محمد مهدی مرادی خلج؛ محمد کشاورز؛ شهرام یوسفی فر
دوره 6، شماره اول -پیاپی 11-پاییز و زمستان 96 ، اسفند 1396، ، صفحه 189-212
چکیده
ایل شاهسون یکی از بزرگترین ایلهای ایران است که پس از شکلگیری در دوره صفویه، دشت مغان و دامنههای سبلان را برای قشلاق و ییلاق خود برگزیدند. در دوره قاجاریه، سرزمین اصلی شاهسونها در دشت مغان یک بار به دلیل اشغال مراتع قشلاقی آنها در جنگهای ایران و روس و بار دیگر به دلیل فشارهای متعدد سیاسی دولت روسیه دچار تغییر گردید. این ...
بیشتر
ایل شاهسون یکی از بزرگترین ایلهای ایران است که پس از شکلگیری در دوره صفویه، دشت مغان و دامنههای سبلان را برای قشلاق و ییلاق خود برگزیدند. در دوره قاجاریه، سرزمین اصلی شاهسونها در دشت مغان یک بار به دلیل اشغال مراتع قشلاقی آنها در جنگهای ایران و روس و بار دیگر به دلیل فشارهای متعدد سیاسی دولت روسیه دچار تغییر گردید. این مقاله بر آن است تا بر اساس گردآوری دادههای مرتبط با ایل شاهسون از منابع و اسناد آرشیوی و با استفاده از روش تحقیق تاریخی، تغییرات سرزمینی و کوچهای اجباری ایل شاهسون را بر اساس تاثیرات عوامل سیاسی مورد بررسی قرار دهد. نتایج حاصل از این پژوهش بیانگر آن است که از دست رفتن مراتع قشلاقی(در بخش شمالی دشت مغان)، رقابت حکام محلی در سلطه بر ایلات، از دست رفتن بازارهای فروش تولیدات دامی در شهرهای مستقر در دشت مغان، اخذ مالیات اضافی، ضعف دولت مرکزی و تشویق دولت روسیه به غارتگری طوایف قدرتمند مرزی برای تحت فشار قرار دادن دولت ایران، درگیریهای مرزی طوایف قدرتمند شاهسون و سپس بسته شدن مرزها، از عمدهترین دلایل جابجاییهای سرزمینی طوایف گوناگون ایل شاهسون در دوره مورد نظر و ظهور وضعیتهای بعدی استقرار آن طوایف در قشلاقهای اختصاص یافته از سوی دولت ایران بود.