مجتبی تبریزنیاتبریزی؛ عبدالرسول خیراندیش؛ عطاءالله حسنی؛ رضا شعبانی
چکیده
توپ، به عنوان سلاح سنگین، جمعی، گران قیمت، نیازمند آموزش در بهکارگیری و صرف هزینه در ساخت، نگهداری و بهکارگیری، فقط می‌توانست در انحصار و اختیار دولت مرکزی باشد. از دورة شاه تهماسب اول که نخستین تجربههای ساخت و بهکارگیری سازمانیافته و مؤثر آن در قشون صفوی ثبت شده تا دوران شاه عباس اول که بیشترین ساخت و کاربرد توپ در نبردها ...
بیشتر
توپ، به عنوان سلاح سنگین، جمعی، گران قیمت، نیازمند آموزش در بهکارگیری و صرف هزینه در ساخت، نگهداری و بهکارگیری، فقط می‌توانست در انحصار و اختیار دولت مرکزی باشد. از دورة شاه تهماسب اول که نخستین تجربههای ساخت و بهکارگیری سازمانیافته و مؤثر آن در قشون صفوی ثبت شده تا دوران شاه عباس اول که بیشترین ساخت و کاربرد توپ در نبردها روی داده است، شواهد تاریخی نشان میدهند بهکارگیری این سلاح مدرن برای کنترل نیروهای گریز از مرکز، سرکوب حکام سرکش محلی و تثبیت و گسترش حاکمیت مرکزی، عاملی تعیین کننده و سرعتبخش بوده است. با ظهور نشانههای ضعف حکومت صفوی و آغاز شورش‌های پراکندة اقوام سرحدی، توپچیان همواره بخشی از قشون را تشکیل میدادند، هرچند ناتوانی آنها در کاربرد مفید توپخانه در جنگ صحرا (رو در رو) موجب شکستهای قشون دولتی و سرانجام سقوط صفویان شد. در سرکوب حکمرانان محلی اگر «جنگ قلعه» روی میداد، قدرت ویرانگر گلوله و صدای غرّش توپ هر مقاومتی را در هم میشکست اما در «جنگهای صحرا و رو در رو»، در دورة صفوی مهارت کافی برای استفادة مؤثر و تعیین کننده از توپخانه حاصل نشد. روش پژوهش توصیفی ـ تحلیلی و مبتنی بر مطالعات کتابخانهای است.
قباد منصوربخت؛ رضا عبادی جامخانه؛ رضا شعبانی
دوره 6، شماره دوم - پیاپی 12 - بهار و تابستان 97 ، فروردین 1397، ، صفحه 229-252
چکیده
تاریخ‌نگاری محلی، بازنمایی گذشته در مقیاس محلی و منطقهای است. ویژگی پژوهشهای این‌گونه، محدودیت به لحاظ موضوعی، زمانی و مکانی است و این امر زمینه جزئینگری و پرداختن به تاریخ اجتماعی / تاریخ فرودستان را فراهم میآورد. امروزه محققان پیشینة این نوع تاریخ‌نگاری در ایران را حتی به تکنگاریهای دورة جهانگشایی اعراب مسلمان ...
بیشتر
تاریخ‌نگاری محلی، بازنمایی گذشته در مقیاس محلی و منطقهای است. ویژگی پژوهشهای این‌گونه، محدودیت به لحاظ موضوعی، زمانی و مکانی است و این امر زمینه جزئینگری و پرداختن به تاریخ اجتماعی / تاریخ فرودستان را فراهم میآورد. امروزه محققان پیشینة این نوع تاریخ‌نگاری در ایران را حتی به تکنگاریهای دورة جهانگشایی اعراب مسلمان میرسانند؛ اما بین تاریخ‌نگاری محلی سنتی و نوین تمایزاتی وجود دارد که در محلینگاریهای اعتمادالسلطنه نمود یافته است. در همین راستا، پرسشهای اصلی پژوهش حاضر عبارتنداز: 1. اعتمادالسلطنه دارای چه شیوههای تاریخ‌نگاری محلی است؟ 2. شاخصههای نوین تاریخ‌نگاری محلی در عرض چگونه در آثار اعتمادالسلطنه نمود یافته است؟ 3. زندگانی عامة مردم در تاریخ‌نگاری محلی اعتمادالسلطنه چه جایگاهی دارد؟ بنابراین هدف پژوهش بررسی شاخصههای نوین تاریخ‌نگاری محلی اعتمادالسلطنه است. روش پژوهش از نوع توصیفی ـ تحلیلی است و نتایج و یافتههای پژوهش نشان میدهد تاریخ‌نگاری محلی در بعد عرضی، از خصوصیات بارز تاریخ‌نگاری اعتمادالسلطنه بودهاست. نگاه عرضی یعنی نگاه خردبین به تاریخ فرودستان، توجه به انواع فقر، گردآوری دادهها به روش مطالعة میدانی، مشاهده و مصاحبه
