه (1384). باستانشناسی تاریخ هنر بقعة شیخ صفیالدین اردبیلی. اردبیل: نیک آموز.
29
مجربی، حسن (1392). تصوف و تشیع در اردبیل از دیدگاه خاورشناسان در دورة صفویه. اردبیل: نشر مکارم.
30
مشکور، محمدجواد (1349). نظری به تاریخ آذربایجان و آثار باستانی و جمعیتشناسی. تهران: انجمن آثار ملی.
31
مطراقچی، نصوح (1379). بیان منازل. ترجمة و تعلیق رحیم رئیسنیا. تهران: سازمان میراث فرهنگی کشور، معاونت معرفی و آموزش.
32
موسوی اردبیلی، فخرالدین (1378). تاریخ اردبیل و دانشمندان. چاپ دوم. اردبیل: شیخ صفیالدین.
33
موسوی، رئوف (1382). جغرافیای تاریخی استان اردبیل. اردبیل: انتشارات مقدس اردبیلی.
34
ورجاوند، پرویز (1370). «بقعة شیخ صفیالدین اردبیلی». دایرةالمعارف تشیع. جلد3. ص367.
35
ویلسن، کریستی (بیتا). تاریخ صنایع ایران. ترجمة عبدالله فریار. تهران: فرهنگسرا.
36
همرنگ، ناصر (1371). «اردبیل از دیدگاه جهانگردان». مجلة سبلان. ش 3. ص 53-68.
37
هیلن برند، روبرت (1383). معماری اسلامی. ترجمة باقر آیتاللهزاده شیرازی. چاپ دوم. تهران: روزنه.
38
ORIGINAL_ARTICLE
تحولات تاریخنگاری محلی ایران در دورة سلجوقی
تاریخنگاری محلی در ایران، از قرن پنجم هجری و با شروع حکومت سلجوقیان (431ق)؛ وارد دورۀ جدیدی میشود. بررسی آثار بهجا مانده از تاریخنگاری محلی ایران در دورۀ سلجوقی با تکیه بر سؤال اصلی پژوهش مبنی بر ماهیت تحولات تاریخنگاری محلی ایران در این عصر، نشاندهندۀ ظهور تغییراتی در پایگاه طبقاتی مورخان، روشهای نگارش آثار، موضوعات تواریخ، زبان این آثار، انگیزهها و اهداف مورخان و همچنین مخاطبان این تواریخ محلی میباشد. بر همین اساس؛ اقدام بعدی در جریان تحقیق، بعد از پی بردن به تغییر در روند نگارش تواریخ محلی، کنکاش در چرایی این تغییرات میباشد؛ که برای سهولت در این امر، تواریخ محلی دورۀ سلجوقی در سه دستۀ تواریخ شخصیتمحور، سیاسی و ترکیبی دستهبندی شده است. بررسی تواریخ محلی این دوره در دستهبندی فوق، نشان میدهد که عامل اساسی در تغییر روند نگارش تواریخ محلی، به روی کار آمدن گستردۀ طبقۀ ادیب ـ مورخان برمیگردد. این مورخان، انگیزهها و اهداف متفاوتی از نوشتن تواریخ محلی، نسبت به پیشینیان دارند و تفاوت در انگیزههای این مورخان باعث میشود تا در روشهای مورد استفادۀ خود در نگارش تواریخ محلی نیز تجدیدنظر کنند. به روی کار آمدن این طبقۀ جدید از مورخان، موجب تغییر در پایگاه طبقاتی مخاطبان تواریخ محلی گشته و در نتیجۀ این امر، زبان فارسی جایگزین زبان عربی در نگارش تواریخ محلی میگردد. تحقیق اخیر از نوع تحقیقات تحلیلیِ تاریخی بوده و روش مورد استفاده در آن نیز روش تبیینی میباشد. اما در عین حال از اصول و مبانی جامعهشناسی معرفت نیز در بررسی منابع بهره برده شده است.
https://localhistories.journals.pnu.ac.ir/article_5135_2c403c72470380b38387e362d91ecca4.pdf
2018-03-21
205
228
: ایران
سلجوقیان
تاریخنگاری محلی
ادیب ـ مورخان
زبان فارسی
اسماعیل
طوری
esmailtouri@yahoo.com
1
دانشجوی دکتری تاریخ ایران دورة اسلام
LEAD_AUTHOR
مقصودعلی
صادقی گندمانی
m_sadeghi@modares.ac.ir
2
دانشیار، دانشگاه تربیت مدرس
AUTHOR
ابن بلخی، فارسنامه (1385). تصحیح و تحشیۀ گای لیسترانج و رینولد آلن نیکلسون. تهران: اساطیر.
1
آقارضایی، سعید (1395). «تاریخ نگاری افضل کرمانی در کتاب عقد العلی للموقف الاعلی». فصلنامه تاریخ نو: ش 17 (زمستان).
2
بغدادی، ابن النجار(1392ق). ذیل تاریخ بغداد. مصحح قیصر فرح. جزء الاول و الخامس. بیروت: دار الکتب العربی.
3
ابن فندق، ابوالحسن علی بن زید بیهقی (1317). تاریخ بیهق. با تصحیح و تعلیقات احمد بهمنیار. مقدمه محمد بن عبدالوهاب قزوینی. تهران: چاپخانه فروغی.
4
تاریخ سیستان (1381). به تصحیح محمدتقی بهار. تهران: انتشارات معین.
5
ترکمنیآذر، پروین (پاییز 1388). «تأملی بر آداب و قاعده ملک داری در نگاه افضلالدین کرمانی». تهران: نشریة فرهنگ. دورة 22. ش 3.
6
حسینیزاده، محمدعلی و امیر رضائیپناه (1395). «کیفیت بازنمایی اندیشه ایرانشهری در سنت تاریخنگاری عصر صفوی (مبانی تکوین دگرباره امر سیاسی)». تاریخ نامة ایران بعد از اسلام: ش13 (پاییز و زمستان).
7
خلیلی قزوینی، ابویعلی خلیل بن عبدالله بن احمد (1409ق). الإرشاد فی معرفة علماء الحدیث(من تجزئه السلفی(. تحقیق محمد سعید بن عمر ادریس. الجزء ثالث. ریاض: مکتبه الرشد.
8
خیراندیش، عبدالرسول (1380). «صورتشناسی تاریخهای محلی». کتاب ماه تاریخ و جغرافیا: ش 46و47 (مرداد و شهریور).
9
دهمرده، برات (1378). «نگاهی به سبک تاریخنگاری تاریخ سیستان». کتاب ماه تاریخ و جغرافیا: شمارۀ 23 (شهریور).
10
راوندی، محمد (1364). راحة الصدور و آیة السرور. تصحیح محمد اقبال و مجتبی مینوی. چاپ دوم. تهران: امیرکبیر.
11
صدقی، ناصر (1393). تاریخنگاری در ایران عصر سلجوقی. تهران: پژوهشکدۀ تاریخ اسلام.
12
صفا، ذبیحالله (1352). تاریخ ادبیات ایران (از میانۀ قرن پنجم تا آغاز قرن هفتم هجری). ج2. تهران: انتشارات ابن سینا.
13
فارسی، الحافظ ابوالحسن عبدالغافر (1362). الحلقه الاولی من تاریخ نیسابور المنتخب من السیاق. انتخاب الحافظ ابواسحق ابراهیم بن محمد بن الازهر الصریفینی. إعداد محمد کاظم المحمودی. قم: جماعة المدرسین فی الحوزة العلمیة فی قم المقدسة.
14
فارسی، امام الحافظ ابوالحسن (1384). المختصر من کتاب السیاق لتاریخ نیسابور. تحقیق محمد کاظم المحمودی. تهران: مرکز پژوهشی میراث مکتوب.
15
فامی هروی، عبدالرحمن (1387). تاریخ هرات (دستنوشتی نویافته). به کوشش محمدحسن میرحسینی و محمدرضا ابوئی مهریزی. با پیشگفتار ایرج افشار. تهران: میراث مکتوب.
16
قادری، حاتم و تقی رستموندی (تابستان 1385). «اندیشه ایرانشهری مختصات و مؤلفههای مفهومی». علوم انسانی دانشگاه الزهرا(س). شماره 59.
17
قنوات، عبدالرحیم (1393). تاریخنگاری محلی ایران در دوره اسلامی (تا سدۀ هفتم هجری). تهران: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه و سمت.
18
کاهن، کلود (1380). «تاریخنگاری دورۀ سلجوقی». ترجمه و تدوین یعقوب آژند. تهران: گستره.
19
کرمانی، افضلالدین ابوحامد (1383). «مجموعه آثار افضلالدین ابوحامد کرمانی». با مقدمۀ باستانی پاریزی. به کوشش محمدصادق بصیری. کرمان: انتشارات دانشگاه شهید باهنر کرمان.
20
مافروخی، مفضل بن سعد (1385). محاسن اصفهان. ترجمۀ حسین بن محمد آوی. به کوشش عباس اقبال آشتیانی. اصفهان: سازمان فرهنگی تفریحی شهرداری.
21
میثمی، جولی اسکات (1391). تاریخنگاری فارسی (سامانیان، غزنویان، سلجوقیان). ترجمۀ محمد دهقانی. تهران: ماهی.
22
نرشخی، ابوبکر محمد بن جعفر (1362). تاریخ بخارا. ترجمۀ ابونصر قباوی. تلخیص محمد بن زفر. تصحیح و تحشیۀ سید محمدتقی مدرس رضوی. تهران: توس.
23
نسفی، نجمالدین (1412ق). القند فی ذکر علماء سمرقند. تحقیق نظرمحمد فاریابی. ریاض: دارالعاصمه.
24
نسفی، نجمالدین عمر بن احمد بن محمد (1378). القند فی ذکر علماء سمرقند. تحقیق یوسف الهادی. تهران: میراث مکتوب.
25
Paul, Jurgen (2000). The Histories of Isfahan, Mafarruki’s kitab Mahasin Isfahan: Iranian Stadies.
26
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی شاخصههای نوین تاریخ نگاری محلی در آثار اعتمادالسلطنه
تاریخنگاری محلی، بازنمایی گذشته در مقیاس محلی و منطقهای است. ویژگی پژوهشهای اینگونه، محدودیت به لحاظ موضوعی، زمانی و مکانی است و این امر زمینه جزئینگری و پرداختن به تاریخ اجتماعی / تاریخ فرودستان را فراهم میآورد. امروزه محققان پیشینة این نوع تاریخنگاری در ایران را حتی به تکنگاریهای دورة جهانگشایی اعراب مسلمان میرسانند؛ اما بین تاریخنگاری محلی سنتی و نوین تمایزاتی وجود دارد که در محلینگاریهای اعتمادالسلطنه نمود یافته است. در همین راستا، پرسشهای اصلی پژوهش حاضر عبارتنداز: 1. اعتمادالسلطنه دارای چه شیوههای تاریخنگاری محلی است؟ 2. شاخصههای نوین تاریخنگاری محلی در عرض چگونه در آثار اعتمادالسلطنه نمود یافته است؟ 3. زندگانی عامة مردم در تاریخنگاری محلی اعتمادالسلطنه چه جایگاهی دارد؟ بنابراین هدف پژوهش بررسی شاخصههای نوین تاریخنگاری محلی اعتمادالسلطنه است. روش پژوهش از نوع توصیفی ـ تحلیلی است و نتایج و یافتههای پژوهش نشان میدهد تاریخنگاری محلی در بعد عرضی، از خصوصیات بارز تاریخنگاری اعتمادالسلطنه بودهاست. نگاه عرضی یعنی نگاه خردبین به تاریخ فرودستان، توجه به انواع فقر، گردآوری دادهها به روش مطالعة میدانی، مشاهده و مصاحبه
https://localhistories.journals.pnu.ac.ir/article_5052_12242e268eaa8fc841264fcd26d8229d.pdf
2018-03-21
229
252
تاریخنگاری محلی در عرض
قاجار
تاریخنگاری نوین
قباد
منصوربخت
ghobad.mansourbakht@gmail.com
1
استادیار گروه تاریخ، دانشگاه شهید بهشتی؛ گروه تاریخ دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات
LEAD_AUTHOR
رضا
عبادی جامخانه
masood_koochooloo2006@yahoo.com
2
استاد گروه تاریخ دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم تحقیقات
AUTHOR
رضا
شعبانی
mojtabatabriznia@gmail.com
3
استاد گروه تاریخ دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم تحقیقات
AUTHOR
آئینهوند، صادق (1368). «مکتب تاریخنگاری طبری». مجلة کیهان اندیشه. شماره 25. ص 22.
1
آقاگلزاده، فردوس (1385). تحلیل گفتمان انتقادی. تهران: علمی و فرهنگی
2
اعتمادالسلطنه، محمدحسنخان (1357). خلسه مشهور به خوابنامه. بهکوشش محمود کتیرایی. تهران: توکا.
3
اعتمادالسلطنه، محمدحسنخان (1389). روزنامة خاطرات. با مقدمة ایرج افشار. چاپ هفتم. تهران: امیرکبیر.
4
اعتمادالسلطنه، محمدحسنخان (1345). روزنامة خاطرات. به کوشش ایرج افشار. تهران: امیرکبیر.
5
اعتمادالسلطنه، محمدحسنخان (1363). چهل سال تاریخ ایران. به کوشش ایرج افشار. تهران: نشر اساطیر.
6
اعتمادالسلطنه، محمدحسنخان (1363). تاریخ منتظم ناصری. تصحیح محمداسماعیل رضوانی. تهران: دنیای کتاب.
7
اعتمادالسلطنه، محمدحسنخان (1363). مرآت البلدان. بهکوشش محمدعلی سپانلو و پرتو نوری علاء. تهران: اسفار.
8
اعتمادالسلطنه، محمدحسنخان (1294ق). مرآت البلدان. تهران: دارالطباعه دولتی.
9
اعتمادالسلطنه، محمدحسنخان (1302ق). روزنامة شرف. نمرة 29.
10
اعتمادالسلطنه، محمدحسنخان (1371). درر التیجان فی تاریخ بنی الاشکان. تصحیح نعمت احمدی. تهران: نشر اطلس.
11
اعتمادالسلطنه، محمدحسنخان (1298ق). بریدهای از رسالة جغرافی و تاریخ لار (نزدیک تهران) [نسخة خطی]. تاریخ نشر: 1298ق. سازمان اسناد ملی ایران شمارة کتابشناسی ملی: 639ف.
12
اعتمادالسلطنه، محمدحسنخان (1391). رسائل (شامل 24رساله). به کوشش میرهاشم محدث. تهران: اطلاعات. اعتمادالسلطنه، محمدحسنخان (1362). مطلع الشمس. با مقدمه و فهارس و اهتمام تیمور برهان لیمودهى. تهران: (یساولى) فرهنگسرا.
13
اعتمادالسلطنه، محمدحسنخان (بیتا). تاریخ بلده نور. نسخة خطی شمارة 43796. کتابخانة طاهری شهاب ساری.
14
اعتمادالسلطنه، محمدحسنخان (1349). صدر التواریخ. تصحیح محمد مشیری. تهران: وحید.
15
اعتمادالسلطنه، محمدحسنخان (1290ق). سالنامه. سال 1290ق. سازمان اسناد ملی ایران. شمارة اسناد: 6۱۰۴۲۱.
16
اعتمادالسلطنه، محمدحسنخان (1379). الحجة السعاده فی حجه الشهاده. به کوشش و با مقدمة مصطفی فریدپور. تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
17
- اعتمادالسلطنه، محمدحسنخان (1308)، دررالتیجان فی تاریخ بنیالاشکان، تهران: انتشارات همایونی.
18
افشار، ایرج (1383). فرهنگ ایران زمین. تهران: بنیاد موقوفات افشار.
19
پزشکی، بهروز (1384). «بیماری وبا و راههای پیشگیری از آن». مجلة پیام بانک، هفتة سوم و چهارم، شماره 440، ص11.
20
جابری انصاری (1321). تاریخ اصفهان و ری. تهران. بیجا.
21
چلونگر، محمدعلی؛ احمدی اختیار، مهدی؛ زینعلی، بهمن (1392). «تاریخنگاری محلی در دورة مغول و شاخصههای آن». مجلة دوفصلنامة پژوهشنامة تاریخ محلی ایران. سال اول. پاییز و زمستان. شماره2، دورة 3. ص. 75-90.
22
حسنآبادی، ابوالفضل (1393). «درآمدی بر ریخت شناسیمحلینگاریدرتاریخمعاصرایران». مجموعه مقالات نخستین همایش بینالمللی تاریخ محلی مازندران. به کوشش علی رمضانی پاچی. ساری: نشر هاوژین.
23
حسینی، سید قاسم (1391). «تاریخ از پایین». فصلنامة مطالعات فرهنگی. سال اول. شمارة1. بهار. ص 85 .
24
رجایی، عبدالمهدی؛ چلونگر، محمدعلی؛ نورائی، مرتضی (1390). «تاریخنگاری محلی عصر قاجار و مؤلفههای آن». مجلة مطالعات اسلامی، تاریخ و فرهنگ. سال 43. شمارة 4 (بهار وتابستان). ص 29-52.
25
روح الامینی، محمود (1377). مبانی انسان شناسی (گرد شهر با چراغ). تهران: عطار.
26
روزنامة ایران. شمارههای 421-497. به مدیر مسئولی محمدحسنخان اعتمادالسلطنه.
27
عربصالحی، محمد (1391)، تاریخنگری و دین. تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشة اسلامی.
28
قدیمی قیداری، عباس (1388). «تاریخنگاری محلی کردستان و ظهور نخستین تاریخنگار زن در ایران». مجلة پژوهشهای تاریخی. دانشکدة ادبیات و علوم انسانی. دانشگاه اصفهان. دورة جدید بهار 88. شمارة 1، ص 11-128.
29
متولی حقیقی، یوسف (1381). وزیر تاریخنگار. تهران: دانشگاه فردوسی مشهد.
30
محمدتقی بیگ ارباب (1353). قم: نشردارالایمان قم.
31
مستوفی، عبدالله (1382). شرح زندگانی من یا تاریخ اجتماعی و اداری دورة قاجار. تهران: زوار.
32
نورایی، مرتضی؛ چلونگر، محمدعلی و عبدالرحیم قنوات (1389). «آغاز تاریخ نگاری محلی ایران». مجله تاریخ و فرهنگ . بهار و تابستان. شمارة 84.. ص 9-38.
33
نورایی، مرتضی (1390). «جغرافیای تاریخی و تاریخ محلی، تعاملات و تمایزات». کتاب ماه تاریخ و جغرافی. ش 163.
34
وقایع اتفاقیه (1362). گزارشهای خفیهنویسان انگلیس در ولایات جنوبی ایران از سال 2129 تا 1322قمری. بهکوشش سعید سیرجانی. تهران: نوین.
35
اسناد
36
ساکما (سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران):
37
اسنادی پیرامون ناامنی در زندگی فرودستان: شمارههای ۲۹۵/ ۷۸۴۳. ۲۹۵/ ۷۴۹۶. ۲۹۵/ ۷۷۷۹. ۲۹۵/ ۶۰۳۶. ۲۴۰/ ۸۲۸۶۳ .
38
اعتمادالسلطنه، ساکما. اسناد. ش 1/ 529-531.
39
اعتمادالسلطنه، 1290ق: ساکما سند ش: 6۱۰۴۲۱.
40
«تلگرافات، گزارشات، عرایض و نامههایی به ناصرالدینشاه و اعتمادالسلطنه از امور نظمیه دارالخلافه، شمارة ۲۹۵/ ۷۷۳۰ در304 صفحه.
41
استیصال و خرابی دهات در اثر شیوع بیماریها. شمارة بازیابی ۲۹۵/۸۰۲۴.
42
کمبود گندم و نرخ مواد غذایی در اثر قحطی و بحران شمارة بازیابی ۲۹۵/۷۸۴۳.
43
شلوغی خبازیها در تهران، گرانی و کمبود نان شمارة بازیابی ۲۹۵/۶۰۳۶.
44
خشکسالی و قحطی، وضعیت نامناسب کشاورزی، شماره بازیابی۲۹۵/۷۴۹۶
45
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی تاریخی فعالیت اقتصادی زنانِ ایران در دورة قاجار
مطالعة اهمیت و نقش مشارکت زنان در مناطق اقتصادی ایران که به تعیین هدف و سیاستگذاری در امور زنان منجر میشود، از جمله مهمترین مسائل کشور است. بنابراین، در پژوهش حاضر، محققان، در چارچوب یک تحقیق تاریخی، درصددند توضیحی دقیق و کامل دربارة وضعیت اقتصادی زنان در دورة قاجار، به عنوان یک دورة تاریخی، که در آن حضور زنان در جامعه به دلیل ظهور "جنبش مشروطیت " مطرح و برجسته شده بود، ارائه نمایند. بر این اساس، محققان، با بهرهگیری از روش کتابخانهای و تحقیق در اینترنت، اطلاعات به دست آمده از شواهد تاریخی و مطالعات پیشین را بررسی و تحلیل کردند. در تحقیق حاضر، حضور اقتصادی زنان در دورههای مورد نظر در قالب مشاغل روزمره مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته و سپس برمبنای روش جدید طبقهبندی شده است. با بهرهگیری از طبقهبندی و برمبنای طبقات مختلف جامعه در طول این دوره، جنبههای مختلف فعالیتهای زنان در زمینههای سیاسی، اجتماعی و اقتصادی مورد توجه قرار گرفته است
https://localhistories.journals.pnu.ac.ir/article_5053_6fa23e5280eb974cef4074ae088f6d63.pdf
2018-03-21
253
259
زنان
فعالیتهای اقتصادی
عصر قاجار
یگانه
موسوی جهرمی
yeganehmj@gmail.com
1
استاد اقتصاد، دانشگاه پیام نور؛ دکترای اقتصاد، دانشگاه الزهرا(س)
LEAD_AUTHOR
ارغوان
فرزین معتمد
afarzinmotamed@gmail.com
2
کارشناسی ارشد پژوهشکده آموزش باز و از دور دانشگاه پیام نور
AUTHOR
نرگس
خاکی
n.khaki88@gmail.com
3
کارشناسی ارشد پژوهشکده آموزش باز و از دور دانشگاه پیام نور
AUTHOR
Afshar, Eirage (1973), Khaterat va Asnade
1
Zahiroldoleh, Tehran: Ketabhaie Gibi.
2
Azad, Hasan (1989), Poshte Pardehaye Harems,
3
Oromiye: Anzali Publications.
4
Dastjerdi, Aghababa (2009), Zanan va Faaliathie
5
Eghtesadi dar asre Ghajar (3),
6
http://anthropology.ir/node/4092.
7
Delrish, Boshra (1996), Zan dar dore Ghajar, Tehran:
8
Islamic Development Organization.
9
Ebtehage, Fariba & Mahbobnejad, Maliheh (2005),
10
Zanan dar Astare Jonbeshe Mashrutiat, Payame
11
Zan Journal, 168.
12
Ensaafpour, Gholam Reza (1967), Ghodrat va
13
Maghame Zan dar Advare Tarikh, Tehran: Canoon
14
Ketaab.
15
Farokhzad, Pouran (2002), Karnameye Zanane Karaye
16
Iran az Diroz ta Emroze, Tehran: Ghatre
17
publication.
18
Ghavimi, Fakhri (1973), Karname Zanan Mashhore
19
Iran, Tehran: Ministry of Education.
20
Kasravi, Ahmad (1977), Tarikhe Mashrote Iran,
21
Tehran: Amirkabir Publication.
22
Malekzadeh, Mehdi (1994), Tarikhe Mashrotiyat,
23
Tehran: Elmi Publication.
24
Mehrabadi, Mitra (2000), Zane Irani be Ravayate
25
Safarnamenevisan Farangi, Tehran: Afarinesh
26
Publication.
27
Panahi, Fereshteh (2002), Zan Irani dar Safarnamehha
28
az Dide Mosharekat, Tehran: Djadjarmi Publication.
29
Razaghi, Ebrahim (1989), Eghtesade Iran, Tehran: Ney
30
publication.
31
Sdvndyan, Cyrus (2000), Daramadi bar Jamiat Shenasi
32
Tarikhi Iran dar asre Ghajar, Tehran: Ministry of
33
Culture and Islamic Guidanc (Publishing
34
Organization).
35
Shaditalab, Jaleh (2002), Tose va Chaleshhaye Zanane
36
Irani, Tehran: Ghatre publication.
37
Tavana, Alimorad (2001), Zan dar Tarikhe Moasere
38
Iran, Tehran: Barg Zeyton.
39
Tavakoli, Faeze (6 Agust 2011), Zanan va Mashrotiyat,
40
Shargh Newspaper
41
Varhoram, Gholamreza (1988), Nezame Siyasi va
42
Sazemanhaie Ejtemaie Iran dar asre Ghajar, Tehran:
43
Moeen publication.
44