با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن ایرانی تاریخ
تاریخ های محلی ایران
تحولات اداری لرستان در دوره رضاشاه

محمدعلی نعمتی؛ فضل‌اله فولادی

دوره 11، شماره اول- پیاپی 21- پاییز و زمستان 1401 ، مهر 1401، ، صفحه 103-116

https://doi.org/10.30473/lhst.2023.61620.2682

چکیده
  تشکیلات اداری ایران در عصر پهلوی اول، به‌گونه‌ای اساسی متحوّل گشت. رضاشاه با الگو قرار دادن غرب و به‌کمک برخی روشنفکران سرخورده از مشروطه، برای ایجاد دولتی مدرن و تمرکزگرا، سعی در تأسیس دوایر مختلف دولتی به‌سبک نوین داشت. لرستان نیز به‌دلیل اهمیت راهبردی آن بهطور ویژه‌ای در کانون توجهات حکومت وی قرار گرفت. اوضاع لرستان در هنگام ...  بیشتر

مالکیت اختصاصی در کرمانشاه (پهلوی اول)

شایان کرمی؛ داریوش رحمانیان

دوره 8، شماره اول -پیاپی 15-پاییز و زمستان 98 ، اسفند 1398، ، صفحه 91-104

https://doi.org/10.30473/lhst.2020.33181.1903

چکیده
  کرمانشاه یکی از متراکم‌ترین مناطق مالکیت خالصه و سلطنتی در دورۀ قاجاریه و پهلوی اول بود. مسئلۀ اصلی مقالة حاضر روشن کردن چرایی و چگونگی شکل‌گیری مالکیت سلطنتی و پیامدهای این نوع مالکیت بر کشاورزی منطقۀ کرمانشاه در دورۀ پهلوی اول است. هدف کلی مقاله توضیح و تفسیر علل و عوامل ظهور و بروز پدیدۀ املاک رضاشاه در کرمانشاه در دورۀ پهلوی اول ...  بیشتر

تملک‌خواهی رضاشاه در مازندران؛ انگیزه‌ها و روش‌ها

مرتضی میردار؛ جواد عربانی؛ مجتبی سلطانی احمدی

دوره 8، شماره اول -پیاپی 15-پاییز و زمستان 98 ، اسفند 1398، ، صفحه 105-122

https://doi.org/10.30473/lhst.2020.41744.2127

چکیده
  رضاشاه حدود شانزده سال در ایران سلطنت کرد (1304- 1320). در این دوران تغییراتی در سیستم مالکیت اراضی در برخی مناطق کشور، خصوصاً در مازندران پدید آمد و باعث شد تا به‌تدریج رضاشاه علاوه بر مقام سلطنت در جایگاه بزرگ مالک نیز قرار گیرد. پژوهش حاضر در پی پاسخ به این سؤالات است که رضاشاه با چه انگیزه‌ها و شیوه‌هایی توانست املاک گسترده‌ای را درمازندران ...  بیشتر

نگاهی به اوضاع سیاسی ـ اجتماعی سراوان در دورة معاصر

نصرت خاتون علوی

دوره 8، شماره اول -پیاپی 15-پاییز و زمستان 98 ، اسفند 1398، ، صفحه 123-144

https://doi.org/10.30473/lhst.2020.34347.1924

چکیده
  بررسی اوضاع سیاسی و اجتماعی سراوان در دورة قاجار و پهلوی یکی از مسائل مهم تاریخ معاصر ایران است که کمتر بدان پرداخته شده است. سراوان یکی از شهرهای جنوب شرقی ایران بود که در جریان رقابت کشورهای اروپایی بر سر کنترل و تسلط بر هندوستان، مورد توجه آنها قرار گرفت. اهمّیت سراوان در دورة معاصر بیش از همه به هنگام تعیین مرزهای بلوچستان نمایان ...  بیشتر

بررسی علل و ماهیت شورش‌ها و طغیان‌های خوانین بلوچ در دورة رضاشاه

علی نادریان فر؛ سیدعلیرضا ابطحی؛ سهیلا ترابی فارسانی

دوره 7، شماره دوم - پیاپی 14 - بهار و تابستان 98 ، مهر 1398، ، صفحه 231-254

https://doi.org/10.30473/lhst.2019.32064.1886

چکیده
  با روی کار آمدن رضاشاه و در پیش گرفتن سیاست تمرکز قدرت، تلاش‌های زیادی برای استقرار قدرت حکومت مرکزی، در اقصی نقاطایران از جمله بلوچستان، انجام گرفت که با چالش‌های متعددی از سوی قدرت‌های محلی روبه‌رو گردید؛ یکی از این چالش‌ها، طغیان دوست‌محمدخان بارکزائی و جمعه‌خان اسماعیل‌زهی در سال‌های 1307-1319ش بود. اینکه علّت اصلی شورش سرداران ...  بیشتر

تأملی بر شورش منطقة طرهان در سال 1306ش. (شورش علی‌محمدخان غضنفری)

مسعود آدینه وند؛ حسن زندیه

دوره 6، شماره دوم - پیاپی 12 - بهار و تابستان 97 ، فروردین 1397، ، صفحه 135-152

چکیده
  در سال 1306ش. در منطقه طرهان لرستان، شورشی برضد قوای رضاشاه به وقوع پیوست و سرتیپ شاه­بختی فرمانده لشکر غرب، به محاصرة بومیان آنجا درآمد. این رویداد که آخرین شورش ایلی لرستان بر ضد قوای دولتی بود، به رهبری علی‌محمد ‌خان غضنفری (امیراعظم) فرزند نظرعلی­خان، رخ داد. تلاش برای تأسیس دولت مطلقه، رفتار خشونت­آمیز فرماندهان ارتش در اجرای ...  بیشتر

واکنش اهالی کردستان به گسترش آموزش نوین در دوره رضاشاه

رضا دهقانی؛ علیرضا کریمی؛ حسین رسولی

دوره 6، شماره اول -پیاپی 11-پاییز و زمستان 96 ، اسفند 1396، ، صفحه 153-166

چکیده
  جایگاه و ظرفیت بالای نهاد آموزش رسمی در پروژه‌ی ملّت‌سازی باعث شد تا در دوران رضاشاه، دولت نگاه ویژه‌ای به توسعه‌ی معارف داشته باشد، از آنجا که یکی از رسالتهای اصلی این نهاد تقویت و گسترش زبان فارسی به عنوان یکی از ارکان اساسی ملّی‌گرایی و تحکیم وحدت ملّی بود، گسترش و تأسیس مؤسسات معارفی در مناطق عشایری و قوم‌نشین اهمیّت دو چندانی ...  بیشتر

مبارزات ایلات لرستان در برابر سیاست های ضد ایلی رضاشاه با تکیه بر ایل بیرانوند

ثریا کرنوکر*؛ ظریفه کاظمی

دوره 5، شماره اول-پیاپی9-پاییز و زمستان95 ، اسفند 1395، ، صفحه 125-138

چکیده
  رضاشاه در شرایطی روی کار آمد که حکومت ایران دچار ضعف و بازیچة قدرت‌ها‌ی شمال و جنوب کشور، یعنی روسیه و انگلیس، بود. از طرفی ایلات در منطقة خود دارای قدرت و نفوذ بودند. رضاخان از همان زمان وزارت جنگ، با توجه به این مسائل، برای تشکیل حکومت مقتدر مرکزی تلاش می‌کرد و برای رسیدن به این هدف، باید قدرت ایلات را کاهش می‌داد. این مسئله با اجرای ...  بیشتر

بررسی تاثیرسیاست‌های نوسازی رضا شاه برایلات و عشایر لرستان

ثریا شهسواری؛ سعید نجار

دوره 3، شماره پنجم-پاییز و زمستان 93 ، اسفند 1393، ، صفحه 52-66

چکیده
  طی دورة بیست ساله حکومت رضا شاه در ایران، اقداماتی برای نوسازی جامعه تحقق یافته بود که بر جامعه عشایر، به‌ویژه عشایر استان لرستان ، تغیرات بسیاری را تحمیل کرد. رضا شاه بدون در نظر گرفتن بنیان‌های اقتصادی، فرهنگی و نظامی حاکم بر جامعه سنتی عشایر، تصمیم به مقابله با این سنت‌ها گرفت. او ابتدا شورش‌های عشایری را سرکوب کرد؛ سپس با اعمال ...  بیشتر

بررسی وضعیّت ایلات فارس در زمان رضاشاه

ظریفه کاظمی

دوره 2، شماره چهارم-بهار و تابستان 93 ، فروردین 1393، ، صفحه 129-143

چکیده
  رضاشاه در شرایطی در ایران روی کار آمد که حکومت مرکزی دچار ضعف بود. فقدان دولت مقتدر مرکزیسبب خودسری برخی ایلات کشور شده بود. رضاشاه برای افزایش قدرت مرکزی به کاهش قدرت ایلپرداخت. دو اقدام عمده ای که در باب ایلات انجام داد، در ابتدا، خلع سلاح، و سپس، تخته قاپو یا اسکاناجباری عشایر بود. ایلات فارس نیز از اقدامات مذکور مستثنی نبودند. در ...  بیشتر

تحولاتزمینداری ومالکیتدر سیستان دوره پهلوی اول
دوره 1، شماره اول-پاییز و زمستان 91 ، مهر 1391، ، صفحه 86-105

چکیده
  چکیده در سیستان «زمین» همواره عامل اصلی بسیاری از حوادث و تحولات تاریخی بوده است؛ به‌طوری‌که در طول قرن‌ها باعث پدید آمدن یک نظام زمین‌داری کهن، منسجم، مستدام و منطبق بر شرایط محیطی،اجتماعی و اقتصادی شده است. این روند تا دوره ناصرالدین شاه قاجار ادامه یافت. در اوایل دوره ناصری،اراضی سیستان خالصه اعلام شد و به صورت استیجاری ...  بیشتر