پرستو مظفری؛ کورش هادیان
چکیده
یکی از مهمترین وقایع کردستان در اواخر حکومت اردلان، ناآرامی‌های منطقة اورامان است. حفظ امنیت این منطقه، با توجه به همجواری با مرزهای عثمانی، از دغدغه‌های حکمرانان محلی کردستان و دولت مرکزی در دورة قاجار بود؛ با اینحال، در فاصلة سال‌های 1268تا 1287ق مواردی از ناآرامی در منطقة اورامان، در منابع تاریخی بازتاب یافته است. این پژوهش، ...
بیشتر
یکی از مهمترین وقایع کردستان در اواخر حکومت اردلان، ناآرامی‌های منطقة اورامان است. حفظ امنیت این منطقه، با توجه به همجواری با مرزهای عثمانی، از دغدغه‌های حکمرانان محلی کردستان و دولت مرکزی در دورة قاجار بود؛ با اینحال، در فاصلة سال‌های 1268تا 1287ق مواردی از ناآرامی در منطقة اورامان، در منابع تاریخی بازتاب یافته است. این پژوهش، به‌روش اسنادی و با رویکرد توصیفی ـ تحلیلی، بر پایة منابع کتابخانه‌ای، در پی پاسخ‌گویی به این دو پرسش است: مهمترین عوامل بحران اورامان کدام است؟ دولت مرکزی برای مدیریت این بحران، چه سیاستی در پیش گرفت؟ یافتة این پژوهش، نشان میدهد که بحران اورامان در مجموع متأثر از مؤلفه‌های چندگانة قدرت‌‌طلبی‌های محلی برخی حکام اورامان، سیاست‌های نادرست و ضعف حکومت محلی اردلان و تمرکزگرایی دولت مرکزی در دورة ناصری بوده است و برخلاف برخی تحلیل‌ها، نمی‌توان انگیزه‌های براندازانه یا ابعاد قوم‌مدارانه برای آن متصور شد. انتصاب فرهادمیرزا معتمدالدوله به‌عنوان حاکم کردستان نیز با هدف مهار بحران در اورامان بوده است. معتمدالدوله با همراهی نیروهای اعزامی از سوی دولت مرکزی، توانست در کوتاه‌مدت و به‌روش قهرآمیز، بر این بحران غلبه کند. این امر به‌معنای برطرف شدن زمینه‌ها و پیامدهای بحران و موفقیت دولت مرکزی در مهار بحران در بلندمدت نیست.
جهانبخش ثواقب؛ مهدی صلاح؛ پرستو مظفری
دوره 5، شماره دوم-پیاپی 10- بهارو تابستان 96 ، فروردین 1396، ، صفحه 137-156
چکیده
ایالت کردستان، مقارن دورة قاجار،در زمینة تألیف تاریخ‌های محلی حیات بالنده‌ای داشته است. تواریخ محلی تواریخی هستند که گرایش‌های زیست‌بوم‌نگاری پررنگی دارند. این تاریخ‌ها، به دلیل نگاه مورخان از پایین به بالا، محتوایی متنوع دارند؛ لذا در بررسی تاریخ اجتماعی حائز اهمیت هستند.یکی از مهمترین نمونه‌های این تواریخ، تاریخ سلاطین ...
بیشتر
ایالت کردستان، مقارن دورة قاجار،در زمینة تألیف تاریخ‌های محلی حیات بالنده‌ای داشته است. تواریخ محلی تواریخی هستند که گرایش‌های زیست‌بوم‌نگاری پررنگی دارند. این تاریخ‌ها، به دلیل نگاه مورخان از پایین به بالا، محتوایی متنوع دارند؛ لذا در بررسی تاریخ اجتماعی حائز اهمیت هستند.یکی از مهمترین نمونه‌های این تواریخ، تاریخ سلاطین هورامان است. این کتاب، در عهد مظفری، با محوریت سلسله سلاطین هورامان و در منطقة هورامان کردستان نگارش یافته است. خاندان سلاطین هورامان، از امرای حاکم بر بلوک هورامان،از بلوکات تابع ایالت کردستان ایران به مرکزیت سنندج بودند که تاسال 1284ق. خاندان کرد اردلان بر این ایالت حکومت میکردند. یافتههای پژوهش نشان میدهد از میان آثار عرضهشده در کردستان، از صدر قاجار تا پایان عهد مظفری، بهجز کتاب تحفة ناصری از میرزا شکرالله سنندجی، که برخی دیدگاههای نوین نسبت به تاریخنویسی داشته است، بقیة تواریخ از جمله تاریخ سلاطین هورامان به سبک و سیاق مورخان سنّتی نگارش یافته است.
جهانبخش ثواقب؛ پرستو مظفری
دوره 3، سال سوم-شماره دوم-پیاپی 6 بهار و تابستان 94 ، مهر 1394، ، صفحه 137-165
چکیده
حکومت اردلان کردستان یکی از حکومتهای محلی کُرد است که به رغم سدهها استقلال داخلی، در اوایل حکومت شاه عباس اول به تابعیت دولت مرکزی صفویه تن داد. به دلیل موقعیت راهبردی کردستان اردلان در مرز ایران و عثمانی، اردلان ها، که پیش از این به انقیاد هیچکدام از دولت های ایران و عثمانی در نیامده بودند، با پذیرش تابعیت رسمی دولت ایران ...
بیشتر
حکومت اردلان کردستان یکی از حکومتهای محلی کُرد است که به رغم سدهها استقلال داخلی، در اوایل حکومت شاه عباس اول به تابعیت دولت مرکزی صفویه تن داد. به دلیل موقعیت راهبردی کردستان اردلان در مرز ایران و عثمانی، اردلان ها، که پیش از این به انقیاد هیچکدام از دولت های ایران و عثمانی در نیامده بودند، با پذیرش تابعیت رسمی دولت ایران در زمان شاه عباس اول، فصل جدیدی در تاریخ سیاسی خود رقم زدند. در محدودة زمانی 1019 تا 1046ق، که شامل بخشی از دوران سلطنت شاه عباس اول و اوایل سلطنت شاه صفی در ایران است، کردستان اردلان تحت امارت دو تن از مقتدرترین امرای محلی، ههلوخان و پسرش احمدخان اردلان قرار داشت. در این پژوهش تحولات سیاسی کردستان در دورة یادشده و مناسبات این امرای محلی با دولت مرکزی ایران بررسی شده است. یافتههای پژوهش نشان میدهد که سیاست تمرکزگرایی صفویان، از یک سو، و موقعیت جغرافیایی قلمرو اردلان در اوایل حکومت شاه عباس اول از دیگر سوی، نقش مؤثری در ادغام و جذب حکومت محلی اردلان در دولت مرکزی داشته است. از این ایّام، حکام اردلان در جایگاه والی نقش مهمّی در نظام اداری صفویان ایفا کردند.
