جهانبخش ثواقب؛ پروین رستمی
چکیده
جنبش مشروطیت، بهرغم آنکه خاستگاهش در تهران بود، اما دامنة آن به دیگر شهرها، از جمله کرمانشاه، نیز کشیده شد. جنبش مشروطهخواهی و پیآمدهای آن، در اوضاع داخلی کرمانشاه بسیار تأثیر گذاشت و مردم این شهر با جنبش مشروطهخواهی همگرا شدند و این همگرایی به شکل ستیزهجویی بین مردم با حکام شهر، که از مستبدین بودند، بروز یافت. آشوبها ...
بیشتر
جنبش مشروطیت، بهرغم آنکه خاستگاهش در تهران بود، اما دامنة آن به دیگر شهرها، از جمله کرمانشاه، نیز کشیده شد. جنبش مشروطهخواهی و پیآمدهای آن، در اوضاع داخلی کرمانشاه بسیار تأثیر گذاشت و مردم این شهر با جنبش مشروطهخواهی همگرا شدند و این همگرایی به شکل ستیزهجویی بین مردم با حکام شهر، که از مستبدین بودند، بروز یافت. آشوبها و اغتشاشات حاصل از این ستیزهها در سطح شهر، عامل ضرر و زیان مردم گشت؛ اما موجب رویگردانی آنان از مشروطهخواهان نشد و با تشدید افکار و رفتار مشروطهخواهی، همچنان از رؤسا و رهبران مشروطهخواه کرمانشاه پیروی میکردند. با این وجود، در دورة استبداد صغیر، کرمانشاه درگیر آشوبها و اغتشاشهای بسیاری شد که ایلات به آن دامن میزدند و اوضاع داخلی شهر را در تنگنای امنیتی و اقتصادی قرار میدادند. این پژوهش به روش کتابخانهای با بهرهگیری از آگاهیهای تاریخی و سندپژوهی، اوضاع سیاسی شهر کرمانشاه را در سالهای 1324 تا 1327ق، مقارن رخداد مشروطیت در ایران، بررسی و علل آشوبها و درگیریهای داخلی آن را تحلیل و تبیین میکند. یافتة پژوهش نشان میدهد که بهسبب همراهی مردم کرمانشاه با جنبش مشروطهخواهی، پیامدهای حاصل از آن به کشمکش درونی نیروهای متنفذ و فعال شدن رؤسای ایلات و آشفتگی اوضاع سیاسی شهر انجامید و آشوب‌های شهر ناشی از خصومتهای شخصی رجال و درگیریهای میان ایلات بود که ساختار شهری کرمانشاه را تشکیل میداد.
