با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن ایرانی تاریخ
pajoheshi تاریخ های محلی ایران
نقش اصلاحات ارضی در افزایش تنش‌های اجتماعی طی سالهای ۱۳۴۲ تا ۱۳۵۷ ش، در استان اصفهان

حمید بصیرت منش؛ سید محمود سادات بیدگلی؛ محمد ابراهیمی فیلوری

دوره 11، شماره دوم، پیاپی22، بهار و تابستان 1402 ، دی 1402، صفحه 1-16

https://doi.org/10.30473/lhst.2023.67077.2812

چکیده
  ضرورت انجام تحقیق و هدف: طرح اصلاحات ارضی در آغاز دهه‌ی ۱۳۴۰ ه.ش بخشی از پروژه‌ی نوسازی و تغییر ساختار اجتماعی ایران دوران پهلوی بود. این طرح، پیامدهای زیادی در عرصه‌های سیاسی، فرهنگی و اجتماعی به دنبال داشت. اصلاحات ارضی در اصفهان، اگرچه یک نظم سنتی و کهن را فروریخت؛ اما نتوانست نظام نوینی را جایگزین آن سازد و منجر به تنش‌های اجتماعی ...  بیشتر

pajoheshi تاریخ های محلی ایران
جایگاه و کارکرد خاندان زیاداوغلی قاجار در تحولات قفقاز در دوره شاه طهماسب اول صفوی (با تأکید بر نقش شاهوردی‌سلطان زیاداوغلی قاجار)

فاطمه جعفرنیا؛ محمد عزیزنژاد؛ رمضان بیدار

دوره 11، شماره دوم، پیاپی22، بهار و تابستان 1402 ، دی 1402، صفحه 17-30

https://doi.org/10.30473/lhst.2023.60005.2626

چکیده
  خاندان زیاداوغلی قاجار از خاندان‌‌های مهم و بانفوذ منطقه‌ی قفقاز بودند که از فرآیند دگرگونی ساختار سیاسی و اداری حکومت صفوی پدید آمدند. این خاندان تیره‌‌ای از ایل قاجار بودند که با حمایت پادشاهان صفوی در نواحی قراباغ قدرت گرفتند و از حامیان مهم استقرار حاکمیت سیاسی صفویه در منطقه‌ی قفقاز به شمار می‌‌رفتند. عدم تصویر روشن از نقش‌‌آفرینی ...  بیشتر

pajoheshi تاریخ های محلی ایران
سیاست خاندان گاورودی در تعامل با حکومت های تیموری و ترکمنان

اسماعیل حسن زاده؛ حجت نیک نفس

دوره 11، شماره دوم، پیاپی22، بهار و تابستان 1402 ، دی 1402، صفحه 31-40

https://doi.org/10.30473/lhst.2023.63417.2737

چکیده
  بررسی قدرت‌‌گیری خاندان‌‌ حکومتگر پس از افول قدرت‌‌های مرکزی، روند تاریخی گذر از حکمرانی‌‌های متمرکز ایرانی به حکمرانی‌‌های محلی را نشان می‌‌دهد. متأسفانه مطالعات نظری مربوط به خاندان‌‌شناسی در ایران هنوز آغاز نشده‌‌است تا بتوان با تکیه بر آن ظهور و افول خاندان‌های حکومتگر را مورد بررسی تطبیقی دقیق قرار داد. این مقاله ...  بیشتر

pajoheshi تاریخ های محلی ایران
سیاست‌ دوگانه تقابل و تعامل شاهرخ افشار در مواجهه با فعالیت‌های نظامی احمد‌شاه درانی در خراسان

هدی سید حسین‌زاده

دوره 11، شماره دوم، پیاپی22، بهار و تابستان 1402 ، دی 1402، صفحه 41-52

https://doi.org/10.30473/lhst.2023.63704.2742

چکیده
  در دورة حکومت شاهرخ افشار در خراسان، احمد‌شاه درانی سه مرتبة به خراسان لشکر‌ کشید. شاهرخ که توان رویارویی مستقیم نظامی با احمد‌شاه را در خود نمی‌دید، تلاش کرد با سیاستی متفاوت با این مسئله برخورد کند. او با پناه گرفتن در قلعة شهر برای مدتی مانع تصرف مشهد شد، اما سرانجام ناچار تن به مذاکره داد و احمد‌شاه با تعیین نماینده، برای مدتی ...  بیشتر

pajoheshi تاریخ های محلی ایران
وضعیت سیاسی اقتصادی ایالت آسورستان شاهنشاهی ساسانی با مرکزیت مدائن و ارتباط آن با فتح اعراب(651-590م.)

کیخسرو خسروی نژاد؛ سهیلا ترابی فارسانی؛ اسماعیل سنگاری

دوره 11، شماره دوم، پیاپی22، بهار و تابستان 1402 ، دی 1402، صفحه 53-68

https://doi.org/10.30473/lhst.2023.62852.2721

چکیده
  انتخاب همیشگی تیسفون در ایالت آسورستان به عنوان پایتخت توسط شاهنشاهان ساسانی، نشان از اهمّیت این منطقه در نظام کشورداری آنها داشت. ساخت شهرهای جدید و توسعه‌ی زیرساخت‌های شهری، مانند سازه‌های آبی و گسترش کشاورزی توسط ساسانیان در این ایالت، گویای توجّه ویژه به نقش سیاسی اقتصادی شهرهای آسورستان است. بدین ترتیب بررسی وضعیت سیاسی اقتصادی ...  بیشتر

pajoheshi تاریخ های محلی ایران
فراز و فرود حکمرانی شیخ حجر کنگانی و نقش وی در تحولات جنوب ایران (1169-1181ق)

علی رسولی

دوره 11، شماره دوم، پیاپی22، بهار و تابستان 1402 ، دی 1402، صفحه 69-82

https://doi.org/10.30473/lhst.2023.66098.2783

چکیده
  خخاندان‌های محلی، به‌ویژه در دوره‌های فترت، از عوامل مهم تأثیرگذار در تحولات تاریخی جنوب ایران و خلیج فارس بوده‌اند. پژوهش حاضر به یکی از شیوخ کمتر شناخته ‌شده‌ی دوره‌ی فترت میان فروپاشی دولت افشار و تثبیت دولت زند به نام  شیخ حَجَر کنگانی می‌پردازد که در بندر کنگان اقتداری محلی به دست آورد. پژوهش بر این پرسش‌ها متمرکز است: ...  بیشتر

pajoheshi تاریخ های محلی ایران
تحلیلی بر چند وقف‌نامه‌ از جانی خان قشقایی و فرزندانش

بابک زیلاب پور

دوره 11، شماره دوم، پیاپی22، بهار و تابستان 1402 ، دی 1402، صفحه 83-96

https://doi.org/10.30473/lhst.2023.65183.2763

چکیده
  ایل قشقایی یکی از ایلات بزرگ و کهن جنوب ایران است. استان فارس مرکز اصلی زندگی آنها است ولی از آنجا که زندگی عشایر با طبیعت پیوند خورده است، با توجه به فصل سال برای رسیدن به ییلاق و قشلاق کوچ می‌کنند. در دوران سلطنت فتحعلی شاه این ایل در ایالت فارس به ایلی قدرتمند تبدیل شد و جانی خان و فرزندانش ریاست آن را بر عهده داشتند که از آنها یک سند، ...  بیشتر

pajoheshi تاریخ های محلی ایران
تحولات تاریخی یهودیه اصفهان: گذار از عصر باستان به دوره اسلامی

لیلا غلامرضایی؛ امیرحسین حاتمی

دوره 11، شماره دوم، پیاپی22، بهار و تابستان 1402 ، دی 1402، صفحه 97-108

https://doi.org/10.30473/lhst.2023.63782.2744

چکیده
  «یهودیه» نامی است که به دلیل اسکان گروه‌‌هایی از یهودیان مهاجر یا تبعیدشده در برخی شهرهای تاریخی ایران، قبل و بعد از اسلام، به این شهرها یا قسمتی از آنها اطلاق شده است. این یهودیان به سبب پیوندهای ‌‌مستحکم درونی و تلاش‌‌ برای حفظ استقلال و جدایی از اقوام دیگر، هرگز در جوامع میزبان ادغام نشدند و به شکلی هم‌بسته در قسمتی جدا ...  بیشتر

pajoheshi تاریخ های محلی ایران
بررسی . اوضاع. اقتصادی و اجتماعی استرآباد در عصر قاجار تا سال 1324

زهرا قنبری مله؛ مریم عربیون

دوره 11، شماره دوم، پیاپی22، بهار و تابستان 1402 ، دی 1402، صفحه 109-122

https://doi.org/10.30473/lhst.2023.66221.2787

چکیده
  ایالت استرآباد به مرکزیت شهر استرآباد با پیشینه‌ای بسیار کهن، در بیشتر دوره‌های تاریخ ایران، یکی از ایالت‌های مهم به شمار می‌رفت و همواره به دلیل موقعیت جغرافیایی و استراتژیک مناسب و داشتن امکانات بالفعل اقتصادی همچون دارا بودن زمین‌های حاصلخیز و مجاورت آن با دولت روسیه، منطقه‌ی آسیای میانه، ایالت خراسان و دریای مازندران، مورد ...  بیشتر

pajoheshi تاریخ های محلی ایران
برآمدن و بر افتادن «گروس» در ساختار تقسیمات کشوری ایران ( بر مبنای مدل قدرت)

فاطمه فریدی مجید

دوره 11، شماره دوم، پیاپی22، بهار و تابستان 1402 ، دی 1402، صفحه 123-136

https://doi.org/10.30473/lhst.2023.60383.2637

چکیده
  گروس که بسیاری آن را با نام امیرنظام گروسی (دولتمرد دوره قاجار) می‌شناسند، براساس منابع در دسترس، منطقه‌ای مشتمل بر 1700 تا 1800 کیلومترمربع و از اجزای اصلی ساختار تقسیمات کشوری غرب ایران از اوایل دورة صفوی تا اواسط دورة پهلوی بوده است. این منطقه گاه تحت حکومت کردستان و در بیشتر موارد با حاکم‌نشین مستقل اداره می‌شد. نوشتار حاضر با تکیه ...  بیشتر

pajoheshi تاریخ های محلی ایران
زمینه‌های گسترش و علل تداوم جنگ جهانی اول در کردستان (1914-1918م)

کیهان مشیرپناهی؛ سید محمد شیخ احمدی؛ عثمان یوسفی؛ محمدقربان کیانی

دوره 11، شماره دوم، پیاپی22، بهار و تابستان 1402 ، دی 1402، صفحه 137-148

https://doi.org/10.30473/lhst.2023.65064.2760

چکیده
  در آستانه‌ی جنگ جهانی اول مرزهای غربی و نواحی کردنشین ایران عصر قاجار یک دوره‌ی بحرانی را در نتیجه‌ی جابجایی‌های امرای محلی سپری کرد. همچنین اختلافات ریشه‌دار تاریخی با عثمانی، حضور عشایر مختلف و اختلافات سیاسی، منطقه را آبستن حوادث جدیدی ساخته بود. البته حائل شدن کردستان بین ایران و عثمانی در حالی که عثمانی رسماً به جنگ وارد شده ...  بیشتر

pajoheshi تاریخ های محلی ایران
بازسازی نظام اداری - مالی حکومت قاجار در بندر‌ بوشهر (1264-1305 ه‍.ق)

شیوا تقوایی زحمت کش

دوره 11، شماره دوم، پیاپی22، بهار و تابستان 1402 ، دی 1402، صفحه 149-166

https://doi.org/10.30473/lhst.2023.66411.2793

چکیده
  حکومت قاجار وارث نوعی از پراکندگی قدرت در ایران بود. از این‌رو برای بازگرداندن نظارت بر نهادهای اداری- مالی، سیاست‌هایی اتخاذ کرد که به پشتوانه‌ی تخصیص اعتبار ، اجرایی می‌شد. در راستای این هدف، از ابتدای دوره‌ی قاجاریه تا پایان پادشاهی محمدشاه در سال 1264 ه.ق اقداماتی برای بازسازی نظام اداری در بندر بوشهر انجام شد و سپس با شروع دوره‌ی ...  بیشتر

pajoheshi تاریخ های محلی ایران
مقایسه تطبیقی اقدامات دوگانه تیمور و شاهرخ در خراسان

تکتم یارمحمدی؛ جمشید نوروزی

دوره 11، شماره دوم، پیاپی22، بهار و تابستان 1402 ، دی 1402، صفحه 167-178

https://doi.org/10.30473/lhst.2023.64899.2758

چکیده
  خراسان بزرگ به عنوان یکی از مناطق مهم دنیای اسلام و ایران در دوره‌ی تیمور گورکانی و فرزندش شاهرخ، دو دوره‌ی متفاوت را تجربه کرد. تیمور با تکیه بر حمایت امرای نظامی الوس جغتایی، دست به فتوحات گسترده­ای در غرب آسیا زد. در پی این فتوحات شهرهای خراسان نیز مانند بیشتر نقاط مفتوحه، شاهد قتل و غارت و ویرانی بود. بعد از مرگ تیمور و روی کار ...  بیشتر